Hoa hậu Doanh nhân Hoàn cầu 2019 Phạm Huệ Đan

Kể lại chuyện húc vào xe người ta làm bẹp cả cái lốp xe phía sau, ôi trời tay chân bủn cả rủn, "hốt cả hền"!

Bước xuống, thấy một anh cao ráo sáng láng trong quán cà phê phi ra với tốc độ thần gió với một khuôn mặt đương nhiên không dễ coi chút nào, tôi nhanh chóng nở nụ cười cầu hoà, thể hiện rất rõ sự hối hận và nói: "Thật tình là em không có ý, anh cứ bình tĩnh, em sẽ giải quyết, tất cả là tại đôi giày nhưng em là chủ nhân của nó, em sẽ có trách nhiệm".

Anh này hoặc là người rộng lượng, hoặc là người có bà vợ cũng gặp nhiều "accident" đi xe kiểu tương tự nên khi nghe tôi trình bày thì cũng cười ngoác rồi bảo: "Em xem xe em sao không?... Thôi không sao, sau đi nhớ cẩn thận, đi giày thấp cho an toàn và không kém xinh tí nào đâu"!

Nói rồi anh còn ra xem xe, hỏi có bảo hiểm không? Tôi trả lời có thì anh hướng dẫn tận tình việc gọi bảo hiểm như thế nào để giải quyết. Vậy là êm thấm, nhẹ nhàng, vui vẻ.

Đó, các chị em cứ yên tâm lái xe đi giày thấp, độ xinh chả bao giờ giảm nhé!

Tôi cũng đã trải nghiệm vài loại xe, đi thì ít mà dùng làm "đạo cụ" chụp hình thì chủ yếu, mỗi lần ông chồng thấy leo lên xe là lại căn dặn: "Em cứ thoải mái đâm quẹt vào tất cả những gì đứng một chỗ không cử động, còn những gì cử động em làm ơn tránh thật xa ra".

Thật ra hồi bé, tôi là một đứa nhát như thỏ đế và rất sợ lái xe. Cũng chỉ vì xem những vụ đua xe kiểu Fast & Furious, rồi đến năm 26 tuổi, lần đầu tiên cầm vô lăng thì mê luôn.

Hai cái xe đầu tiên tôi lái là Matiz và Kia Morning thì đều bị móp đầu, đuôi, thân...nhưng người không tổn hại gì, cũng chẳng tổn hại ai ngoài mấy cái vỉa hè, cột đèn và ...một lần là cái lốp xe sau của anh Rav4 kể ở trên.

Những khi vui, khi buồn, cái cảm giác nhấn ga xé gió vun vút trên đường cao tốc (đương nhiên, chứ đường Hà Nội chờ đó mà vút ) thấy đời thật quá đỗi đáng yêu, niềm vui tăng lên mà nỗi buồn nó cũng theo gió bay đi đâu mất.

Đặc biệt lái xe cho người ta cái cảm giác chinh phục, lái chiếc xe to và nặng gấp nhiều lần mình, bắt nó phục tùng theo ý muốn chủ nhân là một cảm giác ...dễ chịu. Tôi đã đổi và cầm lái tầm ...15 loại xe ( vì gia đình có thời kinh doanh salon ) nhưng mà chưa bao giờ lái quá 50km.

Xe ô tô đối với tôi cần thiết và đáng yêu như son, phấn, nước hoa. Lâu lâu đổi một lần lại thấy đời tươi mới.

Phạm Huệ Đan (Hoa hậu Doanh nhân Hoàn cầu 2019)

Mời bạn đọc cộng tác, gửi tin bài về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Nữ chủ trang trại hoa hồng: Thà ít đi miếng đất còn hơn là thiếu xe hơi

Xe hơi đối với tôi giống như một người bạn không thể thiếu trong cuộc sống hằng ngày. Tôi thà ít đi một miếng đất, nhưng không thể thiếu xe hơi.

Thực tế tại Hà Nội cho thấy, những cây cầu không có dải phân cách cứng ở giữa như cầu Vĩnh Tuy, cầu Thăng Long hay thậm chí hẹp như cầu Chương Dương thường xuyên ghi nhận không ít ô tô cố tình quay đầu ngay trên cầu. Đây là hành vi bị cấm theo Luật Giao thông đường bộ 2008, dù tại khu vực đó có biển cấm quay đầu hay không.

