Chỉ riêng trong năm 2021, đã xảy ra hàng loạt vụ lộ lọt dữ liệu cá nhân như: Facebook lộ lọt dữ liệu 500 triệu người dùng hồi tháng 4; Vụ lộ lọt cơ sở dữ liệu căn cước của toàn bộ 45 triệu dân Argentina vào tháng 9; hay vụ việc dữ liệu của 5 triệu người dùng ô tô Việt Nam bị rao bán trên web đen cũng trong tháng 9/2021...

Cùng với đó, số lượng các vụ lừa đảo trực tuyến cũng gia tăng mạnh trong giai đoạn ảnh hưởng dịch bệnh Covid. Theo thống kê của Cục An toàn thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), chỉ riêng trong tháng 10/2021, đã có hơn 1 triệu người Việt Nam, chiếm khoảng 16% người dùng Internet Việt Nam truy cập phải các trang web lừa đảo, độc hại. Nếu thế giới có khoảng 2 triệu website lừa đảo, thì riêng Việt Nam từ tháng 12/2020 đến 11/2021 đã có tới 816 website lừa đảo giả mạo ngân hàng.

Lộ lọt dữ liệu cá nhân, người dùng các dịch vụ trực tuyến bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã phần nào khiến cho người dân mất lòng tin, gây nguy hại tới chương trình chuyển đổi số. Thực tế điều này từng xảy ra ở Singapore năm 2017: Chính phủ đảo quốc sư tử đã phải tạm dừng các dự án công nghệ thông tin có sử dụng dữ liệu cá nhân trong khoảng 6 tháng để xem xét lại toàn bộ các vấn đề bảo mật khi lộ hồ sơ sức khỏe của 1,5 triệu người dân.

Từ kinh nghiệm quốc tế, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trong phát biểu tại sự kiện Ngày An toàn thông tin Việt Nam năm 2021 cũng đã chỉ rõ: Trong 3 năm, 5 năm tới đây sẽ là giai đoạn quyết định thành bại của quá trình chuyển đổi số quốc gia. An toàn thông tin mạng là điều kiện tiền đề để chuyển đổi số thành công.

Lãnh đạo Bộ TT&TT cũng đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo dựng niềm tin số, giúp người dân và toàn xã hội tin tưởng chuyển dịch các hoạt động từ môi trường truyền thống lên không gian mạng: “Nhiệm vụ quan trọng nhất với những người làm an toàn, an ninh mạng trong giai đoạn hiện nay là củng cố, tạo lập niềm tin số cho xã hội khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng; từ đó thúc đẩy Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số phát triển”.

Xây dựng không gian mạng Việt Nam an toàn

Theo phân tích của đại diện Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), Cục An toàn thông tin: Có 4 “từ khóa” chính cho niềm tin số của người dùng khi sử dụng dịch vụ trực tuyến của một cơ quan, tổ chức, đó là: An toàn thông tin, Quyền riêng tư/kiểm soát dữ liệu; Giá trị, lợi ích mang lại; Tính sẵn sàng chịu trách nhiệm, cách ứng phó, giải trình trong trường hợp bị tấn công.

Vì thế, để củng cố và tạo dựng niềm tin số cho người dùng Internet Việt Nam, cần có sự liên kết, đồng hành giữa 3 bên gồm: Nhà nước - Các cơ quan nhà nước trong những lĩnh vực khác nhau; Doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ an toàn thông tin; Doanh nghiệp, đơn vị cung cấp dịch vụ trên môi trường số.

“Các cơ quan, doanh nghiệp xác định chúng ta đang đi trên cùng một con thuyền. Khi đó, trách nhiệm của chúng ta với công tác đảm bảo an toàn thông tin trên không gian mạng sẽ cao hơn, người dùng cũng sẽ tin tưởng, yên tâm hơn với các dịch vụ trực tuyến được cung cấp”, đại diện NCSC cho hay.

Với quan điểm đó, thời gian qua, Cục An toàn thông tin đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp để triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ người dân, doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo không gian mạng Việt Nam an toàn, lành mạnh. Cụ thể, để góp phần nâng cao nhận thức về an toàn thông tin mạng cho người dùng, bên cạnh việc thường xuyên có cảnh báo về các nguy cơ tấn công mạng, Cục An toàn thông tin đã phát hành “Cẩm nang bảo đảm an toàn thông tin trong đại dịch Covid-19”. Cẩm nang này hướng dẫn các kỹ năng người dùng cần có để làm việc từ xa,  học trực tuyến và giải trí an toàn, giúp người dùng Internet có thể bảo đảm an toàn thông tin khi kết nối trực tuyến. Tính đến tháng 12/2021, đã có trên 70.000 lượt truy cập để tải cẩm nang.

Trong năm 2021, Cổng thông tin khonggianmang.vn cũng tiếp tục được phát triển, cung cấp hàng loạt giải pháp kỹ thuật, đồng thời hướng dẫn việc đảm bảo an toàn thông tin cho các cơ quan, tổ chức và người dùng cá nhân khi tham gia môi trường mạng. Trong đó có thể kể đến các công cụ như: Kiểm tra tập tin độc hại, nhận diện mã độc tống tiền, kiểm tra website lừa đảo, kiểm tra lộ lọt thông tin tài khoản cá nhân...

Được Cục An toàn thông tin chính thức cho ra mắt từ tháng 6/2021, hệ sinh thái Tín nhiệm mạng – một lá chắn khác về an toàn thông tin - cũng hướng đến mục tiêu bảo vệ người dân trên môi trường mạng, tạo dựng niềm tin số cho sản phẩm, dịch vụ của các cơ quan, tổ chức, thúc đẩy không gian mạng Việt Nam phát triển an toàn, lành mạnh. Tính đến tháng 12/2021, đã có 2.534 website được đánh giá và gắn nhãn tín nhiệm mạng.

