Bức tranh 'Mục đồng thổi sáo' khổng lồ trên đồng lúa ở Ninh Bình

Chiếc xe này đang được trưng bày ở cung Diên Thọ (Đại Nội Huế) để du khách thập phương thưởng ngoạn. Cung Diên Thọ là nơi các vị Hoàng thái hậu trong Hoàng cung Huế từng ở, trong đó có Hoàng thái hậu Từ Minh.

Thủ bút bằng chữ quốc ngữ của vua Thành Thái xác nhận có bán một số món đồ cho ông Jourdan, trong đó có chiếc xe kéo tay cẩn xà cừ.

Trở về Huế sau hơn 1 thế kỷ lưu lạc, chiếc xe kéo tay này đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong việc đấu giá cổ vật tại phiên đấu giá ở nước ngoài.

Mặc dù phiên đấu giá đã diễn ra hơn 6 năm, nhưng ông Phan Thanh Hải - GĐ Sở VH-TT tỉnh TT-Huế (nguyên GĐ Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế) vẫn nhớ rõ như sự việc vừa mới xảy ra ngày hôm qua.

Theo ông Hải, trước khi diễn ra phiên đấu giá, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế nhận được một tệp hồ sơ hiện vật ở dạng file điện tử do Văn phòng bán đấu giá Rouillac (Pháp) cung cấp, nội dung liên quan đến hiện vật.

Phan Thanh Hải – GĐ Sở VH-TT tỉnh TT-Huế.

Đó là tệp hồ sơ hoàn chỉnh gồm có thư từ, ghi chú, các bài cắt ở báo chí, hình ảnh, biên nhận viết tay có chữ kí của vua Thành Thái.

Đặc biệt, những bài báo đăng ở một tạp chí thời đó vào ngày 26/10/1907 (từ trang 265 đến trang 269) có đề cập về việc vua Thành Thái bán chiếc xe kéo cho ông Jourdan (quốc tịch Pháp).

Hồ sơ có ghi: “Thay vì nhìn thấy những tài sản này rơi vào các tay buôn, vua Thành Thái đã thảo bản văn tự viết tay (ngày 18/10/1907) bán chiếc xe kéo và chiếc giường cho Thanh tra Jourdan - Đội trưởng đội Cảnh sát bản xứ - người đã thông cảm với ông trong hơn 2 tháng bị quản thúc trong Đại Nội Huế cho đến khi bị đưa đi quản thúc tại “Bạch Dinh” ở Cape Saint Jacques (Vũng Tàu ngày nay)”.

Theo hồ sơ của nhà đấu giá Rouillac, chiếc xe này được làm chủ yếu bằng kim loại và gỗ, có chiều cao 136cm, dài 230cm (kể cả phần tay kéo) và rộng 102cm.

Mặt trước chiếc xe.

Trên xe kéo ghi xuất xứ của nơi chế tác qua dòng chữ Hán "Đông Kinh, Hà Nội, Quảng Hưng tạo", nghĩa là hiệu Quảng Hưng ở Hà Nội, Bắc Kỳ chế tạo.

Phần gỗ được thực hiện bằng kỹ thuật sơn mài, khảm xà cừ, một loại hình phổ biến ở hoàng cung xưa. Đặc biệt, các loại hoa văn chạm khảm xà cừ cho thấy sự khéo léo của các nghệ nhân thuở ấy.

Đây là chiếc xe kéo của vua Thành Thái tặng cho mẹ là Hoàng thái hậu Từ Minh để dạo chơi trong vườn ngự uyển.

Hoàng thái hậu quyết định các chỉ số của xe, từ kích thước đến các hoa văn trang trí theo sở thích riêng.

Mặt sau với những nét khảm tỉ mỉ.

Phía sau lưng của chiếc xe kéo, có một bức tranh hoa hồng, ở giữa có chùm hoa nở, 4 góc có 4 nhành hoa khảm xà cừ trên nền đen sơn mài. Phía trên có chữ “Thọ”.

“Xe kéo được Hoàng đế An Nam đặt làm ở làng Kinh-Lược tại Hà Nội, d ành cho mẹ của mình Hoàng Thái Hậu Từ Minh - vợ của Hoàng đế Dục Đức, đã qua đời vào năm 1906… Được bảo quản từ năm 1907 trong gia đình Jourdan, xe kéo và giường được đưa ra trưng bày tại Thị trường thương mại Dijon vào năm 1916”, hồ sơ gửi Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế viết.

