Ai thừa thì cho, ai cần đến lấy

Không còn quá xa lạ với người Hà Nội, mô hình tủ đồ thiện nguyện xuất hiện trên một vài con phố của thủ đô luôn khiến cho mọi người cảm thấy ấm áp. Đặc biệt trong những ngày mưa lạnh và các đợt rét đỉnh điểm, tủ đồ miễn phí càng trở nên ý nghĩa.

Chị Dương Thu Hương (Hoàn Kiếm, Hà Nội) chia sẻ: “Hôm vừa rồi, mình đưa bé đi chơi qua nhà người thân ở Tây Hồ, lúc đi trời cũng khá ấm áp nên mình chủ quan chỉ mặc cho con một cái áo gió mỏng. Ai ngờ chiều về thì trời chuyển rét, khổ thân con. Đang tính tìm xem có cửa hàng quần áo nào để mua tạm một cái thì bắt gặp tủ đồ từ thiện ngay trước cổng trường Mầm non quốc tế Shining Star ở đường Tây Hồ. May quá, chọn được chiếc áo ấm vừa vặn, vẫn còn khá mới, lại còn in hình siêu nhân nữa nên cu cậu mê tít, mặc luôn. Lúc đó, cũng có một vài cô chú hàng rong đang lựa đồ, ai cũng vui vẻ, hào hứng, tự nhiên thấy ấm áp vô cùng.

Ngay tối hôm đó, mình về nhà dọn tủ quần áo của cả nhà, tranh thủ trưa hôm sau mang đến góp vào tủ đồ. Những tủ đồ miễn phí như thế này rất hữu ích, không chỉ cho người nghèo mà với bất kỳ ai, nhất là trong những tình huống “cấp bách” như của mình”.

Chủ nhân của tủ đồ miễn phí ở số 19 đường Tây Hồ là các cô giáo và các học sinh của trường Mầm non quốc tế Shining Star.

“Ý tưởng đến cũng rất tình cờ, từ một lần lướt facebook, mình nhìn thấy bức hình tủ đồ miễn phí, hoạt động theo hình thức ai thừa thì cho, ai cần đến lấy. Ngay lập tức mình nghĩ “ô, nếu đặt ở trường một tủ đồ như thế này thì hay quá” thế là nhà trường bắt tay vào hiện thực hóa ý tưởng đó. Chỉ trong vòng chưa đầy một tuần thì mọi thứ đã hoàn thành và ngày càng được nhiều người biết đến. Có một phụ huynh vừa biết thông tin thì ngay hôm sau liền mang đến ba bao tải quần áo ủng hộ tủ đồ. Với các cô và các con ở đây, niềm vui nho nhỏ mỗi sáng là thấy quần áo vơi đi, bởi điều đó có nghĩa là đã có thêm những món đồ được về với chủ mới” - cô Vũ Thị Vân Khánh - Hiệu trưởng trường Mầm non quốc tế Shining Star cho biết.

Bài học về giáo dục con trẻ

Có chứng kiến những cô bé, cậu bé mầm non chỉ mới 4-5 tuổi cẩn thận xếp từng món đồ, phân loại theo hướng dẫn và cùng các cô mang quần áo ra tận nơi, xếp ngay ngắn vào tủ kính mới thấy hết tâm huyết của cô và trò nơi đây. Không chỉ giúp người nhận dễ dàng chọn món đồ mình cần và người cho cũng cảm thấy món đồ của mình được “cho đi” một cách trân trọng; đằng sau nó còn là bài học quý giá về giáo dục con trẻ.

Cô Vân Khánh cùng các con xếp quần áo

“Đừng nghĩ trẻ con không biết gì, các con thông minh hơn chúng ta tưởng rất nhiều. Trẻ học hàng ngày qua mỗi hành động, mỗi lời nói, cử chỉ của chúng ta. Cách đơn giản nhất để dạy cho trẻ biết yêu thương là người lớn hãy yêu thương. Muốn con biết bao dung, biết chia sẻ, nhân ái thì người lớn hãy làm gương cho trẻ trước đã. Và đó cũng là cách mà chúng tôi luôn hướng đến trong việc giáo dục trẻ. Những năm đầu đời cực kỳ quan trọng trong việc hình thành nhân cách của trẻ và cũng là thời điểm tốt nhất để tạo lập những kỹ năng sống nền tảng về sau” - cô Vân Khánh chia sẻ thêm

