Công nghệ

Sao lại nghĩ 'Trẻ biết cãi lại là… ngoan'?

字号+ 作者:NEWS 来源:Nhận định 2025-03-16 13:48:48 我要评论(0)

-Xem ý kiến “Trẻ biết cãi lại là… ngoan” - tôi giật mình tự hỏi có phải mình đã sai về phương pháp dtottentotten、、

 -Xem ý kiến “Trẻ biết cãi lại là… ngoan” - tôi giật mình tự hỏi có phải mình đã sai về phương pháp dạy trẻ?ạinghĩTrẻbiếtcãilạilàtotten Tôi luôn nói với con “con phải biết vâng lời người lớn", “con không được cãi lại lời người lớn....”

Từ xưa tới nay, ông bà ta vẫn luôn dạy con cháu phải biết sống hòa thuận, yêu thương nhau, phải biết vâng lời người lớn. Đi ra khỏi nhà hay trở về phải biết vòng tay lễ phép chào và xin phép được làm việc gì đấy, phải biết kính trên nhường dưới, ra đường gặp người lớn phải cung kính chào hỏi…

Tóm lại là phải biết vâng lời người lớn, biết vâng lời như thế mới là ngoan.

Trong trường học, từ xưa đến nay thầy cô giáo vẫn luôn dạy học trò phải cố tu dưỡng đạo đức, biết yêu thương nhau, biết vâng lời thầy cô giáo, biết giúp đỡ bạn bè, chăm chỉ học tập, biết tư duy sáng tạo…như thế mới là ngoan. Các trường học luôn treo câu khẩu hiệu có bốn chữ rất lớn “tiên học lễ hậu học văn” chính là vì lẽ đó.

{ keywords} 
Ảnh có tính chất minh họa

Tôi chưa bao giờ thấy trẻ ngoan mà lại trở nên “khù khờ” như “gà công nghiệp”, chưa thấy trẻ ngoan mà “dạ dạ vâng vâng cho xong chuyện rồi “nổi loạn” phía sau, cũng chưa thấy chúng trở thành “là “đầu sỏ” trong các vụ bạo lực học đường”, hay “bỗng đùng cái… có bầu”.

Tôi chỉ thấy những trẻ ngoan này đã và đang trở thành những “hạt nhân” tích cực nhất, trong lao động học tập khi đang trên ghế nhà trường và lớn lên chúng cũng là “hạt nhân” tích cực nhất trong thực hiện công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc tổ quốc Việt Nam.

Phải chăng chúng ta đã nhận xét phiến diện, hời hợt để rồi đánh đồng tất cả trẻ em như nhau? Hay chúng ta đang chơi trò đánh tráo khái niệm khi nói về trẻ ngoan như vậy? Những trẻ ngoan khi nhận được sự đánh giá của người lớn về chúng mà không đúng thì sẽ bị tổn thương như thế nào? Chúng sẻ nhìn người lớn ra sao đây? Người lớn nên đạt mình vào vị trí của trẻ để hiểu chúng hơn.

Phản ứng khác cãi lại? 

Ai dám nói trẻ ngoan chỉ biết vâng lời mà không có phản ứng lại? Xin thưa, những trẻ “ngoan” thực sự luôn biết vâng lời người lớn, nhưng đó là những lời đúng chứ không phải là những lời sai.

Đứa trẻ ngoan sẽ nghe lời bố mẹ nó nói “đội mũ vào kẻo nắng đi con!” nếu ngoài trời thực sự có nắng; Nó sẽ sẽ không chịu đi học vì xấu hổ khi chúng ta chưa đóng học phí cho nó; Nó cũng sẽ phản ứng lại khi ta chỉ cho kết quả của 2+2 =5; Nó cũng sẽ buồn khi bố mẹ nó ứng xử tệ với ông bà nội, hoặc ông bà ngoại, hay bạn bè của nó.

Tất cả các hình thức đấy chính là sự phản ứng của một đứa trẻ ngoan. Sự phản ứng đấy thể hiện rõ sự nhận biết về đúng sai của hành động mà nó đã học được từ ông, bà cha, mẹ, thầy, cô, sách vở và cuộc sống mà ta vẫn hay gọi là thông minh. Đó cũng chính là sự hình thành những cá tính ngay thẳng đầu tiên của con người.

Nhưng, đó là sự phản ứng chứ không phải cãi lại!