Khẳng định bảo đảm an toàn cho người dân là một nhiệm vụ trọng tâm, Cục trưởng Cục An toàn thông tin Nguyễn Thành Phúc cho biết, trong năm tới, nhiều giải pháp sẽ được tập trung triển khai như: Tổ chức chiến dịch tuyên truyền nâng cao nhận thức về an toàn thông tin cho toàn thể cộng đồng do Bộ TT&TT chủ trì, điều phối, có sự tham gia trực tiếp của các bộ, ngành, địa phương và huy động sức mạnh của các doanh nghiệp ICT lớn; Phát triển nền tảng hỗ trợ bảo vệ trẻ em trên không gian mạng; Tiếp tục phát triển Cổng khonggianmang.vn trở thành điểm đến của người dân mỗi khi cần hoặc gặp vấn đề về an toàn thông tin; Mở rộng gắn nhãn tín nhiệm mạng cho các website, đặc biệt là website của các ngân hàng, tổ chức tài chính...

Vân Anh (Bài đăng trên Bưu điện Việt Nam số Tết 2022)

Ra mắt hệ sinh thái Tín nhiệm mạng giúp mọi người an toàn hơn trên không gian số

Hệ sinh thái Tín nhiệm mạng hướng đến mục tiêu bảo vệ người dân trên môi trường mạng, tạo dựng niềm tin số cho sản phẩm, dịch vụ của các cơ quan, tổ chức, thúc đẩy không gian mạng Việt Nam phát triển an toàn, lành mạnh.

Tạo lập niềm tin số - Thách thức khi chuyển đổi số

Bối cảnh đại dịch Covid-19 đã khiến các hoạt động từ làm việc, học tập, giải trí, liên lạc đến giao thương đều diễn ra trực tuyến (online). Môi trường mạng là phương tiện đắc lực cho người dùng trong cuộc sống, nhưng ở đó cũng tiềm ẩn các rủi ro mà cả Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số đều phải đối mặt. Rõ ràng, Covid-19 đã và đang thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ số trên thế giới cũng như tại Việt Nam, nhưng đi kèm với đó là những thức thách rất lớn về đảm bảo an toàn thông tin mạng cho cuộc chuyển dịch này.

Covid-19 đã đưa đến nhiều thức thách về đảm bảo an toàn thông tin mạng cho cuộc chuyển dịch lên môi trường số (Ảnh minh họa).

Chỉ riêng trong năm 2021, đã xảy ra hàng loạt vụ lộ lọt dữ liệu cá nhân như: Facebook lộ lọt dữ liệu 500 triệu người dùng hồi tháng 4; Vụ lộ lọt cơ sở dữ liệu căn cước của toàn bộ 45 triệu dân Argentina vào tháng 9; hay vụ việc dữ liệu của 5 triệu người dùng ô tô Việt Nam bị rao bán trên web đen cũng trong tháng 9/2021...

Cùng với đó, số lượng các vụ lừa đảo trực tuyến cũng gia tăng mạnh trong giai đoạn ảnh hưởng dịch bệnh Covid. Theo thống kê của Cục An toàn thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT), chỉ riêng trong tháng 10/2021, đã có hơn 1 triệu người Việt Nam, chiếm khoảng 16% người dùng Internet Việt Nam truy cập phải các trang web lừa đảo, độc hại. Nếu thế giới có khoảng 2 triệu website lừa đảo, thì riêng Việt Nam từ tháng 12/2020 đến 11/2021 đã có tới 816 website lừa đảo giả mạo ngân hàng.

Lộ lọt dữ liệu cá nhân, người dùng các dịch vụ trực tuyến bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản đã phần nào khiến cho người dân mất lòng tin, gây nguy hại tới chương trình chuyển đổi số. Thực tế điều này từng xảy ra ở Singapore năm 2017: Chính phủ đảo quốc sư tử đã phải tạm dừng các dự án công nghệ thông tin có sử dụng dữ liệu cá nhân trong khoảng 6 tháng để xem xét lại toàn bộ các vấn đề bảo mật khi lộ hồ sơ sức khỏe của 1,5 triệu người dân.

Từ kinh nghiệm quốc tế, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng trong phát biểu tại sự kiện Ngày An toàn thông tin Việt Nam năm 2021 cũng đã chỉ rõ: Trong 3 năm, 5 năm tới đây sẽ là giai đoạn quyết định thành bại của quá trình chuyển đổi số quốc gia. An toàn thông tin mạng là điều kiện tiền đề để chuyển đổi số thành công.

Lãnh đạo Bộ TT&TT cũng đã nhiều lần nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tạo dựng niềm tin số, giúp người dân và toàn xã hội tin tưởng chuyển dịch các hoạt động từ môi trường truyền thống lên không gian mạng: “Nhiệm vụ quan trọng nhất với những người làm an toàn, an ninh mạng trong giai đoạn hiện nay là củng cố, tạo lập niềm tin số cho xã hội khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng; từ đó thúc đẩy Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số phát triển”.

Xây dựng không gian mạng Việt Nam an toàn

Theo phân tích của đại diện Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), Cục An toàn thông tin: Có 4 “từ khóa” chính cho niềm tin số của người dùng khi sử dụng dịch vụ trực tuyến của một cơ quan, tổ chức, đó là: An toàn thông tin, Quyền riêng tư/kiểm soát dữ liệu; Giá trị, lợi ích mang lại; Tính sẵn sàng chịu trách nhiệm, cách ứng phó, giải trình trong trường hợp bị tấn công.