Theo cô Vân Khánh, ở Shining Star các con được trực tiếp tham gia vào công việc của tủ đồ từ thiện, từ quyên góp quần áo, đồ chơi đến phân loại, xếp quần áo, quản lý tủ đồ… Điều này giúp các con thấy mình thực sự là một phần của “dự án” này, các con tự nhận ra vai trò, nhiệm vụ của mình và thực hiện nó một cách nghiêm túc, chỉn chu. Qua đó, các con cũng hiểu được giá trị của đồ vật, khả năng tái sử dụng và rèn luyện đức tính tiết kiệm. Trẻ nhận ra rằng có những món đồ dù không còn phù hợp với mình nữa vẫn rất có giá trị đối với người khác. Và việc cho đi một cách trân trọng sẽ nhân niềm vui lên nhiều lần. Đó sẽ là cơ sở để hình thành trong tâm hồn trẻ sự bao dung và lòng nhân ái.

Bà con ở Sóc Sơn đến chọn những món đồ mình cần cho ngày đông bớt giá rét.

Không chỉ dừng lại ở một địa điểm, điều cô Vân Khánh và tập thể giáo viên của trường hướng đến là nhân rộng mô hình này để mỗi cơ sở của trường Mầm non quốc tế Shining Star đều sẽ có một tủ đồ từ thiện. Ngoài ra, quần áo, đồ dùng quyên góp ở Hà Nội sẽ được san sẻ đi xa hơn, mang đến cho người nghèo ở huyện Sóc Sơn - nơi Trang trại Shining Star đang hoạt động. Các bé vừa được tham gia chuyến dã ngoại về trang trại đồng quê, vừa kết hợp làm thiện nguyện để tự tay mang món quà nhân ái đến những nơi thực sự cần.

Lệ Thanh

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng ký ban hành Nghị quyết số 1134 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc phê chuẩn Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội khóa XV tỉnh Thái Nguyên.

Theo đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao bà Đoàn Thị Hảo, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Thái Nguyên phụ trách Đoàn đại biểu Quốc hội khóa XV tỉnh Thái Nguyên cho đến khi có nhân sự phù hợp để kiện toàn chức danh Trưởng đoàn.

Tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc bầu Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhiệm kỳ 2021 - 2026 đối với bà Nguyễn Thanh Hải, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội khóa XV tỉnh Thái Nguyên.

Sau đó, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn ký ban hành Nghị quyết số 1075 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc bổ nhiệm bà Nguyễn Thanh Hải giữ chức vụ Trưởng Ban Công tác đại biểu thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV.

Phụ nữ lớn tuổi, người vô gia cư hoặc bất cứ người nào có vẻ ngoài khó khăn thường là đối tượng bị TikToker lợi dụng để câu view. Ảnh: PA.

Kênh TikTok Nờ Ô NÔ đang bị cộng đồng mạng chỉ trích vì thái độ ứng xử với những người già, neo đơn trong series "Một ngày tử tế". Người này sử dụng những ngôn từ thiếu tôn trọng, gây phản cảm và ngụy biện đó là trò đùa, bên cạnh việc mua đồ ăn cho những người lớn tuổi trong clip.

Trên thực tế, đây không phải là trường hợp hiếm hoi trên TikTok lợi dụng hình ảnh của những người khó khăn, với hành động giúp đỡ họ nhưng ẩn chứa phía sau lại là thái độ xúc phạm, khinh bỉ họ. Nhiều người cho biết họ từng là nạn nhân của những video “giả nhân giả nghĩa” tương tự và tỏ ra bức xúc khi mình bị lộ thông tin cá nhân trên mạng vì những TikToker này.

Biến tướng nội dung

Hồi tháng 7, Harrison Pawluk (22 tuổi) đã bắt gặp một người phụ nữ trung niên ngồi một mình giữa quầy ăn uống của trung tâm thương mại. TikToker này tiến lại gần, không nói gì mà chỉ đặt hoa lên tay bà ấy rồi xách túi rời đi. Người phụ nữ đã rất bất ngờ và chực khóc vì xúc động.

Hóa ra hành động của anh đều được quay phim lại và đăng lên TikTok với tiêu đề “Mong rằng bà ấy sẽ cảm thấy tốt hơn”. Chạy theo trào lưu "random acts of kindness" (tạm dịch: việc tốt ngẫu nhiên), video này nhanh chóng lên xu hướng và nhận được 57 triệu lượt xem chỉ trong một tuần. Bên dưới phần bình luận, nhiều người bày tỏ rất cảm động vì hành động của Pawluk, nói rằng “tôi không kiềm được nước mắt khi bà ấy khóc”, “cảnh tượng này thật đẹp”...

