Đóng cửa điểm trường trói chân, nhét khăn vào miệng trẻ

Khoảng 16h ngày 29/7/2016, trang mạng chính thức của Vietnam Airlines đã bị chiếm quyền kiểm soát và chuyển sang trang mạng xấu ở nước ngoài và dữ liệu của một số hội viên khách hàng thường xuyên của Vietnam Airlines đã bị đánh cắp. Trước vấn đề này Vietnam Airlines và Trung tâm ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) thuộc Bộ TT&TT đã đề nghị các cơ quan đơn vị hỗ trợ xử lý sự cố này.

Đại diện VNPT cho biết ngay sau khi nhận được thông tin Vietnam Airlines bị tấn công, VNPT đã thực hiện các biện pháp ngăn chặn theo đúng yêu cầu của VNCERT. VNPT đang tiếp tục rà quét và thực hiện các biện pháp bảo vệ bổ sung cho các server thuộc quyền kiểm soát của mình. Theo điều hành của VNCERT, VNPT đã cử nhân viên thuộc VNPT CERT tới phối hợp và hỗ trợ Cảng hàng không quốc tế Nội Bài.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch CMC cho biết, ngay trong đêm 29/7, CMC Infosec đã đưa chuyên gia bảo mật qua hỗ trợ Vietnam Airlines điều tra nguyên nhân sự cố. Qua khảo sát của CMC Infosec cho thấy đây là cuộc tấn công có chủ đích và mã độc đã được cài vào hệ thống của Vietnam Airlines một thời gian khá lâu. CMC Infosec sẽ tiếp tục phân tích các access log web để làm rõ các nguyên nhân. Tuy nhiên, phía CMC chưa bình luận về mức độ thiệt hại hay hacker tấn công có phải là nhóm 1937cn tấn công hay không. Rất có thể trong một thời gian ngắn chân tướng sự việc tấn công Vietnam Airlines sẽ được các bên công bố.

Ngày 30/7, Bộ TT&TT đã có công văn đề nghị các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp nghiêm túc, khẩn trương thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn thông tin (ATTT). Công văn của Bộ TT&TT nêu rõ, để tăng cường bảo đảm an toàn thông tin, phòng ngừa và bảo vệ các hệ thống thông tin quan trọng, không để xảy ra vụ việc tương tự như vụ hệ thống thông tin của  Vietnam Airlines và một số đơn vị liên quan khác bị tấn công vào chiều ngày 29/7/2016. Cụ thể, Bộ TT&TT đề nghị Thủ trưởng của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp chỉ đạo đơn vị trực thuộc tiến hành rà soát, kiểm tra, nghiêm túc thực hiện các quy định về bảo đảm an toàn thông tin đối với các hệ thống thông tin thuộc phạm vi quản lý. Trước mắt, cần tập trung rà soát, tăng cường bảo đảm an toàn thông tin đối với tên miền, trang/cổng thông tin điện tử cung cấp thông tin và dịch vụ trực tuyến phục vụ xã hội.

Bài học cho cả hai bên

Theo ông Ngô Việt Khôi, trong trường hợp này nhiều khả năng xảy ra là do khách hàng của Vietcombank (chị Hoàng Thị Na Hương) đã click vào một trang web giả mạo Vietcombank, dẫn đến việc hacker chiếm quyền điều khiển bằng cách ăn cắp username và password (mật khẩu). Tuy nhiên, đó chỉ là giả định khi đến giờ phút này, cả hai bên vẫn chưa ngồi lại với nhau để nói rằng khách hàng đã làm những gì và Vietcombank đã lần ra được dấu vết trong hệ thống là những gì.

“Không thể nói rằng trong trường hợp này khách hàng phải chịu hoàn toàn rủi ro. Trong một quy trình có rất nhiều bước, các chuyên gia sẽ có cách để vẽ lại toàn bộ quá trình giao dịch, từ đó xác định hacker bắt đầu lấy thông tin từ bước nào. Người dùng sai từ bước nào sẽ phải chịu trách nhiệm từ khâu đó, còn khâu nào ngân hàng sai thì ngân hàng sẽ phải chịu trách nhiệm từ khâu đó. Đến lúc đó mới có thể kết luận đúng sai,” ông Ngô Việt Khôi nói.

Tuy nhiên, cựu Giám đốc TrendMicro Việt Nam cho rằng có hai bài học lớn trong câu chuyện này. Thứ nhất, bất cứ ngân hàng nào nếu không có hướng dẫn tối thiểu cho người dùng về bảo mật thông tin thì người dùng nào cũng có thể trở thành con mồi cho hacker, do vậy ngân hàng cần phải bảo vệ khách hàng bằng những hướng dẫn tối thiểu. Thứ hai, người dùng tài khoản ngân hàng cần phải có kiến thức tối thiểu về bảo mật.