Vì thế, để củng cố và tạo dựng niềm tin số cho người dùng Internet Việt Nam, cần có sự liên kết, đồng hành giữa 3 bên gồm: Nhà nước - Các cơ quan nhà nước trong những lĩnh vực khác nhau; Doanh nghiệp cung cấp sản phẩm, dịch vụ an toàn thông tin; Doanh nghiệp, đơn vị cung cấp dịch vụ trên môi trường số.

“Các cơ quan, doanh nghiệp xác định chúng ta đang đi trên cùng một con thuyền. Khi đó, trách nhiệm của chúng ta với công tác đảm bảo an toàn thông tin trên không gian mạng sẽ cao hơn, người dùng cũng sẽ tin tưởng, yên tâm hơn với các dịch vụ trực tuyến được cung cấp”, đại diện NCSC cho hay.

Với quan điểm đó, thời gian qua, Cục An toàn thông tin đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp để triển khai nhiều giải pháp để bảo vệ người dân, doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo không gian mạng Việt Nam an toàn, lành mạnh. Cụ thể, để góp phần nâng cao nhận thức về an toàn thông tin mạng cho người dùng, bên cạnh việc thường xuyên có cảnh báo về các nguy cơ tấn công mạng, Cục An toàn thông tin đã phát hành “Cẩm nang bảo đảm an toàn thông tin trong đại dịch Covid-19”. Cẩm nang này hướng dẫn các kỹ năng người dùng cần có để làm việc từ xa,  học trực tuyến và giải trí an toàn, giúp người dùng Internet có thể bảo đảm an toàn thông tin khi kết nối trực tuyến. Tính đến tháng 12/2021, đã có trên 70.000 lượt truy cập để tải cẩm nang.

Trong năm 2021, Cổng thông tin khonggianmang.vn cũng tiếp tục được phát triển, cung cấp hàng loạt giải pháp kỹ thuật, đồng thời hướng dẫn việc đảm bảo an toàn thông tin cho các cơ quan, tổ chức và người dùng cá nhân khi tham gia môi trường mạng. Trong đó có thể kể đến các công cụ như: Kiểm tra tập tin độc hại, nhận diện mã độc tống tiền, kiểm tra website lừa đảo, kiểm tra lộ lọt thông tin tài khoản cá nhân...

Được Cục An toàn thông tin chính thức cho ra mắt từ tháng 6/2021, hệ sinh thái Tín nhiệm mạng – một lá chắn khác về an toàn thông tin - cũng hướng đến mục tiêu bảo vệ người dân trên môi trường mạng, tạo dựng niềm tin số cho sản phẩm, dịch vụ của các cơ quan, tổ chức, thúc đẩy không gian mạng Việt Nam phát triển an toàn, lành mạnh. Tính đến tháng 12/2021, đã có 2.534 website được đánh giá và gắn nhãn tín nhiệm mạng.

Khẳng định bảo đảm an toàn cho người dân là một nhiệm vụ trọng tâm, Cục trưởng Cục An toàn thông tin Nguyễn Thành Phúc cho biết, trong năm tới, nhiều giải pháp sẽ được tập trung triển khai như: Tổ chức chiến dịch tuyên truyền nâng cao nhận thức về an toàn thông tin cho toàn thể cộng đồng do Bộ TT&TT chủ trì, điều phối, có sự tham gia trực tiếp của các bộ, ngành, địa phương và huy động sức mạnh của các doanh nghiệp ICT lớn; Phát triển nền tảng hỗ trợ bảo vệ trẻ em trên không gian mạng; Tiếp tục phát triển Cổng khonggianmang.vn trở thành điểm đến của người dân mỗi khi cần hoặc gặp vấn đề về an toàn thông tin; Mở rộng gắn nhãn tín nhiệm mạng cho các website, đặc biệt là website của các ngân hàng, tổ chức tài chính...

Vân Anh (Bài đăng trên Bưu điện Việt Nam số Tết 2022)

Ra mắt hệ sinh thái Tín nhiệm mạng giúp mọi người an toàn hơn trên không gian số

Hệ sinh thái Tín nhiệm mạng hướng đến mục tiêu bảo vệ người dân trên môi trường mạng, tạo dựng niềm tin số cho sản phẩm, dịch vụ của các cơ quan, tổ chức, thúc đẩy không gian mạng Việt Nam phát triển an toàn, lành mạnh.

Đây là những câu hỏi, tâm sự được học sinh Trường THCS Trần Văn Ơn, Quận 1, TP.HCM đưa ra tại phiên tòa giả định sáng ngày 10/4. 

Phiên tòa giả định này do Chi hội luật sư bảo vệ quyền trẻ em TP.HCM và Trường THCS Trần Văn Ơn tổ chức, xét xử vụ án “Dâm ô với trẻ em”. 

Phiên tòa giả định xét xử vụ án dâm ô với trẻ em

Tình huống giả định được đặt ra như sau: Anh Ngô Văn Đại là bạn của chị Nguyễn Thị Tuyết, chị Tuyết là mẹ bé Huỳnh Bảo Ngọc, sinh ngày 10/1/2004. Khoảng 13h ngày 24/9/2016, anh Đại đến nhà chị Tuyết ở đường Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1 và xin phép đưa bé Ngọc đi chơi. Sau đó, anh Đại chở bé Ngọc đi nhậu với bạn, đến 23h cùng ngày thì chở về nhà anh ở đường Huỳnh Khương Ninh, Quận 1 để ngủ.  

Vào nhà, anh Đại cho bé Ngọc ngủ trên nền đất còn anh nằm kế bên ôm bé Ngọc. Đến khoảng 1h sáng ngày 25/9/2016, anh Đại tỉnh giấc và lấy tay sờ khắp người bé Ngọc, nhưng sau đó anh ngủ cho đến sáng rồi thức dậy rồi chở bé Ngọc về trả cho chị Tuyết.