Cụ thể, tại khoản 4, điều 15 Luật Giao thông đường bộ quy định: "Không được quay đầu xe ở phần đường dành cho người đi bộ qua đường, trên cầu, đầu cầu, gầm cầu vượt, ngầm, trong hầm đường bộ, đường cao tốc, tại nơi đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt, đường hẹp, đường dốc, đoạn đường cong tầm nhìn bị che khuất."

Cảnh một chiếc xe VinFast Fadil đang đi bỗng nhiên quay đầu ở giữa cầu Vĩnh Tuy vào ngày 11/11/2021 (Nguồn video: Lê Anh Tuân)

Theo khoản 2, Điều 5, Nghị định 100/2019/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt, hành vi "quay đầu xe ô tô trên cầu, đầu cầu" bị phạt tiền từ 400-600 nghìn đồng. Còn với hành vi "quay đầu xe tại nơi có biển cấm quay đầu xe" sẽ bị phạt tiền từ 800 nghìn - 1 triệu đồng theo khoản 3, điều 5 của Nghị định này.

Nếu so với nhiều hành vi vi phạm giao thông khác như đi sai làn, dừng đỗ trái quy định,... thì mức phạt cho việc quay đầu xe trên cầu được nhiều người đánh giá là vẫn còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe đối với hành vi nguy hiểm này, dẫn tới một bộ phận lái xe đang bị "nhờn luật".

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, lực lượng CSGT trong thời gian tới cần tăng cường kiểm soát thông qua hệ thống camera sát, thậm chí có thể sử dụng ngay hình ảnh do người dân cung cấp để xử phạt mạnh tay hơn đối với các lái xe cố tình quay đầu trên cầu. Đồng thời, các cơ quan hữu quan cần nghiên cứu, đề xuất theo hướng tăng mức xử phạt với hành vi trên.

Hoàng Hiệp

Bạn có góc nhìn (hoặc có trải nghiệm) nào về vấn đề trên? Hãy chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Để được đi học, Bích Như phải tự tập bơi, chèo ghe ở con sông trước nhà. Đến năm 12 tuổi, cô mới được đến trường.

Gia cảnh khó khăn, đến chiếc ghe cũng bị thủng lỗ. Bích Như chèo được một đoạn nước đã tràn vào. Cô phải nhảy xuống sông, tự mình lắc xuồng, tát nước. 

Học xong lớp 5, Bích Như nghỉ học do trường cấp 2 xa nhà. Khi đó, cô buồn và mặc cảm với khiếm khuyết của bản thân. Thậm chí, cô từng muốn chết, cho bố mẹ đỡ vất vả.

Gạt nước mắt, Bích Như nói: “Năm 2006, một mình tôi lên TP.HCM học nghề dành cho người khuyết tật. Vừa học, tôi vừa nhận thêm việc để làm, tiền công vỏn vẹn 150 nghìn đồng/tháng”.

Dù vậy, quyết tâm học nghề đã giúp Bích Như có cơ hội thay đổi số phận, trở thành VĐV bơi lội. 

Lúc đầu, một người bạn rủ Bích Như đến lớp dạy bơi của người khuyết tật để giao lưu bạn bè. Tại đây, HLV Phạm Đình Minh phát hiện Bích Như có tiềm năng thi đấu chuyên nghiệp. Thế nên, ông mở lời, động viên Bích Như tham gia đội tuyển bơi.

Sau 2 tháng khổ luyện, Bích Như được tham gia Giải thể thao người khuyết tật toàn quốc năm 2010 tại Đà Nẵng và giành 2 HCV. 

Vài tháng sau, nữ VĐV này tiếp tục thi đấu tại ASEAN Para Games 2011 và giành được HCV. Tiếp đó, tại các giải đấu trong nước và quốc tế, cô đều đạt thành tích cao, liên tục phá kỷ lục của chính mình.

Căn nhà tạm bợ của nữ kình ngư

Bích Như nhớ, lần đầu tiên giành được HCV, cô vội vã gọi điện khoe với bố và HLV Phạm Đình Minh. 