Maree chỉ trích nam TikToker tặng hoa cho bà chỉ để quay clip đăng lên mạng, kiếm tiền.

Tuy nhiên, là người phụ nữ trong video, Maree (sống tại Australia) lại không nghĩ thế. Bà cảm thấy khó chịu khuôn mặt mình xuất hiện khắp mạng xã hội vì video của Harrison Pawluk. Bà gọi hành vi của TikToker là “mất nhân tính” và chỉ để “câu view”.

“Cậu ta đã phá hủy khoảng thời gian yên tĩnh của tôi, quay phim và đăng tải đoạn video mà không được tôi cho phép. Cậu ta còn biến tướng nội dung và tôi nghĩ là kiếm tiền từ nó”, bà nói vớiABC.

Bà cho biết ngay sau đó đã nhìn thấy một nhóm người ở gần, dường như đang hướng điện thoại tới mình. Khi Maree hỏi có phải họ đang quay phim mình không, họ trả lời là không. Maree sau đó nói nhóm bạn trẻ có thể cầm hoa về, vì bà nghĩ bó hoa sẽ đem lại phiền toái khi bà đi tàu điện về nhà.

Đến tối hôm đó, khi thấy mặt mình trên video TikTok, Maree cũng không nghĩ nhiều, vì bà cho rằng chẳng có ai xem mấy clip kiểu vậy. Thực tế là bà đã trở thành nhân vật trong một clip lan truyền rất nhanh mà bản thân không hề muốn.

Không lâu sau, bà nhận được một bài báo với tiêu đề "người phụ nữ già với câu chuyện rất xúc động", cùng khoảnh khắc mà bà trông như sắp khóc.

"Ban đầu tôi nghĩ nó chỉ như trò đùa, nhưng khi đọc bài báo thì tôi thấy mình bị mất quyền làm người", Maree mạnh mẽ chỉ trích những hành động lợi dụng hình ảnh của bà.

Bà nhấn mạnh việc nội dung video không phản ánh đúng những gì diễn ra. Pawluk chỉ nhờ bà giữ giùm bó hoa rồi bỏ đi chứ không hề tặng bà như tiêu đề video hay các bài viết sau đó.

"Cậu ta không nói là tặng tôi. Nếu nói từ đầu, tôi đã cảm ơn rồi, nhưng tôi không có cơ hội làm điều đó", Maree nói thẳng.

Không thể phản kháng

Nhưng Maree dường như không thể phản kháng lại vì không có luật pháp cụ thể nào cấm các TikToker tự ý ghi hình người lạ trừ nội dung mang ý báng bổ hoặc phục vụ cho mục đích quảng cáo. “Rất khó để kiện người khác vì xâm hại quyền riêng tư trong những trường hợp thế này”, Barbara McDonald, Giáo sư tại University of Sydney Law School, cho biết.

Sau sự cố với bà Maree, Pawluk đã gửi lời xin lỗi nhưng đồng thời khẳng định rằng anh vẫn sẽ tiếp tục làm hành động “ý nghĩa này”. “Chỉ cần 1% số người xem được truyền cảm hứng từ video của tôi và tiếp tục làm điều tốt cho người khác thì tôi đã thực hiện việc có ý nghĩa cho thế giới”.

The Conversation cho rằng đây chỉ là lời biện hộ của Harrison Pawluk khi toàn bộ nội dung đăng tải trên TikTok của anh đều nhằm mục đích kiếm tiền. Thoạt nhìn, trào lưu “việc tốt ngẫu nhiên” trông rất vô hại và chỉ có ý tốt nhưng có không ít những video tương tự Pawluck, bán lòng thương hại của người xem để trục lợi cá nhân trên TikTok.

Nhóm người yếu thế, vô gia cư thường được TikToker nhắm đến để "giúp đỡ", dù đôi khi họ không cần điều đó. Ảnh: Splash.

Theo The Conversation, luật bảo vệ quyền riêng tư chỉ được áp dụng ở những trường hợp “có yêu cầu thích đáng về bảo mật”. Điều này có nghĩa là Maree có quyền kiện cáo nếu có người hack điện thoại, đánh cắp những bức ảnh riêng tư của bà nhưng sẽ không thể kiện nếu bị chụp ảnh trên phương tiện công cộng hay bất cứ địa điểm công khai nào khác.

Bên cạnh đó, luật pháp châu Âu và Anh vẫn còn mập mờ về quyền riêng tư của người bình thường khi họ bị quay, chụp ảnh lén, đồng thời cũng không có những quy định cụ thể để họ tránh bị phát tán hình ảnh trên các mạng xã hội.