Về nhà, bé Ngọc kể lại cho chị Tuyết về hành động của anh Đại, nên chị Tuyết đến công an phường trình báo sự việc. Công an đã có quyết định trưng cầu giám định đối với bé Ngọc, nhưng bé và chị Tuyết từ chối. Tại cơ quan điều tra, anh Đại đã khai nhận hành vi của mình.

Theo kết luận của Viện Kiểm sát, hành vi của Ngô Văn Đại là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về tình dục đối với trẻ em. Bị cáo đã lợi dụng sự tin tưởng của gia đình, xâm hại đến sự phát triển bình thường của trẻ em gái, để lại hậu quả tâm lý cho bị hại, nên cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự để răn đe, giáo dục bản thân.

Từ đó, Viện Kiểm sát đã đề nghị xử phạt bị cáo Ngô Văn Đại từ 2 năm 6 tháng đến 3 năm tù về tội “dâm ô đối với trẻ em” theo Điểm b,p, Khoản 1, Điều 46 của Bộ luật Hình sự. 

Đồng thời, đại diện hợp pháp của bị hại cũng yêu cầu bị cáo Đại phải bồi thường 30 triệu đồng do làm tổn hại và phục hồi sức khỏe, tinh thần và nhân phẩm của nạn nhân cũng như gia đình nạn nhân.

Tuy nhiên, luật sư bào chữa cho bị cáo Đại cho rằng hành vi của bị cáo là sai trái nhưng bị cáo thực hiện hành vi này không có ý định trước, mà khi nằm bên bé Ngọc mới nảy sinh ý định. Bị cáo phạm tội do bộc phát nhất thời, không kiềm chế được cảm xúc của mình, không suy nghĩ kỹ về hậu quả nên đề nghị tuyên phạt bị cáo mức 2 năm đến 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Trong phiên tòa, Luật sư Trần Thị Hồng Việt đã có lời nhắc nhở với mẹ của nạn nhân về việc phải bảo vệ con mình. 

“Bà là mẹ cháu, đáng lẽ bà phải hướng dẫn cho con mình cách thức tự bảo vệ mình khi có người khác đụng chạm vào cơ thể cháu. Cũng như bản thân bà phải có những hành động để bảo vệ con, không giao con cho ai, hay khi có ai đụng chạm vào cơ thể của con thì phải la lên, chống cự. 

Nhưng không chỉ một mà nhiều lần, bà đã giao con cho người không cùng huyết thống đưa cháu đi chơi là một hành động đáng trách. Chính sự dễ dãi của người mẹ đã khiến con mình trở thành nạn nhân”.

Ngoài ra, các luật sư cũng nhắc nhở bị hại, cũng là để nhắc các em học sinh: "Cơ thể mình là của mình và không ai được đụng chạm vào, trừ bác sĩ thăm khám bệnh khi cần thiết, và càng không dễ dãi với bạn bè đồng trang lứa. Các em phải học cách bảo vệ chính cơ thể của mình trước. Khi có hành vi nào động chạm đến thân thể của mình, các em phải lên tiếng để được pháp luật, các cơ quan truyền thông giúp đỡ”.

Học sinh chăm chú theo dõi phiên tòa giả định

Kết thúc phiên tòa giả định, nhiều học sinh đã đặt ra câu hỏi cho các vị luật sư và hội thẩm về hành vi xâm hại tình dục. 

Đó là những câu hỏi như: Có nhiều trường hợp mới chỉ 2 - 3 tuổi đã bị xâm hại tình dục. Khi con chưa được dạy cách bảo vệ thân thể, nếu bị xâm hại tình dục thì cha mẹ có phải chịu trách nhiệm không? Người xâm hại và người bị xâm hại cùng huyết thống thì bị xử lý thế nào? Người xâm hại và bị xâm hại đều dưới 13 tuổi thì pháp luật xử thế nào?...

Học sinh Thanh Tùng, lớp 7, Trường THCS Trần Văn Ơn cho biết “Xem phiên tòa giả định hôm nay, em cảm thấy rất sợ nếu ở trong trường hợp là bạn Ngọc. Từ nay, em sẽ chú ý bảo vệ thân thể mình, không cho ai động chạm vào, đặc biệt tránh xa người lạ”.

Còn học sinh Mai Hương thì cho biết “Em chưa được ba mẹ bày cho cách bảo vệ thân thể mình để phòng tránh bị xâm hại tình dục, nhưng bắt đầu từ hôm nay em sẽ tự bảo vệ thân thể của mình, như không đi chơi với người lạ, không đi vào chỗ tối, chỗ vắng”... 

Cô Trần Thúy An, Hiệu trưởng Trường THCS Trần Văn Ơn, hy vọng phiên tòa giả định "sẽ là tiếng chuông để học sinh biết bảo vệ mình trước những tội ác, còn phụ huynh biết quan tâm, bảo vệ con cái để các em có một tuổi thơ đẹp đẽ, sáng trong".

Lê Huyền

- "Khi con chưa được dạy cách bảo vệ thân thể, nếu bị xâm hại tình dục thì cha mẹ có phải chịu trách nhiệm không?"... "Em chưa được ba mẹ bày cách bảo vệ thân thể, phòng tránh xâm hại tình dục, sau phiên tòa này em sẽ tự bảo vệ mình"...

Đây là những câu hỏi, tâm sự được học sinh Trường THCS Trần Văn Ơn, Quận 1, TP.HCM đưa ra tại phiên tòa giả định sáng ngày 10/4. 

Phiên tòa giả định này do Chi hội luật sư bảo vệ quyền trẻ em TP.HCM và Trường THCS Trần Văn Ơn tổ chức, xét xử vụ án “Dâm ô với trẻ em”. 