Thời điểm đó, giành được 1 HCV giải trong nước, cô được thưởng 5 triệu đồng. Ở các giải quốc tế, cô nhận được 25 triệu đồng tiền thưởng cho 1 HCV.

“Số tiền thưởng đó là quá lớn đối với một cô gái khuyết tật, mỗi tháng kiếm được 150 nghìn đồng”, Bích Như tâm sự.

Mới đây, tại ASEAN Para Games 2023, VĐV khuyết tật Bích Như giành được 5 HCV và 3 kỷ lục cá nhân. Nhờ vậy, cô nhận được một khoản tiền thưởng hậu hĩnh.

Tuy nhiên, các giải bơi lội dành cho người khuyết tật rất ít, đôi khi cả năm mới thi đấu một lần. Chi phí sinh hoạt trong cả năm của Bích Như hoàn toàn dựa vào số tiền thưởng. Ngoài thời gian thi đấu, Bích Như không có việc làm khác. 

Chồng của Bích Như là anh Đỗ Viết Thạch từng thuộc đội tuyển bơi TP.HCM, đang mưu sinh bằng cách dạy bơi cho trẻ em. Thế nhưng, công việc này có đặc thù chỉ đông học viên vào mùa hè. Khoảng thời gian khác, anh Thạch phải làm thuê đủ nghề để trang trải cuộc sống.

Sau nhiều năm tích góp, năm 2019, vợ chồng Bích Như mua một căn nhà cấp 4 ở vùng ven TP.HCM. Đến nay, cả hai chưa trả hết tiền nợ và căn nhà vẫn còn dang dở, tạm bợ.

Căn nhà không có vật dụng đắt giá, chỉ có vách tường treo đầy huy chương. Tường nhà được dựng sơ sài bằng gạch và tôn cũ. Phía trên mái lỗ chỗ vết thủng, nắng mưa đều xuyên qua.

“Ngày mưa, nhà tôi ướt sũng, nước tạt từ phía sau, rơi từ trên mái xuống, không đủ thau để hứng. Bao nhiêu năm qua, chúng tôi vẫn chưa có tiền để sửa. Thu nhập hàng tháng của chồng tôi chỉ đủ lo chi tiêu trong ngày. 

Lúc khỏe mạnh thì không sao nhưng ốm đau, chúng tôi không biết phải làm sao. Cưới bao nhiêu năm, cả hai vẫn không dám có con”, Bích Như rơi nước mắt.

Cảnh nhà của nữ VĐV khiến MC Quốc Thuận và Ngọc Lan xót xa. Họ ngạc nhiên khi anh Thạch nói, tủ lạnh được bà ngoại cho, máy giặt của anh trai tặng, bộ bàn ghế của hàng xóm đang xây nhà nên gửi tạm…

Anh Thạch lạc quan: “Lúc nào cũng phải vay mượn nhưng chưa bao giờ chúng tôi chán nản. Dông lốc thổi bay mái tôn thì tôi trèo lên lợp lại. Đồ đạc cũ, người ta không dùng, mình xin về sửa một chút rồi sử dụng”.

Thương học trò, thầy Minh thường gom góp vật dụng cũ về cho vợ chồng Bích Như. Hoặc, mạnh thường quân liên hệ giúp đỡ cho các VĐV khuyết tật, ông đều ưu tiên cho học trò một vài lần.

Nhờ sự quan tâm của mọi người, VĐV Bích Như có động lực thi đấu, giành nhiều vinh quang hơn nữa cho thể thao người khuyết tật Việt Nam. 

Ngôi nhà cạnh đường tàu nuôi lớn 3 anh em nhà văn Tự lực văn đoàn

Năm đề tài nghiên cứu cụ thể gồm:

Đề tài Khu đô thị C-TOWN: Đề tài hướng tới giải quyết tổng thể bài toán môi trường cư trú cho người dân thu nhập thấp, người nhập cư tại các đô thị lớn thông qua nghiên cứu thí điểm tại phường Thạnh Mỹ Lợi, thành phố Thủ Đức, TPHCM.

Đề tài Tái sinh đô thị bền vững, phát triển thích ứng di sản công nghiệp: Nhóm nghiên cứu đưa ra các giải pháp nhằm chuyển đổi không gian di sản công nghiệp sang không gian văn hóa sáng tạo mới, đảm bảo cân bằng hài hòa các khía cạnh kinh tế, văn hóa xã hội và môi trường.

