Nước giải khát có đường với hàm lượng từ 5 g/100 ml được đề nghị áp thuế tiêu thụ đặc biệt 10%. Ảnh: F&B Marketing.

Dự án sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) sẽ trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 diễn ra trong tháng này. Trong đó, đề xuất bổ sung nước giải khát có đường với hàm lượng từ 5 g/100 ml vào đối tượng chịu thuế TTĐB với mức thuế suất 10% vẫn nhận nhiều ý kiến trái chiều giữa cơ quan soạn thảo, cơ quan góp ý, chuyên gia lẫn doanh nghiệp.

Điển hình như Bộ Y tế cho rằng thuế suất 10% là chưa đủ để làm thay đổi hành vi tiêu dùng, giảm tỷ lệ thừa cân béo phì, các bệnh không lây nhiễm. Do đó, Bộ này đề xuất áp mức thuế cao hơn lên đến 40%. Dẫn thống kê từ Tổ chức HealthBridge Canada, Bộ Y tế cho biết mức thuế trên sẽ giúp ngân sách thu về khoảng 17.400 tỷ đồng.

Trong khi đó, Bộ Tài chính đề nghị giữ nguyên đề xuất mức 10% để khuyến khích doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu loại đồ uống có lượng đường thấp, nâng cao nhận thức, điều chỉnh hành vi người tiêu dùng.

Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng cả kỳ vọng tăng nguồn thu thuế hay nâng cao nhận thức và điều chỉnh hành vi người tiêu dùng đều không đạt được vì nhiều lý do.

Hụt thu ngân sách về lâu dài

Nghiên cứu mới đây của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) chỉ ra nếu áp dụng thuế TTĐB 10% đối với nước giải khát thì số thu ngân sách từ thuế gián thu (thuế TTĐB) năm đầu tiên áp dụng sẽ tăng khoảng 8.507 tỷ đồng nhưng thu ngân sách từ thuế trực thu sẽ giảm 2.152 tỷ đồng.

Từ những năm tiếp theo, số thu ngân sách cả từ cả thuế gián thu và thuế trực thu đều bắt đầu suy giảm 0,495%/năm, tương ứng 4.978 tỷ đồng/năm. Tình trạng này dẫn tới giảm giá trị tăng thêm, giảm giá trị sản xuất, giảm lợi nhuận, kéo theo làm giảm tổng nguồn thu ngân sách ở các chu kỳ sau.

Bên cạnh đó, báo cáo đánh giá việc áp dụng chính sách thuế TTĐB này không những tác động trực tiếp lên ngành đồ uống mà còn tác động lan tỏa tới 25 ngành trong nền kinh tế và dẫn đến sụt giảm khoảng 0,448% GDP, tương ứng 42.570 tỷ đồng. Do vậy, CIEM đề xuất chưa áp dụng thuế TTĐB đối với nước giải khát có đường.

Nếu áp dụng mức thuế cao hơn, ví dụ 40%, tác động đối với các doanh nghiệp trong ngành cũng như trong chuỗi cung ứng nước giải khát sẽ lớn hơn. Đồng thời, số thu ngân sách cũng sẽ giảm khi nguồn thu từ thuế VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp eo hẹp hơn.

Một số quốc gia đánh thuế nước ngọt nhưng tỷ lệ thừa cân béo phì vẫn gia tăng. Ảnh: Cointelegraph.

Theo, CIEM, việc áp thuế suất 40% như đề nghị của Bộ Y tế sẽ làm giá bán lẻ sản phẩm tăng đáng kể, theo đó có thể làm giảm tiêu thụ mặt hàng này nhưng không có căn cứ đảm bảo rằng tỷ lệ thừa cân béo phì sẽ giảm. Nguyên nhân vì người tiêu dùng vẫn có thể tiêu thụ các loại thực phẩm khác có chứa đường như trà sữa, bánh kẹo... mà không chịu thuế TTĐB.

Trên thực tế, kinh nghiệm quốc tế cho thấy một số quốc gia đánh thuế đồ uống có đường đã ghi nhận tỷ lệ tiêu thụ giảm nhưng tỷ lệ thừa cân béo phì vẫn tiếp tục gia tăng.

Ngay tại Đông Nam Á, Philippines áp dụng thuế TTĐB đối với đồ uống có đường từ năm 2018. Tỷ lệ thừa cân béo phì năm 2015 tại nước này là 31,1% đã tăng lên 37,2% vào năm 2019 và đạt 38,6% trong giai đoạn 2021-2022.