Phiên tòa giả định xét xử vụ án dâm ô với trẻ em

Tình huống giả định được đặt ra như sau: Anh Ngô Văn Đại là bạn của chị Nguyễn Thị Tuyết, chị Tuyết là mẹ bé Huỳnh Bảo Ngọc, sinh ngày 10/1/2004. Khoảng 13h ngày 24/9/2016, anh Đại đến nhà chị Tuyết ở đường Nguyễn Thị Minh Khai, Quận 1 và xin phép đưa bé Ngọc đi chơi. Sau đó, anh Đại chở bé Ngọc đi nhậu với bạn, đến 23h cùng ngày thì chở về nhà anh ở đường Huỳnh Khương Ninh, Quận 1 để ngủ.  

Vào nhà, anh Đại cho bé Ngọc ngủ trên nền đất còn anh nằm kế bên ôm bé Ngọc. Đến khoảng 1h sáng ngày 25/9/2016, anh Đại tỉnh giấc và lấy tay sờ khắp người bé Ngọc, nhưng sau đó anh ngủ cho đến sáng rồi thức dậy rồi chở bé Ngọc về trả cho chị Tuyết.

Về nhà, bé Ngọc kể lại cho chị Tuyết về hành động của anh Đại, nên chị Tuyết đến công an phường trình báo sự việc. Công an đã có quyết định trưng cầu giám định đối với bé Ngọc, nhưng bé và chị Tuyết từ chối. Tại cơ quan điều tra, anh Đại đã khai nhận hành vi của mình.

Theo kết luận của Viện Kiểm sát, hành vi của Ngô Văn Đại là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến quyền bất khả xâm phạm về tình dục đối với trẻ em. Bị cáo đã lợi dụng sự tin tưởng của gia đình, xâm hại đến sự phát triển bình thường của trẻ em gái, để lại hậu quả tâm lý cho bị hại, nên cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự để răn đe, giáo dục bản thân.

Từ đó, Viện Kiểm sát đã đề nghị xử phạt bị cáo Ngô Văn Đại từ 2 năm 6 tháng đến 3 năm tù về tội “dâm ô đối với trẻ em” theo Điểm b,p, Khoản 1, Điều 46 của Bộ luật Hình sự. 

Đồng thời, đại diện hợp pháp của bị hại cũng yêu cầu bị cáo Đại phải bồi thường 30 triệu đồng do làm tổn hại và phục hồi sức khỏe, tinh thần và nhân phẩm của nạn nhân cũng như gia đình nạn nhân.

Tuy nhiên, luật sư bào chữa cho bị cáo Đại cho rằng hành vi của bị cáo là sai trái nhưng bị cáo thực hiện hành vi này không có ý định trước, mà khi nằm bên bé Ngọc mới nảy sinh ý định. Bị cáo phạm tội do bộc phát nhất thời, không kiềm chế được cảm xúc của mình, không suy nghĩ kỹ về hậu quả nên đề nghị tuyên phạt bị cáo mức 2 năm đến 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Trong phiên tòa, Luật sư Trần Thị Hồng Việt đã có lời nhắc nhở với mẹ của nạn nhân về việc phải bảo vệ con mình. 

“Bà là mẹ cháu, đáng lẽ bà phải hướng dẫn cho con mình cách thức tự bảo vệ mình khi có người khác đụng chạm vào cơ thể cháu. Cũng như bản thân bà phải có những hành động để bảo vệ con, không giao con cho ai, hay khi có ai đụng chạm vào cơ thể của con thì phải la lên, chống cự. 

Nhưng không chỉ một mà nhiều lần, bà đã giao con cho người không cùng huyết thống đưa cháu đi chơi là một hành động đáng trách. Chính sự dễ dãi của người mẹ đã khiến con mình trở thành nạn nhân”.

Ngoài ra, các luật sư cũng nhắc nhở bị hại, cũng là để nhắc các em học sinh: "Cơ thể mình là của mình và không ai được đụng chạm vào, trừ bác sĩ thăm khám bệnh khi cần thiết, và càng không dễ dãi với bạn bè đồng trang lứa. Các em phải học cách bảo vệ chính cơ thể của mình trước. Khi có hành vi nào động chạm đến thân thể của mình, các em phải lên tiếng để được pháp luật, các cơ quan truyền thông giúp đỡ”.

Học sinh chăm chú theo dõi phiên tòa giả định

Kết thúc phiên tòa giả định, nhiều học sinh đã đặt ra câu hỏi cho các vị luật sư và hội thẩm về hành vi xâm hại tình dục. 

Đó là những câu hỏi như: Có nhiều trường hợp mới chỉ 2 - 3 tuổi đã bị xâm hại tình dục. Khi con chưa được dạy cách bảo vệ thân thể, nếu bị xâm hại tình dục thì cha mẹ có phải chịu trách nhiệm không? Người xâm hại và người bị xâm hại cùng huyết thống thì bị xử lý thế nào? Người xâm hại và bị xâm hại đều dưới 13 tuổi thì pháp luật xử thế nào?...

Học sinh Thanh Tùng, lớp 7, Trường THCS Trần Văn Ơn cho biết “Xem phiên tòa giả định hôm nay, em cảm thấy rất sợ nếu ở trong trường hợp là bạn Ngọc. Từ nay, em sẽ chú ý bảo vệ thân thể mình, không cho ai động chạm vào, đặc biệt tránh xa người lạ”.

Còn học sinh Mai Hương thì cho biết “Em chưa được ba mẹ bày cho cách bảo vệ thân thể mình để phòng tránh bị xâm hại tình dục, nhưng bắt đầu từ hôm nay em sẽ tự bảo vệ thân thể của mình, như không đi chơi với người lạ, không đi vào chỗ tối, chỗ vắng”... 

Cô Trần Thúy An, Hiệu trưởng Trường THCS Trần Văn Ơn, hy vọng phiên tòa giả định "sẽ là tiếng chuông để học sinh biết bảo vệ mình trước những tội ác, còn phụ huynh biết quan tâm, bảo vệ con cái để các em có một tuổi thơ đẹp đẽ, sáng trong".

