Cả 4 người con của GS.TSKH Nguyễn Văn Trương đều thành đạt. Trưởng nữ của ông là TS Nguyễn Thị Ngọc Trâm - người đã bào chế thành công thuốc điều trị bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt và u xơ tử cung từ cây trinh nữ hoàng cung. Con trai Nguyễn Văn Hùng nguyên là hiệu trưởng Trường ĐH Xây dựng…

GS.TSKH Nguyễn Văn Trương tiếp Thủ tướng Võ Văn Kiệt tại trụ sở Ban biên soạn Từ điển Bách khoa toàn thư Việt Nam năm 1998

TS Nguyễn Văn Hùng còn nhớ, cha mình được các đồng nghiệp, giới chuyên môn rất nể trọng vì trí tuệ uyên bác, tư cách đạo đức, ứng xử rất đúng mực. Còn ở nhà, là người miền Trung (quê Nam Đàn, Nghệ An), nhưng ông không hề gia trưởng mà là một người con rể có hiếu, người chồng rất thương vợ và người cha gần gũi, giản dị của các con.

Có một câu nói của cha mà ông Hùng luôn nhớ: “Sự từ thiện làm được nhiều việc”.

“Con nhớ mãi nụ cười hiền lành ấy”

“Ông rất gắn bó với vợ con. Cứ thấy con là ông nở nụ cười, rất hay tâm sự với các con. Vì vậy, từ khi còn nhỏ, chúng tôi thấy bố về là chạy ra đón chứ không trốn tránh như nhiều trẻ khác khi thấy bố mình...

Gia đình khó khăn, nhưng ông chiều chúng tôi đến mức tới mức có lần đã bán đồng hồ để mua đàn ghita cho con...” – ông Hùng nhớ lại.

Nhưng cũng có những thứ ông không chiều như vậy. Ví dụ như khi mấy cậu con trai đá bóng, đòi mua quả bóng da, ông nói “Nếu giỏi thì phải đá được bóng nhỏ…”. Con chơi bóng bàn đòi ông mua vợt mút, ông cũng “kích” “Nếu giỏi thì đánh được bằng vợt gỗ”.

Con đòi mua súng hơi, ông nói “Vô phúc có con hay lội, có tội có con biết trèo. Bây giờ có súng, con bắn vào đầu người ta thì sao?”… Ông có những cách từ chối đòi hỏi của con rất khéo léo, chứ không bao giờ chỉ buông một câu như “Ba không có tiền”.

Thời điểm tôi học lớp 4, Liên Xô phóng thành công vệ tinh nhân tạo vào vũ trụ. Có lần thấy tôi chơi bi, chơi đánh đáo ngoài đường, cha tôi mới bảo “Con ơi, lúc người ta vươn lên trời cao thì con lại cắm đầu xuống đất, con nghĩ như thế nào?”… Chỉ bằng câu hỏi đấy, ông đã kéo được tôi khỏi mấy trò chơi vô bổ”.

Dù công việc bộn bề, nhưng ông luôn nhận việc đi họp phụ huynh, ông còn làm trong ban đại diện phụ huynh để theo dõi được sát sao việc học của con. Có đợt bận công tác, về tới nhà thì buổi họp phụ huynh đã qua, ông tới gặp trực tiếp cô giáo để hỏi tình hình.

Thế nhưng ông không bao giờ ép con học quá đà hay học hè. Ông muốn các con có thời gian để chơi, tập thể thao.

“Cha tôi thường nói: “Muốn đi xa phải biết giữ con ngựa của mình. Do đó, trước khi học giỏi thì con phải biết cân bằng cuộc sống và phải khỏe mạnh đã”” – ông Hùng dẫn lại lời cha dặn.

“Những việc mà ông tranh thủ làm để giúp vợ chăm con để lại ấn tượng sâu sắc đối với chúng tôi” – ông Hùng tiếp tục nhớ về những kỷ niệm của cha. "Tôi vẫn nhớ hình ảnh ông dậy từ 4, 5 giờ sáng, tranh thủ giặt giũ cho cả nhà rồi ngồi vào bàn viết luận án tiến sĩ".

