Tỷ phú Elon Musk hôm 5/12 tại Washington sau cuộc họp với các nhà lập pháp tại Điện Capitol. Ảnh: New York Times.

Con số này chỉ là một phần nhỏ so với tài sản của người đàn ông giàu nhất thế giới, song vẫn là số tiền khổng lồ chỉ từ riêng một nhà tài trợ. Theo New York Times, tỷ phú Elon Musk đã đổ tiền vào các nhóm đồng minh và đóng vai trò giúp định hình chính quyền Trump 2.0.

Theo hồ sơ nộp lên Ủy ban Bầu cử Liên bang, ông Musk dành phần lớn số tiền quyên góp cho siêu Ủy ban hành động chính trị (PAC) America PAC của mình.

Trong những tuần cuối cùng của cuộc đua vào Nhà Trắng, ông ký 3 tấm séc trị giá 25 triệu USD mỗi tấm gửi cho America PAC. Trong suốt chiến dịch, ông chủ Tesla trao cho America PAC số tiền khổng lồ 239 triệu USD, tính cả tiền mặt và hiện vật.

Đầu tư tiền bạc lẫn công sức

America PAC đã nỗ lực mở rộng hoạt động vận động trực tiếp thay cho ông Trump.

Ông Musk coi việc đánh bại Tổng thống đương nhiệm Joe Biden là một nhiệm vụ quan trọng và chuyển hướng sang ủng hộ ông Trump sau vụ tổng thống đắc cử bị ám sát hụt hồi tháng 7. Ông chủ Tesla đầu tư rất nhiều tiền bạc và công sức vào ứng viên đảng Cộng hòa, đến mức ông Musk còn vận động tranh cử tại bang chiến trường quan trọng nhất Pennsylvania.

Ông Musk cũng quyên góp 4 triệu USD cho America PAC vào ngày 12/11, một tuần sau ngày bầu cử. Vị tỷ phú cam kết sẽ duy trì hoạt động của siêu PAC bằng cách nhắm vào các công tố viên cấp tiến và ủng hộ chương trình nghị sự của ông Trump.

Sau chiến thắng của ông Trump, ông Musk thường xuyên có mặt tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago. Ông đang dẫn đầu nỗ lực cắt giảm quy mô chính phủ liên bang và cân nhắc nhiều lựa chọn nhân sự mà tổng thống đắc cử đề xuất.

Trong khi một số người trong quỹ đạo của ông Trump đôi khi mệt mỏi vì sự hiện diện liên tục của ông Musk, lợi ích - về mặt tài chính và một nền tảng truyền thông xã hội - rõ ràng vượt xa mọi mối lo ngại.

Chưa rõ ông Musk đã chi tổng bao nhiêu tiền cho cuộc bầu cử năm 2024. Trong chu kỳ bầu cử này, ông cũng chi cho các nhóm bảo thủ tập trung ủng hộ nhà lập pháp hay quan chức địa phương, trong đó có 12 triệu USD cho 2 nhóm hỗ trợ bầu thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa - Senate Leadership Fund và Sentinel Action Fund.

Ngoài ra, ông Musk - người ban đầu muốn giữ kín sự ủng hộ cho ông Trump - cũng có thể đã ủng hộ những tổ chức ẩn danh không bao giờ tiết lộ thông tin về nhà tài trợ.

Ông Musk chuyển hướng sang ủng hộ ông Trump sau vụ tổng thống đắc cử bị ám sát hụt hồi tháng 7. Ảnh: New York Times.

Siêu PAC "trá hình"

Một trong những hành động “lắt léo” nhất của ông Musk là chi 20 triệu USD hỗ trợ một siêu PAC được đặt theo tên Ruth Bader Ginsburg - cựu thẩm phán Tòa án Tối cao theo chủ nghĩa tự do. Song trên thực tế, bà Ginsburg là người không ưa gì ông Trump. Theo hồ sơ, một quỹ tín thác thuộc về ông Musk là đơn vị tài trợ duy nhất của RBG PAC.

Siêu PAC này tìm cách xoa dịu lập trường chống phá thai của ông Trump trong mắt công chúng. Suốt chiến dịch, RBG PAC đã chạy quảng cáo lập luận quan điểm về phá thai của ông Trump không khác gì Thẩm phán Ginsburg, một biểu tượng của chủ nghĩa nữ quyền. "Những bộ óc vĩ đại chung suy nghĩ" là nội dung trên trang web của siêu PAC, có ảnh hai bức ảnh lớn của ông Trump và Thẩm phán Ginsburg - người qua đời vào năm 2020.

Gia đình bà đã phản đối dữ dội các quảng cáo này. Trong một tuyên bố hồi tháng 10, cháu gái bà Ginsburg, Clara Spera, cho biết gia đình lên án việc sử dụng tên của vị thẩm phán để “ủng hộ chiến dịch tái tranh cử của Donald Trump, và thật kinh khủng khi ám chỉ bà sẽ chấp thuận lập trường phá thai của ông”.