Lê Huyền

Tuy nhiên, sau khi chương trình kết thúc, Ban tổ chức cho biết đã kiểm tra lại với cố vấn Tiếng Anh và cố vấn đã chấp nhận câu trả lời của Bùi Anh Đức là “Bond”. "Câu trả lời của Bùi Anh Đức là hoàn toàn chính xác" - thông báo đính chính của chương trình nêu và đưa ra lời cáo lỗi cùng khán giả. 

Nam sinh đầu tiên mang cầu truyền hình chung kết năm về với tỉnh Sơn La còn gây ấn tượng xuyên suốt các cuộc thi và cả ở trận chung kết bởi phong cách chơi thoải mái, tự tin nhưng không kém phần quyết đoán. Tinh thần vui vẻ, vô tư, lạc quan với nụ cười luôn thường trực trên môi là điểm cộng, khiến nam sinh được nhiều người yêu mến.

Có lẽ mọi người sẽ thêm yêu mến chàng trai này hơn nếu biết rằng để đến với cuộc thi năm đó, phía sau Đức là hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn khi bố mẹ đều mang trong mình trọng bệnh (bố bị suy thận, mẹ cũng mắc bệnh u tế bào, sức khỏe giảm sút sau 2 lần đại phẫu).

Dịp cuối năm 2023, tôi tình cờ có dịp gặp lại Anh Đức ở một chương trình tuyên dương các thủ khoa tại Hà Nội. Lần này, Đức báo với tôi 2 tin vui. 

Tin vui thứ nhất là trong mùa tuyển sinh đại học năm 2023, Đức trở thành thủ khoa đầu vào của ngành Ngôn ngữ Đức - Trường ĐH Hà Nội theo phương thức Xét tuyển thẳng (giải Ba học sinh giỏi quốc gia). Kết quả này cũng giúp được có được suất học bổng từ trường. 

Tuy nhiên, tôi có phần bất ngờ trước lựa chọn này. Bởi thông thường, các học sinh giỏi, lại góp mặt ở trận chung kết năm Olympia, sau đó thường chọn những ngành học hot. Bất ngờ cũng bởi, kể cả chọn theo học ngành ngôn ngữ, Đức cũng từng đạt nhiều giải thưởng ở môn Tiếng Anh (giải Nhất môn tiếng Anh cấp tỉnh năm học 2022 – 2023; giải Khuyến khích môn tiếng Anh cấp quốc gia năm học 2022 – 2023; giải Ba môn Tiếng Anh cấp quốc gia năm học 2021-2022).

Đức chia sẻ, đây không phải là “cú sảy chân” hay “tai nạn” trong mùa tuyển sinh đại học. Bởi Ngôn ngữ Đức là ngành học em chọn từ đầu, đặt cho những nguyện vọng ưu tiên. 

“Theo em cảm nhận, thị trường của ngành Ngôn ngữ Anh đang dần có sự bão hòa nhất định. Em cũng muốn có một thử thách mới cho bản thân, nên quyết định học Ngôn ngữ Đức dù trước đây chưa từng biết hay học Tiếng Đức”, Đức chia sẻ về ngành học hoàn toàn mới với bản thân.

Tuy nhiên, để đưa ra quyết định này, Đức chia sẻ cũng mất nhiều thời gian để cân nhắc. “Bởi ngay việc chọn ngôn ngữ theo học, em cũng từng phân vân giữa việc chọn nhóm Á Đông (như Nhật, Hàn, Trung) hay nhóm phương Tây (như Đức, Ý, Tây Ban Nha,...). Em đã mất 2 tháng để cân nhắc sự lựa chọn của mình. Em có nghiên cứu và nghĩ rằng triển vọng của ngành Ngôn ngữ Đức khá triển vọng, hoặc theo ngành biên, phiên dịch hoặc theo sư phạm”, Đức kể.   

Tin vui thứ hai mà Đức khoe là bố em sau một thời gian điều trị, được ghép thận hiện tại sức khỏe đã đỡ hơn và có thể về nhà, thay vì cứ 1-3 tháng lại về bệnh viện ở Hà Nội để kiểm tra, mua thuốc điều trị như trước đây.              

Mẹ em cũng nhận việc làm thêm ở nhà ngoài công việc giáo viên THCS để trang trải thêm cho cuộc sống. “Bố em dù đỡ nhưng cũng mới chỉ làm được những việc nhẹ chưa thể quay trở lại làm mật ong như trước đây. Nhưng giờ đây, thay vì điều trị, bố chỉ cần kiểm tra định kỳ, đỡ đi một nỗi lo đã là niềm vui với em”. 

Sau hơn 1 năm kể từ trận chung kết năm Olympia, giờ đây cậu học sinh Sơn La ngày nào không chỉ trở thành sinh viên mà ngoại hình trông cũng rắn rỏi hơn. Đức chia sẻ, việc giảm cân ngoài định hướng cá nhân, phần khác cũng bởi đời sống sinh viên, em phải tập làm quen với cuộc sống tự lập, thắt chặt chi tiêu hơn để đủ trang trải.

“Đời sống sinh viên khác hẳn so với thời phổ thông. Học theo tín chỉ, em không còn một thời khóa biểu cố định. Kể ra thời gian rảnh cũng có thêm, nhưng em dành chỗ đó để ôn tập thêm Tiếng Đức”, nam sinh chia sẻ. 

Sinh viên nghèo xa quê, Đức thuê trọ ở cùng một bạn cùng trường, làm quen với cuộc sống tự lập, đi chợ, nấu ăn. Hôm nào bận học thì ăn ở trường, không đi học, các em nấu ăn chung.

