Chuyện thật như đùa

Trong một lần về công tác xã Sơn Phú, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh) tôi tình cờnghe được câu chuyện đầy bi hài này. Khi mới nghe, tôi cứ nghĩ đó chỉ là sảnphẩm thêu dệt của những người dân quê thường "ngôi lê đôi mách". Tuy nhiên, saukhi được sự xác nhận của một cán bộ chính quyền địa phương, tôi đã quyết đi sâutìm hiểu câu chuyện này. Theo một số người dân ở xã Sơn Phú thì sự việc "đổi vợđổi chồng" diễn ra đã khá lâu nhưng một trong số những nhân vật chính hiện vẫnsống tại địa phương. Tuy nhiên, để tường tận và đúng bản chất câu chuyện, nhiềungười chỉ cho tôi đến gặp ông Nguyễn Như Tùng, nguyên xóm trưởng thôn Công Đẳng,xã Sơn Phú - người đã biết rõ nhất vì đã từng phải đứng ra giải quyết tình huốngtrần gian có một này.

"Đó là sự việc khiến tôi phải nhớ mãi trong thời gian làm trưởng xóm ở ngôilàng này. Nó bắt đầu xảy ra từ năm 1995 nhưng giờ đến xã này, hỏi bà Trinh, mộtmình nuôi đàn con ai mà chả biết việc đổi chồng năm xưa của bà", dù tuổi đã khácao nhưng chúng tôi hỏi chuyện ông Tùng rành rọt nói. Nhấp ngụm chè xanh, thứnước uống đặc sản của người xứ Nghệ, đằng hắng mấy cái rồi ông Tùng mới bắt đầukể. Theo đó, ông Nguyễn Đình Tình (SN 1959) và bà Nguyễn Thị Trinh (SN 1966) làvợ chồng cùng trú tại xã Sơn Phú. Đến thời điểm xảy ra sự việc (1995), ông bà đãcó với nhau bốn đứa con, đứa lớn 11 tuổi và đứa nhỏ nhất mới 5 tuổi. Tại ngôilàng nhỏ bé này, vợ chồng ông Tình chơi rất thân với gia đình ông Nguyễn HồngGia (SN 1962) và bà Nguyễn Thị Lắm (SN 1960). Nếu như vợ chồng Tình-Trinh có bốnđứa con ngoan ngoãn, thì vợ chồng Gia-Lắm cũng đã có với nhau hai cô con gái nếtna, xinh đẹp.

Vì là hàng xóm thân tình, “tối lửa tắt đèn” có nhau, nên hai cặp vợ chồng nàynhư người một nhà. Hễ gia đình nào gặp chuyện khó khăn thì gia đình kia khôngngần ngại đến giúp đỡ. Họ thân thiết đến mức từng bát cơm, con cá, bó rau cũngsẻ nửa, san đôi. Không những thế, do cùng hùn hạp vốn làm ăn chung, họ càng trởnên thân thiết hơn. Cứ mỗi dịp đi làm chung về, hai cặp vợ chồng thường tụ tập ởnhà của ai đó để nghỉ ngơi, ăn uống. Gia đình này thậm chí có thể ăn ở cùng giađình kia cả tháng trời mà ai cũng cảm thấy vui vẻ. Nhưng chính trong cái khôngkhí đầm ấm bề ngoài ấy, người ta chẳng thể ngờ "cơn sóng ngầm" đã âm ỉ bộc pháttừ lâu, khi Trinh và Gia đã nảy sinh tình cảm "khác thường" trên quan hệ hàngxóm, bạn bè.