Tương tự, Thái Lan áp dụng thuế TTĐB từ năm 2017. Hai năm sau áp thuế, dù mức tiêu thụ đồ uống có đường trung bình hàng ngày tại quốc gia này đã giảm từ 474 ml trong năm 2018 xuống còn 453,8 ml năm 2019 (-2,5%), tỷ lệ thừa cân béo phì vẫn tăng từ 28,7% vào năm 2014 lên 33,2% vào năm 2019.

Ngành nước giải khát lo gặp khó

Theo các chuyên gia và Hiệp hội Rượu - Bia - Nước giải khát (VBA), quá trình phục hồi và phát triển sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành đang chịu ảnh hưởng tiêu cực không chỉ từ các yếu tố về kinh tế - xã hội mà còn các chính sách mới ban hành.

Luật Đất đai 2024 mới có hiệu lực từ ngày 1/8 cho phép công bố bảng giá đất mới sát với giá thị trường, áp dụng từ ngày 1/1/2026 và sẽ được điều chỉnh hàng năm. Việc áp dụng quy định mới sẽ khiến bảng giá đất mới tại các địa phương tăng 2-7 lần so với hiện tại, dẫn đến chi phí thuê đất hàng năm của các doanh nghiệp tăng lên tương ứng.

Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn pháp luật về trách nhiệm tái chế, kiểm kê, giảm phát thải khí nhà kính cùng các loại phí môi trường cũng làm chi phí tuân thủ, chi phí hoạt động của các doanh nghiệp trong ngành nước giải khát tăng lên đáng kể.

Giá mặt hàng đường, nguyên liệu đầu vào của ngành sản xuất nước giải khát, cũng tăng do thuế VAT đối với mặt hàng đường đã điều chỉnh từ 5% lên 10%.

Hay dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) đề xuất loại bỏ các ưu đãi thuế đối với nhóm mặt hàng chịu thuế TTĐB. Khi các luật này được thông qua và có hiệu lực từ năm 2026, các doanh nghiệp ngành nước giải khát sẽ không được hưởng các ưu đãi thuế nếu mặt hàng nước giải khát có đường thuộc diện chịu thuế TTĐB.

Với sự gia tăng chi phí sản xuất và chi phí hoạt động do những thay đổi về chính sách nêu trên, các doanh nghiệp trong ngành này buộc phải tăng giá bán sản phẩm để đảm bảo cân đối doanh thu và chi phí. Điều này có thể khiến lạm phát gia tăng khi mặt hàng đồ uống cũng nằm trong rổ hàng hóa và dịch vụ được dùng để tính chỉ số CPI.

Theo VBA, trước áp lực chi phí sản xuất, hoạt động trong khi nhu cầu tiêu dùng đang trên đà giảm, các doanh nghiệp ngành sản xuất đồ uống, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vốn đã suy yếu nay lại phải chịu nhiều tổn thất hơn so với các ngành khác.