RBG PAC nỗ lực trấn an các nữ cử tri vốn cảnh giác với ông Trump vì tổng thống đắc cử phản đối quyền phá thai. Ông từng tự hào về việc bổ nhiệm các thẩm phán bảo thủ, bao gồm cả người kế nhiệm Thẩm phán Ginsburg, những người đã đồng thuận lật ngược phán quyết Roe v. Wade.

Khi RBG PAC bắt đầu chạy quảng cáo, có những dấu hiệu cho thấy ông Musk có liên quan. May Mailman, người đứng đầu PAC, đôi khi bảo vệ ông Musk trên truyền thông.

Các quảng cáo này nằm trong một chiến dịch lớn hơn, trong đó tận dụng các tổ chức ủng hộ ông Trump quảng cáo nhắm vào những phân khúc cử tri cụ thể khi các cố vấn dự đoán kết quả bầu cử sẽ rất sít sao.

Kết quả, ông Trump thắng cả phiếu bầu phổ thông và cả 7 bang chiến trường, một điều các ứng viên đảng Cộng hòa chưa làm được trong 20 năm qua.

Đọc để hiểu rõ hơn lịch sử nước Mỹ

Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Lẽ thường" - cuốn sách của tác giả Thomas Paine được xuất bản lần đầu vào năm 1776 và đã có vai trò quan trọng trong thời kỳ lập quốc của Mỹ. Cho đến hôm nay, cuốn sách vẫn còn nguyên giá trị lịch sử đối với những ai quan tâm đến lịch sử nước Mỹ.

Như vậy, để có thể cấm TikTok, Mỹ cần thông qua luật mới, tương tự dự luật RESTRICT vừa được các Thượng nghị sỹ giới thiệu trong tháng này. Dự luật muốn trao quyền lực cho Bộ Thương mại để cấm công nghệ nước ngoài đe dọa rủi ro an ninh quốc gia. Theo các luật sư, điều đó sẽ phá vỡ các biện pháp bảo vệ ngôn luận trong luật hiện hành.

Emily Kilcrease, thành viên cao cấp tại Trung tâm An ninh Mỹ mới và cựu phó trợ lý Đại diện thương mại Mỹ, nhận xét, RESTRICT hữu ích vì mang đến thẩm quyền pháp lý hoàn toàn mới, mạnh hơn, rõ ràng hơn.

TikTok chỉ trích dự luật RESTRICT và cho rằng, chính quyền ông Biden không cần thêm thẩm quyền từ Quốc hội để giải quyết lo ngại an ninh quốc gia về TikTok. Thay vào đó, Mỹ có thể phê duyệt thỏa thuận mà công ty đề xuất hơn 2 năm qua.

CEO TikTok Shou Zi Chew sẽ điều trần trước Ủy ban Năng lượng và Thương mại Hạ viện vào ngày 23/3 (giờ địa phương). Dự kiến ông sẽ đối mặt với các câu hỏi hóc búa từ các nhà lập pháp muốn cấm ứng dụng.

TikTok, ứng dụng mà Giám đốc FBI Christopher Wray cho là có thể bị lợi dụng để “điều khiển phần mềm trên hàng triệu thiết bị” đã nằm trong tầm ngắm của chính phủ Mỹ nhiều năm, từ khi Thượng nghị sỹ Marco Rubio kêu gọi đánh giá năm 2019. Trong lúc này, Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ (Cfius) – cơ quan giám sát các khoản đầu tư nước ngoài vì rủi ro an ninh quốc gia – yêu cầu ByteDance thoái vốn khỏi TikTok Mỹ.

Cố vấn an ninh quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan ủng hộ dự luật RESTRICT vì nó sẽ củng cố khả năng xử lý các rủi ro riêng biệt do các giao dịch riêng lẻ gây ra, cũng như rủi ro hệ thống do một số loại giao dịch nhất định liên quan đến các quốc gia đáng quan tâm trong các lĩnh vực công nghệ nhạy cảm.

Tuy nhiên, theo Reuters, dự luật chưa mang đến giải pháp tức thời cho những người kêu gọi cấm TikTok. Dù lưỡng đảng ủng hộ RESTRICT, chưa có dự luật song hành nào được giới thiệu tại Hạ viện. Một số chuyên gia cho rằng, việc sử dụng các công cụ pháp lý mới để cấm TikTok vẫn có thể gặp thách thức do Tu chánh án thứ nhất.

Luật sư Nicholas Klein của Cfius dự đoán công cụ khó thành hiện thực trước năm 2024 và gần như chắc chắn sẽ gây thách thức pháp lý nếu được dùng để cấm TikTok.

(Theo Reuters)