“Cha tôi có tư tưởng rất hiện đại, không phân biệt đằng nội - đằng ngoại, con trai - con gái, hay coi chợ búa, bếp núc là việc tầm thường của người phụ nữ. Ông cũng hay mua quần áo cho vợ, biết rõ bà thích màu gì…

Khi chúng tôi còn nhỏ, cha thường bế và hát ru con. Đến bây giờ, tôi vẫn còn nhớ những câu  hát ru của cha, cũng chính là bài học cha dạy về đạo lý làm người “Con này con lắng tai/ Nghe lời mẹ dặn con một, hai/ Dặn cùng con chớ ham chơi bời/ Nhớ phận làm trai trung hiếu hai vai”...

Thời kháng chiến, vì sức khỏe của mẹ và ông ngoại tôi không tốt, nên dù có nguyện vọng dạy học ở Việt Bắc nhưng ông lại nhận dạy học ở gần nhà. Cha tôi tận dụng những khoảng đất hoang quanh nhà để tăng gia sản xuất, phụ vào khoản sinh hoạt phí eo hẹp. Với những kiến thức về thực vật mà cây nào ông trồng cũng rất tươi tốt, rau xanh tới mướp, bí ngô. Cha tôi còn có tài muối dưa vàng xuộm và làm tương rất ngon”.

Có năm lụt lội, nước sông Lam tràn bờ, ông bơi ra giữa sông để vớt củi, cố gắng lấy được thật nhiều để đun cả năm.

Cha tôi không bao giờ đánh, mắng con mà chọn cách phân tích thiệt hơn. Cả cha và mẹ tôi đều không bao giờ buông một lời nói tục hay chửi bậy, nên anh chị em chúng tôi đã giữ được nề nếp này.

Ông hay kể cho các con nghe về tấm gương của các nhà khoa học như Newton, Kovalevskaya…, các nhạc sĩ như Beethoven, Tchaikovski, Mozart…, các nhà thơ Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm…, và các nhà văn như Victor Hugo, La Fontaine... Ông hay đọc cho chúng tôi nghe các tác phẩm văn học nổi tiếng thế giới, để qua đó giúp chúng tôi nhận ra những bài học quý giá về lối sống đẹp, nghị lực vượt khó, truyền cho con lòng ham hiểu biết”…

GS Trương cũng hay đưa các con đi theo tới các cuộc tọa đàm, hội thảo để con mở rộng sự hiểu biết. Ông cũng nói những câu chuyện thời sự với con ngay từ khi con mới chỉ 9, 10 tuổi.

Đi công tác, ông luôn mang những món quà nhỏ về cho con. Nhưng món quà lớn nhất mà chúng tôi nhận được sau mỗi chuyến công tác của ông là những câu chuyện kể từ chính những chuyến đi đó.

GS Nguyễn Văn Trương (người ngồi bên trái, mặc áo cộc tay, bó gối) gặp bà con người Dao ở hợp tác xã Hợp Nhất dưới chân núi Ba Vì.

Năm 1956, vở kịch Tấm bưu thiếp của GS Trương được trao giải văn học đấu tranh cho giải phóng nước nhà. Nhà chỉ có chiếc xe đạp cà tàng cũ, GS Trương vẫn đèo các con tới lễ nhận giải vì ông luôn muốn chia sẻ niềm vui, hạnh phúc của mình với các con...

Không chỉ truyền sự gắn bó với gia đình tới các con, ông còn muốn chuyển tải ý nghĩa của sự gắn bó này tới cả lớp sinh viên trẻ. Ông có thời gian làm trưởng phòng giáo vụ đầu tiên của Trường ĐH Nông lâm. Ngày đó, trường ĐH này có quy định không cho sinh viên về thăm nhà vào cuối tuần. Nhưng GS Trương đã làm khác đi – ông  cho phép sinh viên được về nhà.

Nối tiếp gen cha

GS Nguyễn Văn Trương có sức ảnh hưởng rất lớn tới các con của mình. 4 người con của ông đều tốt nghiệp đại học, được nhận học bổng của Nhà nước đi học ở Nga, Bulgaria… có 2 người con của GS là PGS, TS.

TS Nguyễn Văn Hùng kể, cha mình chính là tấm gương cho con về thái độ học nghiêm túc và nỗ lực không ngừng.