Đề tài Đánh thức "nơi chốn" trong thành phố: Thông qua ví dụ cụ thể cải tạo bùng binh giao thông tại quận Long Biên, Hà Nội, nhóm tác giả đã đề xuất giải pháp tối ưu hóa không gian, mục tiêu vừa đảm bảo chức năng điều tiết các luồng giao thông cơ giới, vừa tạo không gian công cộng phục vụ cộng đồng.

Đề tài Chuyển hóa bãi chôn lấp thành công viên xanh, nghiên cứu trường hợp bãi chôn lấp Gò Cát, TPHCM: Thông qua việc kết hợp các giải pháp kỹ thuật sinh thái môi trường, nhóm tác giả hướng đến mục tiêu chuyển hóa những bãi chôn lấp rác ô nhiễm thành công viên xanh.

Đề tài Đổi mới nhà phố - Mini Building: Dựa trên cách nhìn nhận mới về nhà phố, nhóm tác giả tìm kiếm các giải pháp kiến trúc để biến những ngôi nhà phố không chỉ là không gian sống mà còn là không gian kinh doanh, dịch vụ, chuyển tiếp... trong bối cảnh các yêu cầu kỹ thuật, an toàn ngày càng trở nên cần thiết.

Kiến trúc sư Đặng Kim Khôi, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhận định, chương trình năm nay chạm đến rất nhiều đối tượng thụ hưởng từ người dân đến các kiến trúc sư, nhà quản lý, chủ đầu tư.

"Tôi kỳ vọng chương trình sẽ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho cộng đồng, gìn giữ và phục dựng những giá trị bản sắc vốn có của đời sống xã hội trong bối cảnh kinh tế phát triển, công cuộc đô thị hóa diễn ra nhanh chóng", kiến trúc sư Đặng Kim Khôi nhấn mạnh.

Hội thảo còn tổ chức phiên thảo luận với sự tham gia của các kiến trúc sư, đại diện các công ty nghiên cứu và các chuyên gia trong ngành.

Các chuyên gia, kiến trúc sư đều có chung quan điểm trẻ hóa đô thị là một vấn đề cấp thiết nhằm nâng cao chất lượng không gian sống. Để giải quyết được bài toán trẻ hóa đô thị cần có sự tham gia của các nhà quản lý, nhà đầu tư, kiến trúc sư và người dân. Các giải pháp mang tính đề xuất sẽ đến gần hơn với thực tiễn, làm mới và cải tạo không gian đô thị.

Những giải pháp sáng tạo trẻ hóa đô thị Việt Nam sẽ được trưng bày tại Triển lãm LIXIL ALP Pavilion. Chương trình diễn ra từ 16/11 đến 1/12 tại phố đi bộ Hoàn Kiếm, số 6 Lê Thái Tổ, Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Tuy nhiên, ở góc độ bản thân, tôi lại có một suy nghĩ đồng cảm với phát biểu "ngược dòng" của đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa khi ông nói: “Người nghèo không đi được chiếc xe như người giàu, nhưng nay người nghèo lại không có cơ hội sở hữu biển số đẹp như người giàu nữa thì càng bất bình đẳng. Những người không có tiền tham gia đấu giá sẽ không bao giờ có cơ hội biển số đẹp”.

Tôi đã chứng kiến sự may mắn, hay nói đúng hơn là "đổi đời" của một gia đình nghèo, là người cùng làng ở quê nội tôi Thái Bình. Hai vợ chồng làm nông, có 3 đứa con thì đứa lớn đã bỏ học để đi phụ hồ năm 16 tuổi để phụ bố mẹ nuôi hai em. Khi đứa thứ hai đỗ đại học và lên Hà Nội ở trọ, họ đã dồn tiền tiết kiệm để mua một chiếc xe máy Honda với mục đích để con lên thành phố chạy thêm nghề xe ôm công nghệ, duy trì giấc mơ học hành. Chiếc xe chỉ khoảng hơn 15 triệu đồng nhưng cũng là sự cố gắng với tiền vay mượn thêm vài nơi.