Kiều bào góp tiền đấu giá cổ vật

Đến ngày 13/6/2014, chiếc xe cùng với long sàng được đưa ra bán đấu giá tại Chateau de Cheverny - Pháp. Giá khởi điểm của nhà đấu giá Rouillac đưa ra là 1.000 Euro.

Điều đáng nói, thời điểm này, do không thể trực tiếp sang Pháp để trực tiếp tham gia phiên đấu giá, tổ đấu giá cổ vật của tỉnh TT-Huế buộc phải đấu giá qua điện thoại với sự hỗ trợ kiều bào ở nước ngoài.

Chiếc xe kéo bằng tay là kỉ vật của vua Thành Thái tặng mẹ - thái hậu Từ Minh.

Sau nhiều bước giá với sự cạnh tranh khá khốc liệt của nhiều tổ chức tham gia, cuối cùng, chiếc xe kéo cũng được tỉnh TT-Huế đấu giá thành công với tổng kinh phí 55.800 Euro.

Ngoài việc sử dụng kinh phí từ ngân sách tỉnh TT-Huế để tham gia đấu giá, hiện vật này còn có sử dụng phần đóng góp của bà con Kiều bào ở Pháp với số kinh phí 10.000 Euro, của các nhà hảo tâm trong nước với số kinh phí 3.000 Euro.

Đặc biệt, đích thân ông Phan Thanh Hải - khi đó là GĐ Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế cùng chị gái của mình, vì mong muốn được tận mắt nhìn thấy 2 cổ vật “có 1 không 2” của triều Nguyễn được hồi hương, đã sẵn sàng bỏ tiền túi hơn 1.500 Euro để đóng góp vào kinh phí đấu giá.

“Việc mua được chiếc xe này gặp nhiều khó khăn, vì khi đấu giá thành công vẫn bị Bảo tàng Guimet - Pháp tranh chấp. Bảo tàng Guimet là bảo tàng lớn, rất có uy tín ở Pháp và trên thế giới.

Nếu không có sự can thiệp của Bộ Ngoại giao; Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch; Đại sứ quán Việt Nam tại Pháp, chắc chắn không thắng trong cuộc tranh chấp đó”. 

Sau khi đấu giá cổ vật thành công, bằng đường hàng không, chiếc xe về quê nhà sau hơn 100 năm lưu lạc xứ người.

Đến ngày 21/4/2015, cổ vật này về đến Huế và được giới chuyên môn cổ vật đánh giá là bảo vật hoàn hảo, đẹp, sang trọng, rất hiếm có ở nước ta hiện nay.

Quang Thành - Thanh Hải - Hương Lài 

(Còn nữa)

Báu vật cung đình triều Nguyễn lưu lạc đến Pháp, gian nan hồi hương

Hàng trăm món cổ vật, bảo vật của cung đình triều Nguyễn từ mảnh đất Cố đô Huế lưu lạc khắp nơi, đến tận nước Pháp xa xôi. Qua hàng chục năm lưu lạc, nhiều cổ vật đã được hồi hương theo những cách riêng.  

Con số này sau đại dịch có xu hướng gia tăng.

Sáng 25/4/2021 tại khu đô thị Sala, TP.Thủ Đức, TP.HCM diễn ra giải chạy “Just Run - Vì một Việt Nam khỏe mạnh và thịnh vượng” do Ngân hàng TMCP Việt Nam thịnh vượng (VPBank) phối hợp cùng Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, Hội thầy thuốc trẻ TP.HCM tổ chức.

Giải chạy thu hút 2000 VĐV tham gia, trong đó có 1.000 cán bộ nhân viên ngân hàng VPBank, 1.000 y bác sĩ là hội viên Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam, cùng cộng đồng chạy bộ tại TP.HCM. Các VĐV tranh tài ở 3 cự ly: 3km, 5km và 10km.

Phát biểu khai mạc giải chạy, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: “Chạy bộ là môn thể thao thu hút số người tham gia lớn nhất ở Việt Nam hiện nay. Đây không chỉ môn thể thao đơn giản mà còn rất hữu ích giúp mỗi người tự bảo vệ sức khoẻ bản thân, góp phần nâng cao ý thức rèn luyện sức khỏe, đẩy lùi bệnh tật, tạo ra những thay đổi tích cực trong cộng đồng”.