Theo cây bút Sarah Harte của Irish Examiner, nếu Maree là người nổi tiếng, bà hoàn toàn có thể kiện TikToker Harrison Pawluk vì xâm phạm quyền riêng tư. Nhưng vì là người thường nên Maree và các trường hợp khác giống bà đều không thể phản kháng khi bị quay phim, chụp ảnh cho những nội dung kiếm tiền từ lòng thương hại này.

Nhóm người bị nhắm đến

Những người lớn tuổi, vô gia cư, người da màu hoặc phụ nữ thường sẽ là những đối tượng bị các TikToker này hướng vào. Họ được xem là nhóm người “thiếu nhân cách và danh tính xã hội”. Do đó, các TikToker thường bám vào điều này để làm “random act of kindness” (việc tốt ngẫu nhiên), thuyết phục người xem bằng hình tượng người nhân đạo. Nhưng trên thực tế, những hành động này đang đội lốt tư tưởng phân biệt giới tính và tuổi tác.

Virginia Trioli, phóng viên của ABC phỏng vấn bà Maree, nhận định những người lớn tuổi như bà chính là đối tượng hay bị các TikTok nhắm đến.

"Dưới góc nhìn của TikToker, họ có vẻ như không mấy hạnh phúc, là người vô gia cư, không đủ tiền để mua món đồ gì đó mà họ đang nhắm tới, và tôi cũng không hiểu sao những TikToker lại nghĩ ra những câu chuyện đó", Trioli chia sẻ.

Đầu năm nay, BBC cũng vạch trần đường dây tổ chức cho người nhập cư "ăn xin" trên TikTok, trong đó những người đứng giữa sẽ thu lợi nhuận hàng nghìn USD cho mỗi video. Ảnh: BBC.

Theo The Conversation, những người phụ nữ đứng tuổi khi trở thành nạn nhân của trào lưu TikTok “random act of kindness” sẽ cảm thấy mình bị tước đoạt mọi danh tính, bị mọi người nhìn nhận là “một bà cô già cần sự thương hại”.

Trong trường hợp của TikToker Nờ Ô NÔ và Harrison Pawluk, họ đóng khung những người phụ nữ trong clip là những người đáng thương, cô độc và cần sự giúp đỡ. Đây chính là lối suy nghĩ phân biệt tuổi tác, giới tính rất độc hại.

Theo nghiên cứu của Hội đồng Nhân quyền Australia (Australian Human Rights Commission), 90% dân số cho rằng định kiến phân biệt tuổi tác là có thật. Ủy viên Kay Patterson hội đồng gọi lối tư duy này là “định kiến phân biệt ít được quan tâm và được xã hội mặc nhiên chấp nhận hơn cả phân biệt giới tính và phân biệt chủng tộc”.

(Theo Zing)

Hình tượng nghệ thuật Pháo hoa đêm tháng Chạp được tác giả sử dụng như một ẩn dụ nghệ thuật về khúc khải hoàn chiến thắng của nhân dân, chiến sĩ Thủ đô Hà Nội suốt 12 ngày đêm kiên cường và anh dũng chống lại các cuộc không kích bằng máy bay B52 của không quân Mỹ. 

Hình ảnh người chiến sĩ phòng không và cô tự vệ Hà Nội là nhân vật trung tâm, xuyên suốt của bản trường ca. Họ tiêu biểu cho tuổi trẻ, khát vọng, ý chí và niềm tin của người dân Thủ đô trong hiểm nguy gian khó vẫn ngẩng cao đầu để chiến thắng kẻ thù. Họ có những kỷ niệm dấu yêu của những chàng trai cô gái học sinh Hà Nội một thời tuổi trẻ đầy biến động trong tiếng bom rơi, tiếng báo động phòng không. Họ lớn lên trong cuộc chiến tranh và chính họ lại trở thành nhân vật trung tâm của chiến thắng này.

Ngay từ Khúc dạo mở màn, tác giả đã chủ tâm hé mở một phần về truyền thống của vùng đất Thăng Long – Đông Đô bên dòng sông Hồng lịch sử và sử dụng hình ảnh “Đêm lửa rực trời/ Pháo hoa” để khai bút cho những diễn biến chính trong các chương nội dung của trường ca này.

Một tác phẩm trường ca rất dài. Tuy nhiên bố cục chung của nó tương đối dễ thấy và trải dài theo mạch cảm xúc, sự kiện thống nhất. Ban đầu là những tâm tư, tình cảm của tác giả với mảnh đất Thăng Long (chương 1:Thành phố tình yêu) với những hình ảnh biểu trưng, điển hình, những mong muốn, hy vọng, tin tưởng vào “tầm nhìn” và “Ngày mai tươi sáng”.