Run rủi thế nào mà ngày "bốc" biển số, chiếc xe được ngay cái biển "sảnh tiến" với 4 số cuối 6789. Dù chưa hẳn là đẹp khi biển 5 số không được thành dãy liền tù tì nhưng ngay lập tức có vài người đánh tiếng mua lại cả xe, cả biển. Với người nghèo như gia đình họ, chuyện bán lại được giá như một món quà "trời cho". Giao dịch diễn ra rất nhanh, sau chữ ký tươi là số tiền đủ mua 3 chiếc xe máy Honda. Ngoài việc vừa có xe, trả được nợ, lại dôi ra một khoản để bố mẹ ở quê nhà có vốn mua thêm lợn gà, không khác gì như...trúng số. Tết ấy họ đã vui và hạnh phúc hơn hẳn với những ấp ủ tương lai thoát nghèo từ cơ hội học hành cho đứa con thứ hai.

Qua câu chuyện trên tôi muốn nói đến cơ hội, hay nói xa hơn là một sự công bằng nào đó ngẫu nhiên từ trên trời rơi xuống, ban tặng cho người nghèo. Từ một biển số vô tri với người nghèo nhưng có ý nghĩa với người thích biển đẹp, nên dù biển số này gắn với chiếc xe bình dân cũng đủ để tăng giá trị gấp nhiều lần. Nguồn cầu luôn có, nên người nghèo may mắn trúng biển đẹp dễ dàng bán xe để có thêm một khoản tiền không nhỏ trang trải cuộc sống. Nếu nói trúng biển đẹp như trúng số cũng không sai.

Vậy điều gì xảy ra khi tất cả biển số đẹp trong tương lai đều dồn về một kho chờ bán? Tất nhiên những con số còn lại sẽ chẳng ai còn để tâm và chắc chắn những cú bấm ngẫu nhiên chỉ còn số xấu, số không ý nghĩa. Sẽ không còn một cú "trúng số" nào nữa xảy ra dành cho người nghèo may mắn nữa.

Cũng có người cho rằng nếu đấu giá biển số đẹp chỉ áp dụng với ô tô, thì đâu có ảnh hưởng gì tới người nghèo. Nhưng liệu bạn có biết, nhiều gia đình chạy cơm từng bữa sống bằng nghề lái xe dịch vụ, xe tải, mua bằng tiền vay mượn, trả góp. Nếu trúng biển số đẹp, họ cũng có thêm nhiều lựa chọn như gia đình ở Thái Bình mà tôi kể trên.

Xét cho cùng, biển số đẹp cũng có thể là hàng hoá mua bán như nhiều nước trên thế giới đã làm. Điều đó tốt cho cả đất nước và người dân. Nhưng tôi nghĩ rằng cũng nên suy tính để làm sao người nghèo không mất đi "may mắn" khi đi bốc biển. Song song giữa những kho số "độc", "siêu đẹp" thì cũng nên để lại kho số đẹp giá trị thấp hơn cho người dân thường được bốc ngẫu nhiên. Lúc đó, chắc chắn luật đấu giá biển số đi vào đời sống sẽ không còn tranh cãi hoặc phản đối, tất cả đồng tâm như một.

Bạn có bình luận thế nào về góc nhìn trên? Hãy để lại bình luận bên dưới hoặc chia sẻ bài viết về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Phải chăng cái hào khí thời đại đó cũng khiến cho hình tượng con rồng cũng ít nhiều thay đổi. Cái hiền hoà trong cái nhịp điệu đều đặn của hình tượng rồng Lý đã chuyển mình lớn mạnh hơn linh hoạt hơn trong hình tượng rồng Trần. Những khúc thân rồng dẫu vẫn uốn khúc hình sin nhưng những khúc thân to lớn đã vận động đa chiều hơn. Dẫu rằng, rồng chỉ là một hình ảnh biểu tượng được tạo dựng, nhưng rõ ràng ý thức của một triều đại đã được thiết lập vào gửi gắm và đó nhiều hơn là một biểu tượng thông thường. Vậy nên, con rồng Trần tính chất tự chủ đậm chất quân chủ với Nho giáo làm rường cột mà vẫn giữ được tinh thần Phật giáo đáng tự hào.