“Cha tôi có nguyện vọng làm tiến sĩ khoa học, nhưng theo quy định, ông phải bảo vệ tiến sĩ trước. Những người trong hội đồng bảo vệ tiến sĩ ấy lại chính là học trò của ông. Khi đó, tôi đã nghĩ rằng ngỡ cha mình sẽ ngại ngần nhưng ông nói, đã học là phải quyết tâm và không việc gì phải xấu hổ”.

Năm 1976, GS Trương đã bảo vệ luận án tiến sĩ tại Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội. Hai năm sau, GS lại bảo vệ luận án tiến sĩ khoa học về đề tài toán trong sinh học tại Trường ĐH kỹ thuật Tổng hợp Dresden (CHDC Đức). Không được dùng tiếng Anh hay Pháp, trong 3 tháng GS Trương đã cật lực học tiếng Đức và tự mình viết và bảo vệ luận án bằng tiếng Đức.

“Ông có quan điểm con cái theo gen bố mẹ  - “hổ phụ sinh hổ tử, cha nghịch tặc sinh con nghịch tặc”, và muốn chứng mình điều đó bằng chính các con mình: Con của ông theo ngành gì cũng sẽ giỏi. Vì vậy mà ông động viên các con cách thức suy nghĩ, phương pháp học và làm việc. Ông để cho con danh dự và trí tuệ, nhưng tuyệt nhiên không giúp đỡ gì. Thậm chí, ông còn không đồng ý cho con theo ngành của mình. Hỏi tại sao, ông bảo “Ba có thể hướng dẫn con rất nhanh, nhưng không muốn người ta nói con nhờ cha mà đạt kết quả””. Quan điểm của ông là muốn đào tạo con cái thành siêu trí thức trong nhiều lĩnh vực.

Gia đình GS Nguyễn Văn Trương

Khi tôi tốt nghiệp đại học, được đề nghị chuyển tiếp sinh nhưng không có chỉ tiêu, ông có thể nhờ giúp việc này nhưng muốn con cái tự lực. Nhưng ông cũng tâm sự “Con ơi buồn quá, nếu có tiền ba sẽ cho con đi học tiếp”…

GS Trương đã sớm nhìn ra việc phát triển dược liệu từ cây cỏ tự nhiên sẽ trở thành xu hướng của y học thế giới từ những năm 1970, nên khi con gái Nguyễn Ngọc Trâm quyết định theo nghề dược, ông hết lòng ủng hộ và dặn con: “Việt Nam có nhiều cây thuốc mà vẫn phải nhập thuốc từ nước ngoài. Con phải cố gắng học và tìm ra được các cây dược liệu quý để làm thuốc chữa bệnh cho dân”.

Với lời dặn của cha, chưa bao giờ TS Trâm cho phép mình nản chí dù việc học có vất vả tới đâu. Trong suốt 15 năm, bà miệt mài nghiên cứu và thử nghiệm lâm sàng, tìm cách biến cây trinh nữ hoàng cung - với nhiều công năng chữa bệnh được truyền miệng trong dân - thành một sản phẩm thuốc được khoa học công nhận.

TS Trâm thậm chí đã bán ngôi nhà đang ở, đi thuê nhà để dồn tiền mua cây giống và ươm trồng, nghiên cứu điều kiện thổ nhưỡng để biến cây trinh nữ hoàng cung vốn sống hoang dại trở thành một loại dược liệu sạch.

Và bà đã thành công với viên nang Crila được sản xuất từ các alcaloid có trong cây trinh nữ hoàng cung có tác dụng sinh học kích thích miễn dịch, ức chế sự phát triển của tế bào. Đây là viên thuốc đầu tiên trên thế giới điều trị u xơ tử cung từ dược liệu thiên nhiên. Chỉ đến lúc này, bà mới thở phào nhẹ nhõm vì đã thực hiện được một phần nào đó lời dặn của cha mình.