“Vietcombank sai đâu chưa biết, nhưng chị ấy (khách hàng Hoàng Thị Na Hương – PV) đã làm gì để đến mức mất tài khoản? Chỉ người trong cuộc mới biết được. Nhưng có 2 điểm rút ra là khi ngân hàng đã có khách hàng và giao dịch với nhau trên môi trường trực tuyến, bắt buộc ngân hàng phải có trách nhiệm hướng dẫn, cảnh báo ở mức tối thiểu để khách hàng nhận thức được ở mức dễ hiểu nhất là không nên làm thế này, không nên làm thế kia. Thứ hai, chúng ta đang sống trong một thế giới phẳng với những cuộc sống số, nhưng xã hội của chúng ta lại đang thiếu đi việc đào tạo về an toàn thông tin. Có rất ít người làm việc này và có làm thì lại không biết cách làm. Đừng trông chờ vào việc mua giải pháp này nọ, bản thân mỗi người phải nhận thức được việc đặt mật khẩu như thế nào cho an toàn để không tạo ra lỗ hổng, vấn đề này đang là sự thiếu hụt rất lớn trong xã hội,”.

Chúng ta dù bất kể là ai đều có một điểm giống nhau là tất cả đều có một cuộc sống số và không ai muốn bị người khác xâm phạm, chẳng hạn như tài khoản email, facebook, tài khoản ngân hàng… mỗi một tài khoản như vậy đều có một  user name và password. Các tài khoản này không thể dùng chung một user name.

Trong câu chuyện của Vietcombank, tất nhiên không khách hàng nào muốn tài khoản của mình bị người khác nắm user name, password, OTP..., nhưng giữ cho “cuộc sống số” an toàn hay không, mỗi người phải có nhận thức tối thiểu.

Điều đáng tiếc là nhận thức đó trong xã hội từ hàng chục năm qua đã không một ai đứng ra để đào tạo cho người ta biết về việc này. Các ngân hàng có thể bỏ tiền ra mua giải pháp về ngăn chặn, nhưng bản thân con người của chính các ngân hàng cũng không được đào tạo sao cho ứng xử an toàn hơn trên mạng, trong khi ngân hàng vẫn phải chi hàng chục triệu USD để mua giải pháp.

Không có ngân hàng nào là an toàn tuyệt đối

Trở lại trường hợp Vietcombank, tranh cãi xung quanh việc khách hàng Hoàng Thị Na Hương có click vào trang web giả mạo hay không, ông Khôi cho rằng khả năng là đã click mới có thể bị mất tiền như thế. Thế giới hiện nay là thế giới phẳng, mã độc có thể tấn công ở bên Mỹ nhưng ngay lập tức chỉ 1 phút sau có thể tấn công ở Việt Nam, chứ không phải là mình ở Việt Nam mà mình không bị tấn công.

“Bởi vì ai cũng có một cuộc sống số nên cần phải trang bị những kiến thức căn bản, nhất là khi ai cũng có smartphone, ai cũng có thể lên mạng để kết nối với thế giới xung quanh. Do vậy, ai cũng phải có những quy tắc nhất định để giữ cho mình an toàn, giống như khi đi xe cần phải có giấy phép lái xe, cũng giống như những trang bị tối thiểu về trình độ tin học, ngoại ngữ mà một mỗi người cần phải có,” ông Khôi nói.

Phải thừa nhận rằng Vietcombank là một ngân hàng lớn và uy tín hàng đầu trong số các ngân hàng hiện nay, thế nhưng họ vẫn để xảy ra trường hợp khách hàng bị mất tiền trong tài khoản.

Điều này chứng tỏ rằng, một khi khách hàng bị mất thông tin và bị chiếm quyền điều khiển, hệ thống của các ngân hàng đều không thể phân biệt được giao dịch chuyển tiền đi đang được thực hiện bởi chính khách hàng hay một hacker dùng thông tin của khách hàng để chuyển tiền đi.

Theo khẳng định của ông Ngô Việt Khôi, với hệ thống của ngân hàng hiện nay, họ không thể  phân biệt được điều đó. Do vậy, đòi hỏi ngân hàng phải có giải pháp để phát hiện người ngay hay kẻ gian là điều không tưởng. Tuy nhiên, các ngân hàng phải đặt ra những rào cản, bản thân username, password hay OTP cũng đã là một rào cản, nhưng ngân hàng cần phải xác định trong những rào cản đó, rào cản nào có thể bị lợi dụng.

“Trong trường hợp của Vietcombank, khách hàng đã bị mất tiền, và Vietcombank cũng bó tay trong việc thông tin cá nhân khách hàng rơi vào tay kẻ xấu mà lại vô tình được “dâng lên” bởi chính khách hàng của mình. Ngân hàng nào rồi cũng sẽ mất tiền nếu để yếu tố cuối cùng là con người chi phối những sai lầm đó,” ông Ngô Việt Khôi khẳng định.

Nằm liệt giường vì game

Thạc sĩ La Đức Cương - Giám đốc Bệnh viện Tâm thần trung ương 1 cho biết mới đây ông tiếp nhận và điều trị cho một cháu bé 16 tuổi phải nằm một chỗ, không đi lại được vì nghiện game.