Đến nghệ thuật thời Lê Sơ, dẫu nhà Lê phải oằn mình để khôi khục đất nước sau sự tàn phá 20 năm của nhà Minh, nhưng niềm tự hào, tự tôn dân tộc đã luôn được hiện diện trên những đường nét của nghệ thuật cung đình. Trên tấm bia ở Vĩnh Lăng, người ta một lần nữa nhìn thấy dáng nét của những con rồng thời Lý như được quay trở lại trong khuôn hình nửa chiếc lá đề và chiếc mào rất đặc trưng. Dường như ý hướng về việc dựng nên một xã hội thịnh trị như thời đại Lý – Trần đã được ẩn tàng trong thông điệp biểu tượng này. Nhưng bên cạnh đó, lần đầu tiên trong lịch sử dân tộc, những con rồng được chạm khắc ở tư thế chính diện hoặc hai phần ba.

Những biểu tượng này không phải là sáng tạo gì mới của người Việt mà chỉ là sự tiếp thu một cách chọn lọc từ nghệ thuật Trung Hoa. Ấy nhưng, những con rồng ấy lại rất Việt bởi đã tiết chế bớt hung tợn, dữ dằn để điềm hoà, uy nghiêm như ứng xử của người Việt cho dù biểu tượng đấy có là Thiên tử đi chăng nữa.

Sau những biểu tượng về triều đại, hình tượng rồng trong nghệ thuật Việt từ thế kỷ 17 trở đi đã mang một phong vị khác. Trên những thanh vì kèo trong kiến trúc đình làng khắp các làng quê ở đồng bằng Bắc Bộ, những con rồng hiện lên như những biểu tượng về tâm linh. Chúng đã khắc tiết ít nhiều vẻ thị uy cung đình, mà an nhiên hiền hoà, quây quần đoàn tụ trong dáng vẻ thân thiện. Những hoạt cảnh Tứ Linh, rồng hội tụ với Phượng, với Lân, với Rùa vui vẻ hoạt bát, tràn trề năng lượng, giữa những đầm sen nở rộ. Rồi những con rồng phun nước cho những đàn cá chép thi nhau nhảy lên vượt vũ môn. Với dân gian, cái lý tưởng về học hành, thành đạt đã trở thành mục đích sống hướng đạo của mỗi con người.

Nó cũng là lý tưởng được nhà Lê Sơ đề cao từ những chạm khắc hình tượng “cá hoá rồng” trên những lan can thành bậc ở đàn Nam giao, vui nhộn đầy sức sống. Cá hoá rồng trong đình làng đã thoát ra khỏi khuôn thước của nghệ thuật cung đình để đa dạng hoá hơn với vô vàn các bố cục linh hoạt. Tuỳ vào những không gian chạm khắc, mà câu chuyện này được kể ra bằng hình ảnh như thế nào. Có con rồng phun nước trên cao xuống toé bọt sóng, nhưng cũng có con rồng trên những xà, những bẩy ngoắt đầu lại để tạo ra một chiếc cầu vồng cong cong. Những con cá chép dường như được động viên, phấn khích nhảy vồng theo nhịp nước.

Rồi không chỉ tìm thấy trong đình làng, rất nhiều các bức chạm trên đá của thế kỷ 17, 18 điển hình như trên lan can đá chùa Bút Tháp, rồi thân tháp Báo Nghiêm cá hoá rồng đã trở thành hoạt cảnh sinh động nhất mà ta được chiêm ngưỡng. Rồng có lẽ từ một vật linh trong huyền thoại đã trở thành một biểu tượng để người xưa gửi vào đó sự giáo huấn con cháu, khích lệ tinh thần phấn đấu của những thế hệ sĩ tử, học chữ thánh hiền, để vượt vũ môn mà đỗ đạt ra làm quan.

Những hoạt cảnh như thế không chỉ tìm thấy trên chạm khắc đình làng, mà còn tìm thấy ở khắp mọi nơi. Trên những bức phù điêu đắp nổi trước các cổng đình, đền khắp đất kinh kỳ cũng như nơi thôn quê. Hình tượng rồng phun cột nước, cá nhảy tung hoành đôi khi không thuần tuý ý nghĩa chỉ là “cá hoá rồng”, mà chúng còn được lồng ghép, gắn kết với một trọng trách lớn lao, đó là góp phần tạo nên linh khí, phong thuỷ cho những di tích tâm linh nơi chúng ngự trị. Đâu có phải thế đất nào cũng tốt, để dựng lên những nơi thờ tự. Do đó, người Việt xưa đã đắp vẽ, để mượn hình tướng, mượn oai linh mà tạo nên khí thiêng hội tụ.