“4 anh chị em chúng tôi vẫn giữ nhiều kỷ vật về cha mình, trong đó có một cuốn sổ có 2 trang để trắng, chỉ ghi mấy chữ ở dòng đầu: “Con nhớ lời cha dặn…”. Ông Hùng xúc động “Tuy không biết cụ thể cha định dặn dò điều gì, nhưng chỉ cần vậy thôi là chúng tôi đủ hiểu tình cảm của ông dành cho các con luôn tràn đầy và rất tin tưởng ở các con. Và anh em chúng tôi vẫn luôn thương yêu nhau như khi ba mẹ đang còn sống”.

Chi Mai

Xem thêm:

Từ “di động” đến “chuyên”

Vẫn được gọi là những con phố cắt tóc đidọc tuyến phố Hoàng Hoa Thám, Thái Thịnh, Thanh Nhàn, hình ảnh những tiệm cắttóc di động còn hiện hữu trên nhiều góc phố, vỉa hè Hà Nội.

Chỉ đơn giản với một chiếc gương, chiếcghế, chiếc tông đơ, cái kéo, dao cạo là “phó cạo” có thể xuống phố hành nghề.Thêm bộ ngoáy tai, chiếc đèn pin nhỏ đeo trên đầu là quán đã có thêm dịch vụ phụ“lấy ráy tai” để kiếm thêm.

Lia những đường kéo sắc lẹm khua qua máitóc rồi lấy nhanh chiếc tông đơ giật từng túm tóc của khách, cứ thế 2 – 3 cáiđầu qua tay phó cạo. Cũng vẫn với lưỡi kéo sắt lẹm nhưng bám đầy gỉ sét và chiếctông đơ bám bụi tóc từ những vị khách hôm qua đến những vị khách hôm nay.

Chỉ đơn giản với một chiếc gương, chiếc ghế, chiếc tông đơ, cái kéo, dao cạo là “phó cạo” có thể  hành nghề

Chính vì vậy hình ảnh ngoài đời điệu đà và nữ tính của Phương Oanh khiến khán giả bất ngờ vì nó khác xa tạo hình nhân vật Nam của nữ diễn viên. Ở phần 2 Hương vị tình thân, cô đã để mái tóc dài hơn. 

Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Ủy viên thường trực Ban Chỉ đạo thi THPT quốc gia năm 2019, đã đề nghị địa phương phân công trách nhiệm rõ ràng và phải kiểm tra đánh giá trong và sau khi kỳ thi kết thúc.

“Sẽ có một nghìn lẻ một các sự việc bất thường diễn ra trong quá trình thi cử. Tuy nhiên, khi có sự việc xảy ra, cần xử lý theo 3 nguyên tắc cơ bản: Thứ nhất không giấu thông tin, cán bộ báo cáo lên trưởng điểm và các cấp cao hơn. Thứ hai là tôn trọng quy chế. Và thứ ba là phải đặt quyền lợi của thí sinh lên trên quyền lợi cán bộ coi thi" - ông Trinh nhấn mạnh.

Sau 2 năm giao cho địa phương chấm trắc nghiệm và để xảy ra gian lận chấn động tại ba tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình, năm 2019 các trường đại học sẽ chủ trì chấm thi trắc nghiệm.

Bộ GD-ĐT khuyến cáo: Bài thi thường được thu theo phòng thi nhưng khi xử lý có thể dồn thành từng lô. Mỗi điểm thi, mỗi bài thi phải tổ chức ít nhất một lô để lưu thông tin ảnh bài thi (được mã hóa). Việc chia lô do đơn vị tự quyết định, nhưng mỗi phòng thi nên lập một lô để tránh sót, hoặc quét nhầm các tài liệu không phải bài thi.

Quy trình chấm thi trắc nghiệm năm 2019 vẫn thực hiện 4 bước nhưng từng bước đã có sự thay đổi tránh xảy ra gian lận.

Ban Giáo dục

Máy tính Microsoft Surface Pro 11. Ảnh: Ars Technica.

Microsoft vừa giới thiệu loạt tính năng mới dành cho Copilot+ PC, những dòng máy tính có khả năng xử lý tác vụ AI tạo sinh, tích hợp NPU sức mạnh từ 40 TOPS (nghìn tỷ phép tính mỗi giây).