Cái tình cảm "khác thường" ấy là khởi nguồn cho một bi kịch. Buổi chiều cuốinăm 1995, sau một ngày làm việc mệt nhọc, bốn người bạn đã làm một bữa tiệc, vừađể nghỉ ngơi, vừa để vun đắp tình cảm của hai gia đình. Khi rượu đã ngà ngà, haigã say rượu bỗng dưng nghĩ ra trò quái đản. Khi Tình đề nghị: "Mi đổi gái (vợ -PV) cho tao, tao sẽ đổi gái cho mi" thì không hiểu sao Gia cũng gật đầu đồng ý.Và điều đáng nói là khi nghe hai ông chồng "đề xuất" ý tưởng điên rồ đó, khônghiểu vì lẽ gì lại được cả hai người đàn bà chấp thuận. Ngay trong đêm đó, haicặp vợ chồng từng là bạn nối khổ của nhau quyết định thực hiện chuyện tráo đổivợ chồng một cách điên rồ. Rồi chẳng hiểu vì uống phải bùa mê thuốc lú hay vì"cái lạ bằng tạ cái quen" mà những ngày sau, cả bốn con người đó vẫn tiếp tụctrò chơi nguy hiểm.

Nhưng được một thời gian, rồi cũng có người tỉnh trí nhận biết mình đang chơitrò chơi nguy hiểm, trái luân thường đạo lý. Đầu tiên, Lắm nhất quyết không chịuăn ở nhà ông bạn của chồng nữa mà đòi về nhà mình. Tiếp theo, Tình cũng tỉnhngộ, sang nhà ông bạn để đòi vợ về. Tuy nhiên, vì đã có tình cảm với nhau từtrước nên Gia và Trinh… không đồng ý và muốn "đổi vợ đổi chồng" luôn. Đòi vợkhông được, Tình nổi cơn tam bành châm lửa đốt nhà của ông bạn "vàng" đã "lừa"mất vợ. Rất may, dân làng phát hiện kịp thời nên ngọn lửa nhanh chóng được dậptắt. Tuy nhiên, "đám cháy" bi kịch từ hành động quái dị của hai cặp vợ chồng nàythì không thể dập được nữa. 

Bà Nguyễn Thị Trinh hiện nay.

Kết thúc oan nghiệt

Sau hành động ngang nhiên đốt nhà của người khác, Tình bị bắt và bị xử án tùgần một năm. Ngày mãn hạn tù về nhà, Tình đành cắn răng chấp nhận sự thật vợmình đã thuộc về kẻ khác. Còn về phần chị Lắm, khi thấy chồng đưa người phụ nữkhác về nhà ở, phần vì quá đau lòng, phần vì không chịu nổi miệng lưỡi cay độccủa người đời, đã nuốt nước mắt ôm hai con gái vào miền Nam sinh sống. Từ đó,những người dân ở đây cũng không biết ba mẹ con trôi dạt đến phương nào, bây giờra sao. Còn đối với Tình, sau khi ra mãn hạn tù một thời gian, được người quenmai mối đã đã đi bước nữa. Tình và người vợ mới có thêm một cậu con trai hiệnđang học lớp 10. Còn Gia và Trinh sau khi về ở với nhau đã có thêm ba người connữa.

Gần hai mươi năm đã trôi qua, nhưng câu chuyện "tráo đổi vợ chồng" đầy oannghiệt ấy vẫn chưa thể "nguội" trong ký ức những người dân Sơn Phú, vẫn đượcmang ra làm bài học để các cặp vợ chồng khác tự răn mình. Nói vậy, bởi dù cố ýhay vô tình, dù tình cảm của họ là thật đi chăng nữa, thì hành động "đổi chồng,đổi vợ" khiến con trẻ phải gánh kết cục quá oan nghiệt. Ông Nguyễn Như Tùng ngậmngùi kể: "Chỉ thương cho hai cô con gái của Tình và Trinh tên là N và L. Sau khimẹ chúng sang ở với ông hàng xóm, bố thì bị đi tù về tội phá hoại tài sản, haiđứa quá buồn rầu nên rơi vào cuộc sống tiêu cực. Đến trường thì bị bạn bè trêutrọc, về nhà lại bị người ta xét nét, chúng càng tỏ ra bất mãn với cuộc sống.Xấu hổ nên học đến lớp 9, N đã bỏ học, bỏ nhà đi lang thang, sau đó lôi kéo emgái mình cùng đi theo". Sau một thời gian bỏ nhà, sống buông thả ở Sài Gòn, haiem đã bị dính căn bệnh thế kỷ HIV. Năm 2003, dù vào Sài Gòn sau chị gái, nhưng Llại nhiễm bệnh và mất trước chị gái khi đang ở tuổi 17 trăng tròn, phải chônthân nơi đất khách quê người. Không lâu sau khi em gái mất, Ngân cũng trở về quêrồi nhắm mắt xuôi tay trong lặng lẽ vì căn bệnh thế kỷ.