Khi một đứa trẻ cãi lại lời người lớn, đứa trẻ đó không thể nói là ngoan! Bởi vì, sự cãi lại của đứa trẻ với người lớn đặt ra hai vấn đề. Thứ nhất, nội dung lời nói của người lớn đối với đứa trẻ chưa đúng, hoặc sai. Điều này cho thấy sự cãi lại của đứa trẻ là hợp lý. Đây là đứa trẻ thông minh.

Song khi đưa trẻ thông minh thì nó sẽ tìm cách ứng xử bằng những lí lẽ thông minh của nó chứ không phải là …cãi lại. Tôi không nói tới sự khác nhau giữa thông minh và ngoan, vì đây là hay phạm trù riêng. Do đó, có khi trẻ thông minh nhưng chưa hẳn đã ngoan. Thông minh mà ngoan người ta thường gọi khôn ngoan.

Dân gian thường châm biếm những người thông minh mà không ngoan, họ gọi đó là kiểu người “khôn chọt” hay “khôn lõi”, nghĩa là những người này chỉ biết tới lợi ích của mình không quan tâm tới người khác là vậy.

Thứ hai, nội dung lời nói của người lớn đối với đứa trẻ đúng, đứa trẻ vẫn cãi lại. Điều này cho thấy sự cãi lại của đứa trẻ là vô lý, là sai. Rõ ràng, đây là đứa trẻ không nhận biết được đúng sai của vấn đề. Đứa trẻ này có cá tính song cá tính này thể hiện sự cứng đầu, ngang bướng, chứ không phải là thông minh. Dẫu sao những đứa trẻ như vậy không thể gọi là ngoan được.

Đừng dạy trẻ cãi lại người lớn

Những ngày gần đây, chúng ta thấy truyền thông nói quá nhiều về những vụ đánh nhau của học sinh, tình trạng “bạo lực học đường” không chỉ ở các em học sinh nam, mà diễn ra ở học sinh nữ với chiều hướng ngày càng gia tăng. Đây là điều đáng buồn cho tuổi trẻ học đường, nỗi lo lắng cho các bậc phụ huynh, nỗi bức xúc của toàn xã hôi. Điều này báo động tình trạng xuống cấp về đạo đức của tuổi trẻ thanh thiếu niên hiện nay.

Ai dám nói kẻ gây ra “bạo lực học đường” đây là những trò ngoan? Những trẻ ngoan chắc chắn sẽ không có những hành động  như vậy. Bởi lẽ chúng luôn biết nghe lời người lớn, biết vâng lời cha - mẹ - ông - bà - thầy - cô giáo.  Mà người lớn thì luôn dạy cho con trẻ những điều tốt đẹp, người lớn không bao giờ dạy cho con trẻ những điều xấu xa.

Hãy dạy con trẻ biết vâng lời người lớn! Tuy nhiên, những lời nói, lời dạy của người lớn đối với con trẻ phải thiết thực, phù hợp, đúng đạo lý làm người, có văn hóa…

Tôi tin những lời dạy của người lớn với trẻ như thế thì đến trẻ hư cũng sẽ nhận ra để trở thành trẻ ngoan, còn trẻ ngoan thì không hà cớ gì mà hư hỏng được.

Làm được như thế chắc chắn sẽ giảm bớt đi gánh nặng cho nhà trường, cho xã hội. Như vậy sẽ góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, văn minh hơn.

Xin đừng bao giờ dạy trẻ cãi lại lời người lớn và đừng có vội vui mừng cho rằng “Trẻ biết cãi lại là… ngoan!”.

Bạn có cùng quan điểm với anh Hoàng Thạch Sơn hoặc ý kiến khác xin gửi về [email protected]. Bài viết phù hợp sẽ đăng tải tại chuyên mục Giáo dục.
  • Hoàng Thạch Sơn (Bình Phước)

Xem thêm:

"Mang tiếng chuyên văn mà dạy con toàn điểm thấp"

1.本站遵循行业规范,任何转载的稿件都会明确标注作者和来源;2.本站的原创文章,请转载时务必注明文章作者和来源,不尊重原创的行为我们将追究责任;3.作者投稿可能会经我们编辑修改或补充。

相关文章
网友点评
精彩导读
Đến sáng nay (25/11), chỉ vài giờ trước trận ra quân môn bóng đá nam SEA Games, đội Malaysia vẫn phải làm việc với BTC nước chủ nhà về vấn đề thẻ. Rất nhiều đội tuyển của Malaysia chưa có thẻ, trong đó có bóng đá.

{keywords}
U22 Malaysia chuẩn bị ra sân thi đấu nhưng vẫn chưa có thẻ VĐV

Nếu không giải quyết kịp, U22 Malaysia về nguyên tắc sẽ không được thi đấu trận mở màn môn bóng đá nam chiều nay, gặp U22 Myanmar lúc 16h (giờ địa phương).