Theo gia đình của bé, vì nghiện nên cháu chỉ chơi game, không ăn ngủ. Ngày nào gia đình cũng thấy con hăng say đi học về nhà lại vào bàn để học. Đến khi thể chất suy kiệt, không đi lại được mới hay con chỉ mải miết cày game quên ăn, quên ngủ.

Lúc đầu, cha mẹ của bé còn ngần ngại không cho con đến bệnh viện tâm thần khám mà đưa cháu tới các cơ sở y tế đa khoa khám nhưng không ra bệnh. Đến lúc vào viện tâm thần, bệnh của cháu đã nặng khi có các dấu hiệu trầm cảm, cơ thể suy nhược.

Với trường hợp này, Thạc sĩ Cương cho biết gia đình và bác sĩ cùng nhau hợp tác điều trị mới có kết quả. Cả tháng trời điều trị nội trú ở bệnh viện bệnh mới thuyên giảm.

Hay như trường hợp của một sinh viên Đại học Bách Khoa cũng bị nghiện game nặng dẫn đến hành vi muốn tự sát. Khi tìm đến bác sĩ, nam sinh này cho biết anh ta "cày" game suốt ngày không thể xa được nó.

Sau 2 tháng nằm viện điều trị nghiện game dù đã tạm ổn nhưng em sinh viên này rất khó quay về thực tế cuộc sống. Bác sĩ Cương cho rằng nguy cơ rối loạn tâm thần do nghiện chơi game trong giới trẻ đang ở mức độ đáng báo động. Nhất là ở trẻ trên 16 tuổi vì trẻ ở tuổi này cha mẹ rất khó bảo ban các cháu, hơn nữa các cháu đi học cấp 3, đại học không còn quản lý chặt, về nhà thì có các phòng riêng nên cháu chỉ cần đóng cửa là có thể chơi game thâu đêm suốt sáng.

Nếu đang khởi nghiệp kinh doanh riêng bằng đồng vốn cá nhân, chắc chắn bạn sẽ hiểu được giá trị của từng đồng tiền tiết kiệm được.

Ai cũng hiểu tầm quan trọng của các hoạt động marketing đối với mỗi công ty. Nếu bạn đang phân vân giữa hàng trăm công cụ marketing trên thị trường hiện nay thì hãy tham khảo danh sách các sản phẩm tốt nhất dưới đây.

1. Quản lý các kênh truyền thông xã hội bằng Buffer hoặc Hootsuite

Buffer là công cụ quản lý đắc lực cho các kênh truyền thông xã hội như Facebook, Twitter, Instagram,… Buffer có khả năng kết nối nhiều tài khoản mạng xã hội vào một bảng điều khiển duy nhất, giúp bạn không phải lăn lộn đăng bài khắp nơi nữa. Một số tính năng thú vị khác bao gồm schedule (lên lịch trước) bài đăng, tạo các chiến dịch cũng như phân tích độ hiệu quả các post của bạn. Gói miễn phí của Buffer đã là khá đủ cho các startup.

Nếu bạn là một người sở hữu một hòm thư điện tử của Yahoo từ lâu và dù không còn chat dưới nick Yahoo nhưng vẫn duy trì hòm thư này để đăng nhập vào những tài khoản dịch vụ khác như Facebook, Agoda, Booking... thì hãy dè chừng. Một nhóm hacker khét tiếng có tên “Peace” đang rao bán 200 triệu tài khoản được cho là của Yahoo trên web đen.

“Peace_of_mind” hay “Peace” là một hacker chuyên bán những dữ liệu cá nhân trên web đen và nhận được điểm số hài lòng từ phía các khách hàng lên tới 100%. Peace còn được biết đến là một hacker từng bán hàng triệu tài khoản cá nhân của các mạng xã hội như LinkedIn, MySpace, Tumbls và Twitter cũng như nhiều mạng xã hội khác. Dường như lần này, Yahoo là cái tên tiếp theo bị “sờ” đến.

Thứ 2 vừa rồi, Peace đã bổ sung thêm 200 triệu tài khoản Yahoo vào “cửa hàng của mình” và bán mỗi tài khoản với giá 3 bitcoin, tức là tương đương với tổng giá trị khoảng 1.862 USD. Theo nhóm hacker, nhưng tài khoản này hầu hết đều có từ năm 2012.

Yahoo biết về vụ rò rỉ dữ liệu này nhưng hãng chưa đưa ra xác nhận hay phủ nhận rằng những tài khoản này thực sự là của mình. Công ty tuyên bố: “Chúng tôi cam kết bảo vệ sự an toàn thông tin của người dùng và chúng tôi sẽ xem xét vụ việc này một cách nghiêm túc. Nhóm an ninh của chúng tôi vẫn đang làm việc để xác minh sự việc. Yahoo luôn nỗ lực để giữ an toàn cho người sử dụng và chúng tôi luôn khuyến khích người sử dụng dùng những loại mật khẩu mạnh hoặc sử dụng Yahoo Account Key, đồng thời sử dụng các mật khẩu khác nhau cho những nền tảng khác nhau”.