Còn đối với những nhân vật chính trong câu chuyện này cũng có cuộc sống khôngnhư mong đợi. Ông Tình chung sống với người vợ hai được 6 năm thì mất. Ông ra điđể lại vợ con thơ dại và bố mẹ già yếu. Còn bà Trinh, qua hai đời chồng đã sinhđược 7 đứa con (nhưng nuôi 5 đứa) nên cuộc sống không thể khá giả lên được. Cònông Gia, sau khi quyết chí sống với vợ của bạn sau màn "tráo đổi vợ chồng" vôtiền khoáng hậu chỉ được một thời gian cũng không may gặp tai nạn qua đời, đểlại cho bà Trinh 5 đứa con nheo nhóc. Chính vì vậy, những người dân nơi đây chobiết, gia đình của cả hai người phụ nữ này hiện được liệt vào danh sách hộ nghèocủa xã Sơn Phú. "Chúng tôi đều biết và bức xúc câu chuyện năm xưa liên quan đếnbà Trinh. Nhưng giờ chứng kiến cuộc sống mẹ con bà ấy quá khó khăn, nhiều ngườicũng chạnh lòng. Với cương vị là trưởng xóm, tôi cũng chỉ biết động viên, thămhỏi tặng quà mỗi khi có dịp thôi", vị trưởng xóm Hồ Văn Đông chia sẻ.

* Tên nhân vật đã được thay đổi

Chị về nhà ngoại vay vốn làm ăn. Ơn trời, việc buôn bán thuận buồm xuôi gió, chị lại vốn tháo vát, biết xoay xở nên kinh tế gia đình ngày một khá lên. Chị định tích cóp để mua đất làm nhà, ít ra cũng để nhà ngoại thấy cuộc sống của chị cũng không đến nỗi nào. Nhưng một hôm, đang trong bữa cơm, mẹ chồng bảo: “Bây giờ vợ chồng anh chị ấm no rồi thì đừng chỉ nghĩ đến mình, phải thương lấy các em”. Cái tình thương mà bà nói ở đây là xòe vài chục triệu ra xin việc cho đứa em gái học tại chức mới ra trường, là lo liệu đám cưới cho đứa em trai út đang làm con gái nhà người ta ễnh bụng. Chị lần chần. Tiền mình cực nhọc kiếm ra, đến mua cái váy mắc tiền cho bằng bạn bằng bè cũng phải đắn đo, sao cứ cho người khác mãi được. Anh dỗ dành, bảo giờ bố mẹ không lo thì mình phải lo, chị chẳng muốn hiểu thứ nguyên tắc đó.

Ngày xưa, lúc hai người làm đám cưới, không phải chị đã phải chi tiền đến từng gói tăm nhỏ đấy sao? Nhưng, chị chưa kịp nói hết câu, anh đã lừ mắt: “Cô đừng có hẹp hòi”. Chị hẹp hòi ư? Chị tưởng như mình bấy lâu sống dư dả lắm, không phải chi li từng chút một để dành tiền cho anh học cao học, để dăm bữa nửa tháng mấy đứa em ghé qua xin chút tiền tiêu vặt, hay thỉnh thoảng bố chồng ở quê bảo gửi về để đào ao thả cá, nuôi chim, nhưng kỳ thực là đi cho gái. Chị tưởng chưa bao giờ mình phải khước từ những cuộc họp mặt bạn bè, những vụ đi chơi xa hay đứng trước vài món đồ trang sức nho nhỏ cũng tự khất lần với bản thân chỉ vì muốn dành tiền mua cho anh cái xe tử tế. Lúc vừa chạy xuống cầu thang vừa khóc, bắt gặp ánh mắt mẹ chồng đầy đắc ý, chị đã rất muốn gào lên cho bao nhiêu uất ức nín nhịn trong lòng bấy lâu bung ra hết.