Không chỉ đội Malaysia, rất nhiều đội khác cũng lâm vào cảnh khổ sở vì khâu tổ chức của BTC. Trước đó, đội U22 Thái Lan phải chờ nhiều giờ đồng hồ ở sân bay, sau đó phải ở ghép 3 người một phòng.

Đội U22 Campuchia thậm chí còn không có giường để ngủ. Ngày cả đoàn thể thao Việt Nam đến giờ vẫn chưa có thẻ dành cho... Trưởng đoàn và nhiều quan chức.

{keywords}
 

"Chúng tôi phải tự liên hệ làm mọi thứ, đến giờ đã sát ngày khai mạc vẫn chưa thấy bóng dáng tình nguyện viên cho các đoàn đâu", một cán bộ đoàn thể thao Việt Nam cho biết.

SEA Games 30 khai mạc vào ngày 30/10 và bế mạc vào ngày 11/12, với sự tham dự của hơn 10 nghìn VĐV.

Lịch Thi Đấu Bảng A Bóng đá Nam SEA Game 30
NgàyGiờĐộiTỉ sốĐộiVòngKênh
25/11
25/1115:00Malaysia-:-MyanmarA 
25/1119:00Philippines-:-CampuchiaA 
27/11
27/1115:00Myanmar-:-PhilippinesA 
27/1119:00Campuchia-:-Timor-LesteA 
29/11
29/1115:00Timor-Leste-:-MyanmarA 
29/1119:00Philippines-:-MalaysiaA 
02/12
02/1219:00Malaysia-:-Timor-LesteA 
02/1219:00Myanmar-:-CampuchiaA 
04/12
04/1215:00Campuchia-:-MalaysiaA 
04/1215:00Timor-Leste-:-PhilippinesA 
" alt="Sắp ra sân thi đấu, U22 Malaysia vẫn chưa có thẻ VĐV" width="90" height="59"/>

Sắp ra sân thi đấu, U22 Malaysia vẫn chưa có thẻ VĐV

Ngồi chờ lấy tờ y lệnh các bác sĩ chuẩn bị phát cho con mình, chị Trần Thị Phấn (34 tuổi, quê Bắc Giang) rơi nước mắt. Những nỗi đau chị chịu đựng, dồn nén tận trong tim bấy lâu nay giờ mới trào ra một cách vô thức. 

{keywords}
Vừa mất con, chị Phấn tiếp tục nhận tin con trai bị bệnh ung thư

Cuộc đời chị như một vòng luẩn quẩn của những sự trớ trêu. Niềm hy vọng vô bờ bỗng chốc tan biến một cách rất nhanh chóng. Hạnh phúc đối với chị giờ đây quá đỗi xa xỉ. 

Chị Phấn kết hôn năm 26 tuổi, độ tuổi khá muộn đối với nhiều người phụ nữ ở quê chị. Nhưng suốt nhiều năm trời, dù mong mỏi hết sức chị vẫn chưa được làm mẹ.

Phải mất đến 5 năm, chị mới hoài thai. Một viễn cảnh đẹp đẽ hiện lên trước mắt. Chị hình dung cái ngày con chào đời, chị sẽ cố gắng nắm đôi bàn tay nhỏ xinh của con, mua cho con những bộ quần áo nhỏ nhắn, dễ thương nhất. Chị muốn nâng niu và tự tắm cho thiên thần bé nhỏ của mình.

Đau lòng thay, niềm hy vọng vụt tắt khi chị sảy thai. Phải mất đến 2 năm chạy chữa khắp nơi, đến năm 2015, chị mới có bầu lại. Lần này, chị quyết tâm bằng mọi giá giữ được con.

{keywords}
Bé Đào Tiến Thành bị bệnh ung thư mô bào

Năm 2016, chị sinh con trai đặt tên là Đào Tiến Thành. Từ đây, tất cả tình thương chị dành cho con sau nhiều năm đợi chờ mòn mỏi. Nào ngờ, bất hạnh vẫn không buông tha cho chị.

Cơn ác mộng mang tên ung thư

Tháng 8/2019, khi vừa lên 3 tuổi, cháu Thành bị sưng vùng thái dương. Cháu chẳng hề đau đớn mà chỉ có cảm giác ngứa mắt. Điều trị tại bệnh viện quân y Bắc Ninh một thời gian không đỡ, chị Phấn đưa con đến bệnh viện K Tân Triều. 