Dự kiến phát hành từ cuối năm, các tính năng mới hứa hẹn cải thiện trải nghiệm sử dụng, đơn giản hóa tác vụ hàng ngày, giải quyết những vấn đề phức tạp và hoàn thành công việc hiệu quả hơn.

Loạt tính năng AI sẽ hỗ trợ máy tính Copilot+ PC chạy Windows 11 từ các hãng Acer, Asus, Dell, HP, Lenovo, Samsung và Microsoft Surface, dùng chip xử lý Qualcomm, Intel và AMD. Người dùng có thể đăng ký thử nghiệm tính năng thông qua Windows Insider trước khi phát hành rộng rãi vào tháng 11.

Recall sắp trở lại

Recall cho phép tìm lại hành động từng thực hiện trong quá khứ bằng cách nhập câu lệnh. Ví dụ, nếu tham khảo một mẫu điện thoại cách đây vài tháng và muốn tìm lại thông tin, chỉ cần mô tả bằng văn bản hoặc giọng nói để Recall tìm giúp.

Công cụ này cũng có thể khai thác email, tài liệu và tin nhắn để tìm thông tin. Sau khi ra mắt lần đầu vào tháng 5, Recall gây tranh cãi vì lo ngại quyền riêng tư, khiến Microsoft tạm dừng phát hành.

Màn hình cài đặt mới của Recall. Ảnh: Microsoft.

Sau khi lắng nghe ý kiến, Microsoft cho biết đã cải thiện độ bảo mật của Recall. Trong lần cập nhật tới, người dùng có quyền bật/tắt tính năng chụp ảnh nhanh (snapshot), dùng để ghi lại mọi thứ trên màn hình. Nếu đồng ý tham gia, hệ thống sẽ yêu cầu xác thực bằng Windows Hello để sử dụng Recall một cách an toàn.

Ngoài ra, Recall sẽ áp dụng bộ lọc thông tin nhạy cảm với những dữ liệu quan trọng như chi tiết thẻ tín dụng hoặc số CCCD.

Theo Microsoft, toàn bộ snapshot và thông tin nhạy cảm được lưu trên máy và mã hóa, khóa giải mã được bảo mật bằng hệ thống Trusted Platform Module (TPM). Người dùng cũng có thể chỉnh thời gian, dung lượng lưu trữ các snapshot.

Recall dự kiến phát hành thử nghiệm thông qua Windows Insider cho máy tính Copilot+ PC dùng chip Snapdragon (tháng 10), Intel và AMD (tháng 11). Thời gian phát hành rộng rãi Recall sẽ được công bố trong thời gian tới.

Khoanh vùng tìm kiếm với Click to Do

Có tác dụng tương tự Circle to Search của Google, Click to Do giúp đơn giản hóa quy trình làm việc bằng cách khoanh vùng hình ảnh/văn bản trên màn hình, tận dụng AI nhằm tìm kiếm thông tin hoặc đề xuất tác vụ liên quan.

Để kích hoạt Click to Do, người dùng chỉ cần nhấn phím Windows và nút chuột trái, sau đó chọn văn bản hoặc hình ảnh.

Một số tác vụ khi khoanh vùng hình ảnh bằng Click to Do. Ảnh: Microsoft.

Nếu khoanh vùng hình ảnh, một số thao tác được hỗ trợ gồm tìm kiếm trên Bing với Visual Search, làm mờ phông nền hoặc xóa đối tượng.

Trong khi đó, các hành động với văn bản gồm viết lại, tóm tắt, giải thích, mở nội dung trong trình soạn thảo, gửi email, tìm kiếm trên web và truy cập trang web nếu văn bản là URL.

Người dùng có thể tìm kiếm ảnh trên File Explorer bằng cách nhập mô tả như "bữa tiệc BBQ". Ảnh: Microsoft.

Microsoft cũng sử dụng mô hình AI để cải thiện khả năng tìm kiếm trong Windows. Dự kiến phát hành trong File Explorer, người dùng có thể tìm file bằng cách mô tả vật thể, địa điểm... không nhất thiết nhập đúng từ khóa trong tên file hoặc đường dẫn lưu trữ như trước.

Nhờ sức mạnh xử lý trên 40 TOPS của NPU, tính năng này có thể hoạt động kể cả khi không có Internet. Trong thời gian tới, Settings và thanh tìm kiếm Windows Search cũng sẽ bổ sung khả năng này.