Anh chị lấy nhau được ba năm nhưng vẫn chưa có con. Điều đó trở thành một thứ vũ khí trong tay mẹ chồng, cứ không vừa lòng điều gì là lại vu vơ: “Đàn bà mà không có con…”. Câu đó khứa vào tim gan chị nhiều lần. Anh nghe mẹ bảo “đẻ không được thì đổi mái” cũng chẳng phản ứng gì. Chị đi khám khắp nơi, mọi chuyện vẫn bình thường, đôi lần giục anh đến bệnh viện thì anh không chịu. Chị đặt tờ giấy ly hôn trước mặt anh, nói không thể sống chung với mẹ được nữa, rồi đi…

Anh ở lại, chẳng biết nghĩ thế nào liền đi khám bác sĩ. Hai tuần sau, anh đi tìm chị, chìa tờ kết quả với gương mặt tuyệt vọng. Chị thương anh nhưng cũng tủi hận trong lòng. Bấy lâu những con người trong ngôi nhà ấy chắc không ít lần muốn ruồng rẫy chị. Để rồi bây giờ, vì chút tình thương còn sót lại, chị quay về để chịu đựng ư? Sao chị thấy cuộc đời bất nhẫn với chị quá. Nhưng, chị đã quyết rồi, chị không muốn sống cùng mẹ chồng để tránh làm tổn thương nhau thêm. Chị sợ đến một lúc nào đó mình không còn đủ kiên nhẫn chịu đựng. Anh như hiểu tình cảnh của mình nên để mẹ sang ở nhà chú út. Chị bình tâm trở lại, lao vào kiếm tiền chạy chữa cho anh.

Cứ tưởng mẹ chồng sang ở với nhà chú út thì yên ổn, thỉnh thoảng chị qua thăm nom, hàng tháng đưa thêm chút tiền để mẹ không phải thiếu thốn. Không ở được với nhau là sự chẳng đành chứ chị đâu phải người không biết nghĩ. Nhưng, được đâu hai tháng, mẹ chồng lù lù quay trở lại nhà chị, quả quyết: “Tao ở đây, chết cũng ở đây”. Chị chưa kịp phản ứng gì thì cô em dâu đã gọi điện khóc nức nở, kể lể sự tình. Em bảo vì mẹ không được hạnh phúc nên mẹ không muốn thấy các con dâu hạnh phúc. Mẹ tìm mọi cách chia rẽ gia đình. Mẹ hả hê khi thấy con trai mẹ bồ bịch bên ngoài. Mẹ cũng không ít lần đặt điều khiến em dâu bị chồng đánh đến thâm tím mặt mày. Giờ mẹ kêu bên đó phải bế cháu đau tay mẹ không bế nổi. Nhà em dâu bán hàng cơm, đôi khi phải dùng thức ăn không bán hết thì mẹ bảo: “Nó bắt ăn cơm thừa canh cặn”. Có nhờ mẹ vặt hộ mớ rau mẹ cũng than mệt hơn đi cấy ở quê.

Nhà chị trẻ con không có, mỗi việc cắm nồi cơm mẹ cũng kêu mệt kêu đau, việc gì cũng bảo: “Chị về mà làm, tôi biết đâu mà động tay chân”. Chị bỗng nhớ đến mẹ mình tần tảo sớm hôm, đến từng cọng rau xanh cũng đóng thùng gửi lên thành phố cho con có rau sạch để dùng. Nhiều hôm ốm, mẹ vẫn giấu các con, cố gắng đi làm. Mẹ lo toan trăm thứ trong lòng, nhưng mỗi khi thấy chị về là đều cố gắng để vui. Chị ứa nước mắt, cũng là đàn bà sao mẹ chồng chị không có một chút tần tảo, hy sinh? Cũng là đàn bà sao sống không thương lấy phận nhau? Sao cứ thích khứa vào lòng nhau những vết thương không cách gì lành nổi? Bỗng dưng chị thấy sợ những ngày mai…