“Tả Thanh Long”, “Hữu Bạch Hổ” đã trở thành một cặp phạm trù đầy ngữ nghĩa trong phong thuỷ của người Việt. Hàm ý bên trái có rồng xanh chầu về, bên phải có hổ trắng thần phục, ấy là nơi linh khí hội tụ, thế long ngai vững bền, đắc địa để thánh nhân ngự trị. Thế mới biết, con rồng trong dân gian đâu chỉ là một con vật huyền thoại, hư cấu tưởng tượng, mà chính biểu tượng đó đã góp mặt vào đời sống tâm linh một cách sâu sắc.

Chưa kể đến một quan niệm về phong thuỷ khác của người Việt, quan niệm vừa tạo nên sự gắn kết giữa “biểu tượng cá hoá rồng” vừa như gắn với quan niệm nhân sinh. Đó là quan niệm “Mả táng hàm rồng” tức mồ mả tổ tiên mà táng vào thế đất “hàm rồng” thì ắt con cháu đời đời được hưởng phúc, được đỗ đạt, quan quyền. Thế nên trong vô số những bức chạm khắc trên đình làng Việt, hoạt cảnh mả táng hàm rồng đã được các nghệ nhân xưa chạm khắc vô cùng sinh động và hóm hỉnh.

Tiêu biểu như bức chạm ở đình Chu Quyến, Ba Vì, Hà Nội, mô tả một thanh niên cởi trần đóng khố, đang đút một chiếc khúc gỗ nhỏ tượng trưng cho chiếc quan tài vào miệng con rồng đang há lớn. Cả người cả rồng dường như được chạm khắc với một thái độ hân hoan, rạng rỡ. Sự hoan hỉ đó như truyền cảm đến người xem, ngắm để thấy như được vui lây với ý nghĩa về phúc, lộc viên mãn, chứ không gợn lên chút gì về hàm ý chết chóc tang thương. Cái tài tình, thâm thuý của người xưa là vậy.

Có lẽ chưa hết để nói về tính giáo huấn được gửi gắm trong các hình tượng rồng. Bên cạnh sự khích lệ con cháu học hành, đèn sách để như con cá hoá thành con rồng, thì vô số các hoạt cảnh “lão long huấn tử” cũng được chạm khắc trong các ngôi đình của thế kỷ 18. Điển hình như đình Mông phụ, bức chạm này được đặt ngay bên phải gian giữa của ngôi đình. Lão rồng già đang mở sách dạy con là một sự tôn vinh truyền thống hiếu học, trọng đạo nghĩa, tôn ti. Một biểu tượng như thiết lập nên một giá trị xã hội ngay ngắn, trên dưới, người trước làm gương cho người sau, con cháu đời đời tuân thủ.

Thế mới thấy rằng, hình tượng con rồng trong nghệ thuật dân gian, đâu chỉ là một con vật được hội tụ vào đó đầy đủ những đặc điểm về sức mạnh của những con vật khác như sừng nai, tai thú, trán lạc đà, mình rắn… mà trong trí tưởng tượng của dân gian đôi khi đã nhân cách hoá để chúng trở thành những biểu tượng mang đậm trong đó những giá trị nhân văn.

Từ một Thăng Long rồng bay, con rồng trong truyền thuyết thiết lập nên một niềm tự hào dân tộc từ giấc mơ vua Lý, đã bay qua dòng chảy lịch sử để được bồi đắp bởi những quan niệm dân gian, gửi gắm vào đó những lý tưởng từ sự duy trì nòi giống cho đến tổ chức xã hội tôn ti đến học hành đỗ đạt. Có thể nói, con rồng Việt trên hành trình đó đã tạo nên một khí chất Việt đậm nét tự hào.

Rồng Đại Việt cho dù ở tư thế nào cũng như vươn mình lên với những uốn khúc hình sin căng sức bật cùng một chiếc mào lớn đại tượng hình lá đề - biểu tượng Phật giáo lập nên vị thế cho một Thăng Long đầy hào khí.

PGS-TS Trang Thanh Hiền