Mỗi năm, Việt Nam có ít nhất 40.000 ca tử vong liên quan đến thuốc lá

Ngày 12/12,ỗinămViệtNamcóítnhấtcatửvongliênquanđếnthuốclá24hh tại Hội nghị tổng kết, đánh giá 10 thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho biết với những gánh nặng về bệnh tật do sử dụng thuốc lá gây ra, công tác phòng chống tác hại của thuốc lá đang trở thành vấn đề y tế công cộng được ưu tiên hàng đầu trên thế giới. Sử dụng thuốc lá đang chuyển nhanh từ các nước phát triển sang các nước đang phát triển, gây ra những tác hại đối với sức khỏe, kinh tế và môi trường cho các nước, trong đó có Việt Nam. 

Theo Tổ chức Y tế thế giới, 90% bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi, 75% bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là do sử dụng thuốc lá. Bộ trưởng cho hay tại Việt Nam, mỗi năm có ít nhất 40.000 ca tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá.

Sau 10 năm thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá (PCTHTL), bà Lan đánh giá Việt Nam đã có những thành tựu bước đầu như hệ thống các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật ban hành kịp thời, đẩy đủ, bảo đảm tính hợp pháp, thống nhất và đồng bộ đã tạo điều kiện thuận lợi cho công tác phòng chống tác hại thuốc lá. Mạng lưới về phòng chống tác hại thuốc lá được thành lập và duy trì trên toàn quốc.

Công tác truyền thông về tác hại của thuốc lá và xây dựng môi trường không khói thuốc được các bộ, ngành, tổ chức đoàn thể, các tỉnh, thành phố triển khai trên toàn quốc. Ngoài ra, hoạt động tổ chức cai nghiện thuốc lá được duy trì và đẩy mạnh. Công tác thanh tra, kiểm tra đã có nhiều chuyển biến tích cực. Đặc biệt, tỷ lệ sử dụng thuốc lá đã giảm ở cả người trưởng thành và trong thanh thiếu niên, bảo đảm tính bền vững cho công tác phòng chống tác hại của thuốc lá.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Y tế cũng thông tin công tác phòng chống tác hại thuốc lá vẫn còn những khó khăn, tồn tại. Cụ thể, mặc dù hầu hết các cấp chính quyền, các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm triển khai Luật đã thành lập được Ban chỉ đạo, đã có phân công, phân nhiệm trách nhiệm tổ chức thực hiện. Hoạt động của Ban chỉ đạo về PCTHTL tại nhiều tỉnh, thành phố và cơ quan đơn vị còn mang tính hình thức, chưa đi vào thực chất, chưa phát huy được vai trò. 

Việc phối hợp liên ngành trong công tác PCTHTL tại nhiều tỉnh, thành phố còn yếu, hoạt động chủ yếu do Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, sở y tế, trung tâm kiểm soát bệnh tật đề xuất và tổ chức thực hiện. Vì vậy, chưa phát huy được vai trò và trách nhiệm của các sở, ban ngành khác tham gia vào công tác PCTHTL. Công tác kiểm tra, thanh tra và xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực PCTH thuốc lá chưa được thực hiện thường xuyên và quyết liệt tại các cấp.

Đặc biệt, tỷ lệ hút thuốc đã giảm nhưng Việt Nam vẫn còn nằm trong nhóm các nước có số người hút thuốc lá cao trên thế giới, với 38,9% nam giới trên 15 tuổi. Tình trạng phơi nhiễm với khói thuốc còn khá phổ biến tại các nhà hàng, quán bar và một số nơi tập trung đông người.

Thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp, gần thấp nhất trong khu vực ASEAN, giá các sản phẩm thuốc lá rẻ trong khi thu nhập bình quân đầu người tăng. Các sản phẩm thuốc lá được bày bán khắp nơi, tạo điều kiện dễ dàng cho người dân tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá, đặc biệt là lứa tuổi thanh thiếu niên.

Bên cạnh đó, trong những năm gần đây xuất hiện các sản phẩm được gọi là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisa. Với các chiêu thức quảnq cáo trên mạng xã hội, do đó việc sử dụng thuốc lá điện tử đang tăng nhanh đặc biệt trong lứa tuổi học sinh. 

Bộ trưởng nhấn mạnh những khó khăn này ảnh hưởng lớn tới các nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá của chúng ta và là những nguyên nhân quan trọng dẫn đến nguy cơ làm cho tỷ lệ hút thuốc gia tăng trở lại, nếu chúng ta không tiếp tục có các biện pháp quyết liệt và kịp thời.

Để góp phần thực hiện các cam kết của Việt Nam khi tham gia Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá và cam kết về phát triển bền vững đến năm 2030, Bộ Y tế kêu gọi sự vào cuộc của các bộ, UBND tỉnh, thành phố tiếp tục tăng cường hơn nữa việc thực thi Luật phòng chống tác hại của thuốc lá. 

Đặc biệt, lãnh đạo ngành y tế đề nghị Chính phủ, Quốc hội tiếp tục quan tâm, chỉ đạo và sớm ban hành Nghị quyết cấm các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác để giảm tỷ lệ sử dụng thuốc lá.

Lan Anh

17 tuổi phổi như người già vì ma túy có trong thuốc lá điện tử hình hộp sữaNam sinh học lớp 12 được gia đình đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai do các biểu hiện ngộ độc ma túy có trong thuốc lá điện tử. Kiểm tra phổi, bác sĩ bất ngờ vì phát hiện tình trạng tắc nghẽn, xơ hóa như người già hút thuốc lâu năm.