“Thách thức lớn nhất với em có lẽ là việc quản lý chi tiêu. Bởi hiện nay, em đang trang trải việc học tập và sinh hoạt nhờ vào học bổng của trường cho sinh viên thủ khoa và số tiền thưởng nhận được từ hồi thi Olympia”, Đức tâm sự.

Đức chia sẻ, cuộc sống sinh viên có nhiều thách thức nhưng cũng đầy thú vị. Hiện em là lớp trưởng của lớp 4Đ-23. Với ngành học mới hoàn toàn với bản thân, Đức cho hay em cũng gặp nhiều khó khăn.

“Quan niệm của em là ngôn ngữ nào cũng có cái khó của riêng nó, nên không cách nào khác, bản thân mình phải cố gắng. Sau một học kỳ, em cảm nhận mình chưa đạt được top đầu nhưng cũng không tệ - như lo lắng ban đầu của em. Điều quan trọng nhất là đến thời điểm này, em vẫn cảm thấy nhiều hứng thú với ngành học”, Đức chia sẻ.

Đức chia sẻ, dịp Tết năm nay, em sẽ cố gắng giúp bố mẹ việc nhà, sau đó tự thưởng cho mình nghỉ hôm 30 và mồng 1 Tết; ngày mồng Hai em sẽ chính thức khai bút và lao vào học Tiếng Đức. “Mọi người thường nói với Tiếng Đức, ở trình độ A, mình có thể “bắt nạt” nó, nhưng từ trình độ B trở lên, nó sẽ quay lại “bắt nạt” mình. Điểm yếu của em là rất chậm thay đổi giữa chế độ nghỉ và làm việc. Chính vì thế em phải chuẩn bị từ trước để chủ động, không ngợp khi guồng quay trở lại sau Tết”, Đức hóm hỉnh.

Nói về dự định trong tương lai gần, Đức cho hay, nhiệm vụ trước mắt là phải tập trung học tốt chương trình đại học ở 2 năm đầu trước khi lựa chọn đi theo chuyên ngành. Đức hy vọng khi kết thúc năm đầu, mình có thể hoàn thành tốt trình độ B1 Tiếng Đức.

“Vấn đề tài chính luôn là nỗi lo đeo đẳng em và gia đình, chính vì vậy em luôn tự nhủ phải cố gắng và hy vọng đạt học bổng mỗi kỳ để trang trải cuộc sống của bản thân, đỡ gánh nặng cho bố mẹ”, Đức nói.

Ban tổ chức nói về tình huống 'nhường' quyền trả lời tại Olympia gây tranh cãi

Bùi Anh Đức (cựu học sinh Trường THPT Chuyên Sơn La, tỉnh Sơn La) từng được biết đến không chỉ là 1 trong 4 thí sinh tham dự trận chung kết Đường lên đỉnh Olympia năm 2022 mà còn là thí sinh khiến Ban tổ chức phải thông báo đính chính về sai sót trong việc không công nhận đáp án đúng.

Cụ thể, trong trận chung kết năm 2022, ở phần thi Về đích, Bùi Anh Đức đã giành được quyền trả lời câu hỏi Tiếng Anh của thí sinh Vũ Nguyên Sơn, đưa ra đáp án là "Bond". Đáp án chương trình đưa ra khi đó là "Brotherhood". Ngay tại thời điểm trực tiếp, chương trình đã không chấp nhận đáp án của Bùi Anh Đức và trừ thí sinh này 15 điểm.

Tuy nhiên, sau khi chương trình kết thúc, Ban tổ chức cho biết đã kiểm tra lại với cố vấn Tiếng Anh và cố vấn đã chấp nhận câu trả lời của Bùi Anh Đức là “Bond”. "Câu trả lời của Bùi Anh Đức là hoàn toàn chính xác" - thông báo đính chính của chương trình nêu và đưa ra lời cáo lỗi cùng khán giả. 

Nam sinh đầu tiên mang cầu truyền hình chung kết năm về với tỉnh Sơn La còn gây ấn tượng xuyên suốt các cuộc thi và cả ở trận chung kết bởi phong cách chơi thoải mái, tự tin nhưng không kém phần quyết đoán. Tinh thần vui vẻ, vô tư, lạc quan với nụ cười luôn thường trực trên môi là điểm cộng, khiến nam sinh được nhiều người yêu mến.

Có lẽ mọi người sẽ thêm yêu mến chàng trai này hơn nếu biết rằng để đến với cuộc thi năm đó, phía sau Đức là hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn khi bố mẹ đều mang trong mình trọng bệnh (bố bị suy thận, mẹ cũng mắc bệnh u tế bào, sức khỏe giảm sút sau 2 lần đại phẫu).

Dịp cuối năm 2023, tôi tình cờ có dịp gặp lại Anh Đức ở một chương trình tuyên dương các thủ khoa tại Hà Nội. Lần này, Đức báo với tôi 2 tin vui. 

Tin vui thứ nhất là trong mùa tuyển sinh đại học năm 2023, Đức trở thành thủ khoa đầu vào của ngành Ngôn ngữ Đức - Trường ĐH Hà Nội theo phương thức Xét tuyển thẳng (giải Ba học sinh giỏi quốc gia). Kết quả này cũng giúp được có được suất học bổng từ trường. 

Tuy nhiên, tôi có phần bất ngờ trước lựa chọn này. Bởi thông thường, các học sinh giỏi, lại góp mặt ở trận chung kết năm Olympia, sau đó thường chọn những ngành học hot. Bất ngờ cũng bởi, kể cả chọn theo học ngành ngôn ngữ, Đức cũng từng đạt nhiều giải thưởng ở môn Tiếng Anh (giải Nhất môn tiếng Anh cấp tỉnh năm học 2022 – 2023; giải Khuyến khích môn tiếng Anh cấp quốc gia năm học 2022 – 2023; giải Ba môn Tiếng Anh cấp quốc gia năm học 2021-2022).