Tại đây, chị bàng hoàng trước kết quả xét nghiệm cho thấy con mình mắc bệnh ung thư mô bào. Khối u hiện đã ăn vào một phần xương sọ gây nên hiện tượng sưng vùng thái dương. 

Ngày 23/9/2019, cháu Thành phải trải qua cuộc phẫu thuật tiến hành chẻ một đoạn xương sọ nhằm lấy sinh thiết tế bào. Cơn đau khi mất đi một phần xương sọ của đứa trẻ 3 tuổi có lẽ không người lớn nào hiểu thấu.

{keywords}
Hoàn cảnh đáng thương của em Đào Tiến Thành đang rất cần được bạn đọc giúp đỡ

Tỉnh lại sau ca phẫu thuật, cháu Thành dỗi mẹ: “Sao con chỉ bị ngứa mắt, chảy nước mắt mà bác sĩ cắt xương sọ con hả mẹ. Bác sĩ có trả lại xương sọ cho con không mẹ ơi”.

Chị Phấn dù rất mạnh mẽ nhưng chứng kiến sự vô tư, hồn nhiên từ con, chị đau đớn khôn cùng. Căn bệnh hiểm nghèo đang đe doạ tính mạng con chị. Cũng từ ngày con trai phát bệnh, chị Phấn phải nghỉ việc ở nhà chăm con. Mọi thu nhập đều trông chờ vào tiền lương làm công nhân ít ỏi của chồng chị, anh Đào Văn Quân (SN1984).

Hiện tại, mỗi toa thuốc đặc trị của bé Thành sau khi trừ hỗ trợ của bảo hiểm y tế vẫn còn khoảng 2-3 triệu đồng, trung bình cách tuần phải sử dụng một toa.

Ngồi ôm con vào lòng, chị Phấn muốn thời gian hãy ngừng lại để chị nhìn thấy con còn khoẻ mạnh. Chị sợ ai đó nhắc đến quá nhiều về căn bệnh này. Bản năng làm mẹ khiến chị đang tìm mọi cách giữ lại mạng sống cho con. Dù rằng, quanh chị là cả một gánh nặng quá lớn lao về kinh tế. 

 Phạm Bắc


Mọi đóng góp xin gửi về:

1. Gửi trực tiếp: Chị Trần Thị Phấn, thôn Kem, xã Nham Sơn, Yên Dũng, Bắc Giang.  Số điện thoại: 0989105665.

2. Ủng hộ qua Báo VietNamNet: Ghi rõ ủng hộ MS 2020.003 (bé Đào Tiến Thành)

Chuyển khoản: Báo VIETNAMNET

Số tài khoản: 0011002643148. Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam - 198 Trần Quang Khải, Hà Nội

- Chuyển khoản từ nước ngoài: Bank account: VIETNAMNET NEWSPAPER

- The currency of bank account: 0011002643148

- Bank:- BANK FOR FOREIGN TRADE OF VIETNAM

- Address: 198 Tran Quang Khai, Hanoi,Vietnam

- SWIFT code: BFTVVNV X

- Qua TK ngân hàng Viettinbank:

Chuyển khoản: Báo VietNamnet

Số tài khoản: 114000161718

Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Đống Đa

- Chuyển tiền từ nước ngoài:

Vietnam Joint Stock Commercial Bank for Industry and Trade, Dong Da Branch

- Address: 183 Nguyễn Lương Bằng, quận Đống Đa, Hà Nội

- Swift code: ICBVVNVX126

3. Hoặc trực tiếp báo VietNamNet:

- Phía Bắc địa chỉ: tầng 3, tòa nhà C’Land,156 Xã Đàn 2, phường Nam Đồng, quận Đống Đa, Hà Nội.

- Phía Nam: Văn phòng đại diện báo VietNamNet phía Nam, số 408 Điện Biên Phủ, P11,Q10, TP.HCM. SĐT: 08 3818 1436

Bố mất, mẹ bị liệt, hai đứa trẻ sinh đôi bơ vơ đói khát

Bố mất, mẹ bị liệt, hai đứa trẻ sinh đôi bơ vơ đói khát

Bố mất sớm, mẹ bị viêm màng não, vôi não dẫn đến bại liệt phải nằm một chỗ. Bà ngoại lại bị bệnh chỉ nặng 25kg. Hai bé trai sinh đôi mới 10 tuổi ở Hà Tĩnh phải sống trong cảnh đói nghèo.

" alt="Nỗi đau tận cùng của người mẹ mất con có thêm một con mắc ung thư" width="90" height="59"/>

Nỗi đau tận cùng của người mẹ mất con có thêm một con mắc ung thư