CIEM: GDP có thể giảm 0,4% nếu đánh thuế nước ngọt Báo cáo từ Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) ước tính nếu áp thuế 10% với nước giải khát có đường, GDP có thể giảm 0,448%, tương đương 42.570 tỷ đồng. 13:28 18/10/2024 " alt="Nhiều ý kiến trái chiều về đánh thuế nước ngọt"/> Nhiều ý kiến trái chiều về đánh thuế nước ngọt Cát Tường bên cạnh sự nghiệp ổn định còn được biết đến là người phụ nữ đa đoan trong tình cảm. Nữ MC trải qua một đời chồng với một cô con gái. Sau ly hôn, chị làm mẹ đơn thân, dồn hết tình thương cho người con duy nhất. Nguyễn Cát Tường An (Nauy) – con gái Cát Tường năm nay 18 tuổi. Ngay từ nhỏ cô theo mẹ đi biểu diễn, tham dự một số sự kiện giải trí nên khá dạn dĩ, tự tin. Bên cạnh đó, cô cũng có khá nhiều tài lẻ như ca hát, đánh đàn... và từng ấp ủ trở thành nghệ sĩ như mẹ. Có con khi còn trẻ ảnh hưởng nhiều đến tâm lý Cát Tường. Nữ MC từng chia sẻ bản thân không thích trẻ con, mọi công việc thay tã, tắm rửa cho con chị đều nhờ mẹ mình làm thay. Dẫu vậy, Nauy không trách móc mà rất hiểu chuyện, cảm thông với hoàn cảnh bươn chải của mẹ. Con gái Cát Tường từ nhỏ độc lập, cá tính mạnh. Cả chị và con gái xem nhau như 2 người bạn. Cát Tường thoải mái chia sẻ những nỗi vui buồn cuộc sống với con, trái lại Nauy cũng xem chị là chỗ dựa tinh thần trong cuộc sống.  Diễn viên Đồng tiền xương máu cho rằng con cái khi bước vào tuổi trưởng thành có sự thay đổi nhiều về tâm sinh lý nên người mẹ cần có sự giáo dục phù hợp. Thay vì la mắng, áp lực với con, chị chọn cách làm bạn cùng bé để từ đó uốn nắn khi có thể. Cách đây 4 năm, Cát Tường cho con gái đi du học tại Úc theo nguyên vọng của con. Bên cạnh đó, chị muốn con rèn luyện tính tự lập vì Nauy sớm thiếu vắng sự chăm sóc, uốn nắn của bố. Việc du học của Nauy hàng năm tốn 50.000 AUD (khoảng 800 triệu đồng) trang trải học phí và sinh hoạt ở nước ngoài. Được tiếp xúc với môi trường Quốc tế nên cô cũng giỏi về ngoại ngữ với khả năng giao tiếp và phát âm tốt.  “Nói một cách nghiêm túc, tôi không quản con và cũng không thể vì hai mẹ con sống cách nhau quá xa. Năm nay con gái tôi 18 tuổi, bé đủ lớn để bắt đầu nhận ra những hiểu biết về tâm sinh lý nên tôi chỉ tư vấn chứ không thể áp đặt nó. Ví dụ tôi có thể cho con biết, tuổi này con có bạn trai cũng được, nhưng phải trong sáng. Trong chuyện tình cảm, con tôi phải hành xử như thế nào, những cái gì được làm và không được làm tôi đều trao đổi. Tôi nghĩ các bậc phụ huynh thay vì la mắng, áp lực với con, cách tốt nhất là nên chọn đứng cùng bé để từ đó uốn nắn chúng khi có thể”, cô chia sẻ với VietNamNet. Cát Tường cũng tự nhận thông minh và bản lĩnh hơn con gái. Chính điều này khiến chị lo sợ con không đủ bản lĩnh như mình khi đứng trước giông bão cuộc đời. Mỗi ngày, chị gọi video call cho con gái để chia sẻ, dạy bảo con về những kinh nghiêm cuộc sống.  Sống cùng từ nhỏ nên Nauy có cảm xúc riêng về chuyện mẹ tái hôn. Trong quá khứ, cô từng phản đối việc Cát Tường lập gia đình nhưng theo thời gian đã dần cảm thông và động viên mẹ sớm tìm được bến đỗ mới.  Clip con gái Cát Tường hát trong liveshow của mẹ: Thúy Ngọc Cát Tường 'mất ăn mất ngủ' khi lần đầu tự làm chương trình Lần đầu tự tổ chức sản xuất show cá nhân, Cát Tường "mất ăn mất ngủ" vì gặp nhiều áp lực về chi phí, kịch bản và sự cạnh tranh với các chương trình hiện nay.  " alt="Con gái 18 tuổi cá tính, giỏi ngoại ngữ của Cát Tường"/> Con gái 18 tuổi cá tính, giỏi ngoại ngữ của Cát Tường Soi kèo góc Tottenham vs Leicester, 21h00 ngày 26/1 Trong mắt nhiều phụ nữ Trung Quốc, tìm kiếm tình yêutrong vòng 90 là một "nhiệm vụ bất khả thi". Nhưng Liang Yali đã chứng minh điềungược lại. TIN BÀI KHÁC: Nga "dọa" Mỹ về lá chắn tên lửa châu Âu Đằng sau bước chân Trung Quốc lên mặt trăng Rơi khỏi ban công vì "yêu" quá mãnh liệt " alt="Làm thế nào để kiếm chồng trong 90 ngày?"/> Làm thế nào để kiếm chồng trong 90 ngày? Những lần hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh xuất hiện trên trang bìa của Tạp chí Time, trong đó đa phần là chân dung toàn mặt bìa, cho thấy mối quan tâm của dư luận Mỹ nói riêng, thế giới nói chung, đối với cuộc đời và sự nghiệp của Hồ Chí Minh cũng như đối với quá trình lịch sử của nước Việt Nam hiện đại. Bạn có biết hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh xuất hiện trên trang bìa Tạp chí Time bao nhiêu lần không? Ngân Anh " alt="Hình ảnh Hồ Chí Minh xuất hiện trên bìa Tạp chí Time mấy lần?"/> Hình ảnh Hồ Chí Minh xuất hiện trên bìa Tạp chí Time mấy lần?

Nghệ sĩ trình diễn trước các tay máy tại lễ hội.