Nâng cấp ảnh, xóa và thêm vật thể trong Paint

Trong thời gian tới, ứng dụng Photos trên máy tính Copilot+ PC sẽ bổ sung Super Resolution, cho phép nâng cấp ảnh cũ lên độ phân giải cao bằng AI tạo sinh.

Theo Microsoft, Super Resolution hỗ trợ tăng độ phân giải lên tối đa 8 lần, có thể nâng cấp lên 4K trong vài giây mà không bị mờ hoặc thấy rõ điểm ảnh.

Tính năng Super Resolution trong ứng dụng Windows Photos. Ảnh: Microsoft.

Tiếp theo, ứng dụng Paint sắp có thêm khả năng điền và xóa tạo sinh, cho phép xóa hoặc thêm vật thể vào ảnh.

Mô hình khuếch tán (diffusion) được Microsoft nâng cấp để tăng chất lượng và thời gian trả kết quả, cùng hệ thống kiểm duyệt nhằm tăng độ an toàn.

Loạt ứng dụng tối ưu chip ARM

Microsoft nhấn mạnh loạt tính năng mới sẽ phát hành miễn phí cho các dòng máy tính Copilot+ PC chạy Windows 11.

Trong tương lai, một số ứng dụng sắp được cập nhật để tối ưu chip ARM trên Windows 11 gồm Vegas Pro, Fantastical, Sketchbook Pro, Arc Browser, Google Drive, NordVPN…

Cuối cùng, bản cập nhật Windows 11 24H2 đã được triển khai cho người dùng từ ngày 2/10. Các cải tiến nổi bật gồm chế độ tiết kiệm năng lượng (Energy Saver) thay thế tiết kiệm pin (Battery Saver), hỗ trợ Wi-Fi 7, cập nhật Settings, File Explorer cùng một số nâng cấp khác.

Những câu hỏi chúng ta phải đối mặt trong thế giới AI

Chúng ta có rất nhiều câu hỏi về thế giới AI, mà đó đều là những nghi hoặc không dễ có ngay đáp án.

Cuốn sách Thời đại AI - Và tương lai loài người chúng ta trình bày cách AI làm thay đổi mối quan hệ của chúng ta với tri thức, chính trị và xã hội. Mục tiêu tối thượng của cuốn sách này là giải thích về AI và cung cấp cho độc giả những câu hỏi mà chúng ta sẽ phải đối mặt trong những năm tới lẫn bộ công cụ để bắt đầu trả lời chúng.

5 năm trước Kendall Jenner cũng từng là gương mặt trang bìa tạp chí này. Nhìn ảnh có thể thấy người đẹp đã có sự thay đổi rất lớn về phong cách và đẹp sắc sảo hơn.

Cách đó ít ngày, Kendall Jenner xuất hiện trong buổi trình diễn giới thiệu bộ sưu tập Thu - Đông 2021/2022 của La Montagne với những bước đi nóng bỏng thu hút nhiều triệu lượt xem.

Siêu mẫu sinh năm 1995 luôn là gương mặt được các tạp chí hàng đầu săn đón.

Phong cách trình diễn ấn tượng cùng nhan sắc nổi bật của Kendall Jenner luôn thành tâm điểm trong các show thời trang của những thương hiệu lớn.

Không chỉ là nhân vật có ảnh hưởng trong làng mốt thế giới, Kendall Jenner còn rất có ảnh hưởng với giới trẻ và là người tạo ra xu hướng.

Kendall Jenner nhiều lần xuất hiện trong những trang phục táo bạo.

Kendall Jenner là siêu mẫu có thu nhập cao nhất thế giới trong 2 năm liên tiếp 2021 và 2018 theo thống kê của Forbes. Cô hiện cũng là một trong những chân dài 'hot' nhất hành tinh.

Quỳnh An

Mẫu chuyển giới đầu tiên được lên bìa ấn bản áo tắm hot nhất thế giới

Leyna Bloom, người mẫu chuyển giới gốc Á 28 tuổi đã làm nên lịch sử ấn bản áo tắm Sports Illustrated Swimsuit Issue.