Trước khi bước vào tranh tài ở các cự ly, 2000 runner và các quan khách đã cùng chứng kiến sự ra mắt của Phòng khám container miễn phí được thiết kế tối ưu cho 3 phòng khám gồm nội tổng quát, siêu âm và thai sản.

Ông Phùng Duy Khương - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng VPBank khẳng định: “Đây là mô hình khám bệnh lưu động bền vững đầu tiên tại Việt Nam do VPBank và Hội Thầy thuốc trẻ Việt Nam cùng khởi xướng và thực hiện. Với những gì đã chuẩn bị, tôi hoàn toàn tin tưởng, Phòng khám container miễn phí sẽ là một mô hình hoạt động hiệu quả trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng, giúp người lao động có thể yên tâm công tác, yên tâm phát triển kinh tế như mục tiêu chương trình “Vì một Việt Nam thịnh vượng” trị giá 300 tỷ đồng chúng tôi đặt ra”.

Đại diện tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, TS. Kidong Park cũng đánh giá cao mô hình phòng khám lưu động này. Ông cho biết: “Một số doanh nghiệp vừa và nhỏ họ không có cơ sở y tế riêng. Mô hình này chắc chắn sẽ rất hữu ích bởi có tính lưu động, giúp các công nhân của các khu công nghiệp được những dịch vụ y tế cơ bản nhất. Nếu họ có vấn đề về sức khoẻ thì có thể chuyển lên các tuyến gần nhất”.

Giải chạy ý nghĩa

Ngay sau lễ ra mắt Phòng khám container, các CĐV ở các cự ly đã lần lượt bước vào tranh tài đầy sôi nổi và gắn kết trên những cung đường tuyệt đẹp của khu đô thị Sala giữa thành phố mới Thủ Đức trẻ trung, năng động và tràn đầy năng lượng.

Về nhất ở cự ly 10km của nam là VĐV Lê Trung Kiên với thành tích 45 phút 26. VĐV Trần Thị Hoàng Yến về nhất nội dung của nữ với thành tích 49 phút 20.

Ở cự ly 5km của nam, VĐV Nguyễn Minh Hiển là người cán đích đầu tiên với thành tích 22 phút 40, còn người về nhất nội dung của nữ là VĐV Phạm Thị Thùy Trang với thành tích 28 phút 40.

Trong khi đó ở cự ly 3km, nam VĐV Nguyễn Anh Tuấn về nhất với thành tích 16 phút 25, Trần Thị Hồng Ngân là nữ VĐV về đích đầu tiên với thành tích 18 phút 25.

Cùng thời điểm diễn ra với giải chạy, VPBank và Hội thầy thuốc trẻ TP.HCM còn tổ chức khám bệnh miễn phí và phát quà cho 1000 công nhân tại 5 điểm khám trên địa bàn TP.Thủ Đức, gồm: Đình Ích Thạch, phường Trường Thạnh; Nhà Văn hóa phường Hiệp Bình Phước; Nhà trọ số 16, Khu phố 6, phường Bình Chiểu; Văn phòng Đảng ủy và Khối Đoàn thể Khu Công nghiệp Cát Lái, phường Thạnh Mỹ Lợi; UBND phường Linh Trung.

“Hoàn cảnh gia đình và công việc tại khu công nghiệp khiến tôi không có điều kiện thường xuyên thăm khám sức khỏe định kỳ. Hôm nay được các bác sĩ khám bệnh miễn phí và còn tặng quà, tôi rất xúc động. May mắn kết quả khám bệnh của tôi tích cực, điều này giúp tôi yên tâm lao động hơn. Tôi được biết, VPBank và Hội thầy thuốc trẻ Việt Nam còn thực hiện phòng khám miễn phí container đặt tại các khu công nghiệp ở Thủ Đức, chắc chắn nhiều người nữa cũng sẽ có cơ hội thăm khám sức khỏe như tôi”, chị Nguyễn Thị Vân, một trong những người đến khám bệnh tại điểm khám Linh Trung chia sẻ.

“Just Run - Vì một Việt Nam khỏe mạnh và thịnh vượng” là một trong những chuỗi hoạt động ý nghĩa, thiết thực nhằm hưởng ứng chương trình Sức khỏe Việt Nam của Thủ tướng Chính phủ, và phong trào 10.000 bước chân mỗi ngày của WHO; Hướng đến kỷ niệm 46 năm ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/04/1975 - 30/04/2021).

Xuân Thạch