Đức chia sẻ, đây không phải là “cú sảy chân” hay “tai nạn” trong mùa tuyển sinh đại học. Bởi Ngôn ngữ Đức là ngành học em chọn từ đầu, đặt cho những nguyện vọng ưu tiên. 

“Theo em cảm nhận, thị trường của ngành Ngôn ngữ Anh đang dần có sự bão hòa nhất định. Em cũng muốn có một thử thách mới cho bản thân, nên quyết định học Ngôn ngữ Đức dù trước đây chưa từng biết hay học Tiếng Đức”, Đức chia sẻ về ngành học hoàn toàn mới với bản thân.

Tuy nhiên, để đưa ra quyết định này, Đức chia sẻ cũng mất nhiều thời gian để cân nhắc. “Bởi ngay việc chọn ngôn ngữ theo học, em cũng từng phân vân giữa việc chọn nhóm Á Đông (như Nhật, Hàn, Trung) hay nhóm phương Tây (như Đức, Ý, Tây Ban Nha,...). Em đã mất 2 tháng để cân nhắc sự lựa chọn của mình. Em có nghiên cứu và nghĩ rằng triển vọng của ngành Ngôn ngữ Đức khá triển vọng, hoặc theo ngành biên, phiên dịch hoặc theo sư phạm”, Đức kể.   

Tin vui thứ hai mà Đức khoe là bố em sau một thời gian điều trị, được ghép thận hiện tại sức khỏe đã đỡ hơn và có thể về nhà, thay vì cứ 1-3 tháng lại về bệnh viện ở Hà Nội để kiểm tra, mua thuốc điều trị như trước đây.              

Mẹ em cũng nhận việc làm thêm ở nhà ngoài công việc giáo viên THCS để trang trải thêm cho cuộc sống. “Bố em dù đỡ nhưng cũng mới chỉ làm được những việc nhẹ chưa thể quay trở lại làm mật ong như trước đây. Nhưng giờ đây, thay vì điều trị, bố chỉ cần kiểm tra định kỳ, đỡ đi một nỗi lo đã là niềm vui với em”. 

Sau hơn 1 năm kể từ trận chung kết năm Olympia, giờ đây cậu học sinh Sơn La ngày nào không chỉ trở thành sinh viên mà ngoại hình trông cũng rắn rỏi hơn. Đức chia sẻ, việc giảm cân ngoài định hướng cá nhân, phần khác cũng bởi đời sống sinh viên, em phải tập làm quen với cuộc sống tự lập, thắt chặt chi tiêu hơn để đủ trang trải.

“Đời sống sinh viên khác hẳn so với thời phổ thông. Học theo tín chỉ, em không còn một thời khóa biểu cố định. Kể ra thời gian rảnh cũng có thêm, nhưng em dành chỗ đó để ôn tập thêm Tiếng Đức”, nam sinh chia sẻ. 

Sinh viên nghèo xa quê, Đức thuê trọ ở cùng một bạn cùng trường, làm quen với cuộc sống tự lập, đi chợ, nấu ăn. Hôm nào bận học thì ăn ở trường, không đi học, các em nấu ăn chung.

“Thách thức lớn nhất với em có lẽ là việc quản lý chi tiêu. Bởi hiện nay, em đang trang trải việc học tập và sinh hoạt nhờ vào học bổng của trường cho sinh viên thủ khoa và số tiền thưởng nhận được từ hồi thi Olympia”, Đức tâm sự.

Đức chia sẻ, cuộc sống sinh viên có nhiều thách thức nhưng cũng đầy thú vị. Hiện em là lớp trưởng của lớp 4Đ-23. Với ngành học mới hoàn toàn với bản thân, Đức cho hay em cũng gặp nhiều khó khăn.

“Quan niệm của em là ngôn ngữ nào cũng có cái khó của riêng nó, nên không cách nào khác, bản thân mình phải cố gắng. Sau một học kỳ, em cảm nhận mình chưa đạt được top đầu nhưng cũng không tệ - như lo lắng ban đầu của em. Điều quan trọng nhất là đến thời điểm này, em vẫn cảm thấy nhiều hứng thú với ngành học”, Đức chia sẻ.

Đức chia sẻ, dịp Tết năm nay, em sẽ cố gắng giúp bố mẹ việc nhà, sau đó tự thưởng cho mình nghỉ hôm 30 và mồng 1 Tết; ngày mồng Hai em sẽ chính thức khai bút và lao vào học Tiếng Đức. “Mọi người thường nói với Tiếng Đức, ở trình độ A, mình có thể “bắt nạt” nó, nhưng từ trình độ B trở lên, nó sẽ quay lại “bắt nạt” mình. Điểm yếu của em là rất chậm thay đổi giữa chế độ nghỉ và làm việc. Chính vì thế em phải chuẩn bị từ trước để chủ động, không ngợp khi guồng quay trở lại sau Tết”, Đức hóm hỉnh.

Nói về dự định trong tương lai gần, Đức cho hay, nhiệm vụ trước mắt là phải tập trung học tốt chương trình đại học ở 2 năm đầu trước khi lựa chọn đi theo chuyên ngành. Đức hy vọng khi kết thúc năm đầu, mình có thể hoàn thành tốt trình độ B1 Tiếng Đức.

“Vấn đề tài chính luôn là nỗi lo đeo đẳng em và gia đình, chính vì vậy em luôn tự nhủ phải cố gắng và hy vọng đạt học bổng mỗi kỳ để trang trải cuộc sống của bản thân, đỡ gánh nặng cho bố mẹ”, Đức nói.

Ban tổ chức nói về tình huống 'nhường' quyền trả lời tại Olympia gây tranh cãi