Tiếp đó, là những biến cố nguy hiểm khi chiến tranh leo thang thành cuộc không kích rải thảm của lực lượng máy bay B52 Hoa Kỳ (chương 2: Những đêm không ngủ),những chuẩn bị cả vật chất lẫn tinh thần trong cuộc chiến phòng ngự tại Hà Nội (chương 3: Trận địa trong lòng mẹ), không thiếu những lo lắng và cả những phút giây thảnh thơi, lãng mạn (Khúc ca về những tổ chim) với những hình ảnh “Trên cầu Long Biên bốn bề nắng gió/ Màu áo em lẫn màu mây”…

Nếu như chương 4 (Thần thoại) nói về nỏ thần đã được “nhân hóa” về tên lửa SAM, điểm tựa của thủ đô từ trong huyền tích Cổ Loa, thì chương 5 (Lửa - Máu) đã mô tả khá chi tiết về những trận địa phòng không, những nòng pháo, tên lửa hướng lên bầu trời trực chiến. Đặc biệt là từ đây cũng hiện ra hàng loạt những thảm họa nhân đạo, tội ác chiến tranh (Nhật ký tội ác; Lời những ngôi nhà; Lời một em bé; Lời một pho tượng…) đủ cho bạn đọc cảm nhận sâu sắc và đầy đủ về sự kiên cường và cả những đau thương mất mát của Hà Nội những tháng ngày nóng bỏng dưới đạn bom.

Chương cuối cùng (Đêm pháo hoa), chính là phần nội dung tác giả tập trung mô tả trận đánh, tái hiện lại tương đối rõ nét về những giây phút cam go ác liệt (Đêm nay rồng lửa của ta bay lên/ Trận hợp đồng thật tuyệt đẹp). Cuộc chiến B52 và phòng không Hà Nội rồi cũng phải kết thúc khi những chiếc máy bay nổ tung như “pháo hoa” giữa trời đêm Hà Nội. Tác giả bám theo dòng sự kiện đó để tăng cường cảm xúc, viết lên những dòng tự hào (Có tiếng vó ngựa Phù Đổng Thiên Vương/ Có hào khí Chi Lăng/ Có thế trận của cọc gỗ Bạch Đằng/ Có Đống Đa vùi thây quân xâm lược…).

Đó chính là logic chặt chẽ của bản trường ca mà các chương là những nấc thang, khởi đầu cho những mạch tiếp theo.

Phần Vĩ thanh là để khép lại trường ca. Cảnh yên bình tin tưởng vào tương lai tốt đẹp được thể hiện qua nhiều hình ảnh lãng mạn, trữ tình mà nổi bật là cảnh thanh bình (Và kia Tháp Rùa vẫn soi bóng xuống Hồ Gươm/ Gió sông Hồng mát rượi/ Xoa dịu những vết thương…) và tình yêu đôi lứa (Hãy nắm chặt tay anh/ Chúng ta sẽ về bên mẹ/ Chắc đêm nay người vẫn thức/ đợi anh và em trở về/ Chúng ta hãy bước đi thật nhẹ/ Và em đừng nói gì trước mẹ nghe em).

Trong cuốn sách trường ca Pháo hoa đêm tháng chạp, chúng ta thấy khá rõ tính cốt truyện truyền thống được bổ sung khá nhiều yếu tố trữ tình. Tác giả dùng tới 6 chương chính để bố cục nội dung, sử dụng ngôn từ giản dị, dễ hiểu để diễn đạt thông qua các thể loại thơ đan xen. Mặc dù về mặt ngôn từ có biến hóa đa dạng nhưng vẫn cố gắng bám sát theo phong cách và ngôn ngữ của thi ca.

Những hình ảnh, biểu tượng được xây dựng có chủ đích và có tính điển hình nhất định, mục đích là gói ghém cảm xúc, tư tưởng của tác giả cho logic, thống nhất và xuyên suốt toàn bộ tác phẩm. Đó là điểm mạnh và cũng là đặc điểm của trường ca hiện đại: mặc dù vẫn bám theo cốt truyện nhưng đã bổ sung yếu tố trữ tình, khai thác yếu tố tâm lý, nổi bật triết lý. Nhờ đó những xúc cảm riêng tư của bản thân tác giả được yếu tố lịch sử trong tác phẩm hỗ trợ truyền tải, phát triển, từ đó tạo ra những cảm hứng sâu sắc hơn cho bạn đọc.

Trần Đạt - Tiểu Phi