Đại sứ Thụy Sĩ tại Iran Markus Leitner gặp Tổng thống Iran Hassan Rouhani năm 2017. (Ảnh: Đại sứ quán Thụy Sĩ ở Iran)

Tạp chí Phố Wall dẫn lời các nhà chức trách Mỹ tiết lộ, thông điệp fax được mã hóa và gửi qua đại sứ quán Thụy Sĩ ở Tehran, một trong những kênh liên lạc trực tiếp và tin cậy giữa Washington và Tehran.

Những ngày sau đó, Nhà Trắng và các lãnh đạo Iran đã trao đổi thêm nhiều tin nhắn nữa, trong đó hai bên dùng ngôn từ mềm mỏng và kiềm chế hơn so với những phát ngôn cứng rắn công khai của các chính trị gia.

Một tuần sau, và sau đòn không kích trả đũa của Iran nhằm vào hai căn cứ quân sự có lính Mỹ đồn trú ở Iraq, Washington và Tehran dường như đã lùi xa thêm khỏi vực thẳm thù địch, và tinh thần này được giữ vững cho đến nay.

"Chúng tôi không liên lạc với phía Iran nhiều như vậy, nhưng khi chúng tôi liên lạc thì Thụy Sĩ đã đóng một vai trò chính trong truyền tải thông tin và tránh hiểu lầm", Tạp chí Phố Wall dẫn lời một quan chức cấp cao Mỹ cho biết.

Phát ngôn viên của phái bộ Iran tại Liên Hợp Quốc từ chối bình luận về thông tin trên, nhưng nhấn mạnh "chúng tôi đánh giá cao [Thụy Sĩ] về bất kỳ nỗ lực nào mà họ đã thực hiện để cung cấp một kênh hiệu quả giúp trao đổi thư từ khi và nếu cần thiết".

Một quan chức Iran tiết lộ, kênh trung gian đã cung cấp một cầu nối khi tất cả các bên đều căng thẳng. "Ở sa mạc, chỉ một giọt nước thôi cũng vô cùng quý giá", người này bình luận.

Bức điện mã hóa đầu tiên của Mỹ đã được gửi đi ngay sau khi Washington xác nhận cái chết của tướng Soleimani - một nhân vật quyền lực đứng đầu lực lượng tinh nhuệ Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Tin được gửi tới một máy fax trong phòng kín thuộc tòa sứ quán Thụy Sĩ - phương pháp kể từ cuộc Cách mạng Hồi giáo năm 1979 để Nhà Trắng trao đổi liên lạc với ban lãnh đạo cấp cao Iran.

Theo các nhà ngoại giao, thiết bị này hoạt động dựa trên một mạng lưới an toàn của chính phủ Thụy Sĩ, kết nối đại sứ quán Tehran tới Bộ Ngoại giao ở Bern và đại sứ quán Thụy Sĩ ở Washington. Chỉ có những quan chức cấp cao nhất mới có thẻ khóa sử dụng máy fax này.

Đại sứ Thụy Sĩ Markus Leitner - một nhà ngoại giao 53 tuổi - tận tay trao tin nhắn của Mỹ cho Ngoại trưởng Iran Javad Zarif vào sớm thứ Sáu (3/1), theo giới chức Mỹ và Thụy Sĩ. Tạp chí Phố Wall cho biết, ông Leitner không đưa ra bình luận nhưng Bộ Ngoại giao Thụy Sĩ xác nhận có sự trao đổi tin nhắn giữa Mỹ và Iran. Một quan chức thạo tin tiết lộ, Ngoại trưởng Iran Zarif đã rất tức giận và cho rằng "Mỹ là nguồn cơn của mọi vấn đề". 

Các quan chức tình báo và ngoại giao Mỹ cho biết, đại sứ Thụy Sĩ thường xuyên tới Washington họp kín với Lầu Năm Góc. Ông Leitner đã dành nhiều ngày sau vụ Mỹ giết tướng Soleimani để thiết lập một kênh liên lạc cho hai bên nói thẳng quan điểm của mình. Những gì diễn ra bí mật trái ngược với những phát ngôn thẳng thừng mà Tổng thống Trump và ngoại trưởng Zarif đưa lên Twitter.

"Khi căng thẳng với Iran tăng cao, người Thụy Sĩ đóng một vai trò tin cậy và hữu ích mà cả hai bên đều đánh giá cao", một quan chức chính quyền Trump bình luận. "Hệ thống của họ giống như một tia sáng không bao giờ tắt".

Thanh Hảo

Tại cuộc họp, ông Nguyễn Ngọc Thủy gửi lời xin lỗi tới phụ huynh, đồng thời chia sẻ kế hoạch sắp tới sẽ cố gắng nhanh nhất có thể mở cửa lại trung tâm, tạo môi trường học tập theo lộ trình. Đối với phụ huynh mong muốn con đi học lại, phía Apax sẽ mở cửa lại 9 chi nhánh tại TP.HCM trước tháng 8/2023. Đối với phụ huynh yêu cầu hoàn phí, phía Apax chia thành 2 nhóm và thời gian trả hết phí đến tháng 4/2024.

Cụ thể, đối với nhóm 1, tức nhóm những phụ huynh đã xác nhận phí, có lộ trình hoàn phí, đã quá hạn trả, việc hoàn phí được chia thành ba lần. Trong đó, ngày 9/6, thanh toán qua tài khoản ngân hàng 20% (những phụ huynh còn dưới 5 triệu trả 1 lần); Ngày 20/7, thanh toán qua tài khoản ngân hàng 40%; Ngày 20/8, thanh toán qua tài khoản ngân hàng 40%.

Đối với nhóm 2, tức những phụ huynh còn lại, việc hoàn trả lại phí thành 5 lần. Cụ thể, ngày 9/10, thanh toán qua tài khoản ngân hàng 20%; Ngày 20/11, thanh toán qua tài khoản ngân hàng 20%; Ngày 20/12, thanh toán qua tài khoản ngân hàng 20%; Ngày 20/3/2024, thanh toán qua tài khoản ngân hàng 20%; Ngày 20/4/2024, thanh toán qua tài khoản ngân hàng 20%.

Phía Apax tự chuẩn hóa lại số liệu về phí và buổi học, tự liên hệ với từng phụ huynh để xác nhận, thời hạn xong ngày 31/5. Những phụ huynh đã xác nhận mà cho rằng số phí chưa chính xác, cần đến văn phòng của Apax ở số 2 đường số 1 khu cư xá Đô Thành, Phường 4, Quận 3 từ 15/4, để tính toán. Toàn bộ lãi suất phát sinh do trả góp, hoặc phí chuyển đổi trả góp sẽ tính cho Apax.

Việc ông Nguyễn Ngọc Thuỷ làm việc với phụ huynh có con học ở cơ sở Phan Xích Long, TP.HCM nằm trong chuỗi buổi họp được Công ty Cổ phần Anh Ngữ Apax lên kế hoạch mời phụ huynh có con theo học tại các trung tâm để thông tin về tình hình tái cấu trúc Hệ thống Apax Leaders, lộ trình mở lại các trung tâm và giải đáp các thắc mắc của phụ huynh.

Cuộc họp đầu tiên diễn ra với phụ huynh có con học trung tâm Apax Leaders Him Lam, TP.HCM. Phần lớn các phụ huynh đều yêu cầu Apax trả lại tiền còn dư.

Ông Nguyễn Ngọc Thủy cam kết chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề của phụ huynh một cách thấu đáo dựa trên năng lực hiện tại của công ty. Trong đó, việc thứ nhất là mở cửa lại các trung tâm, mở tới đâu chất lượng tới đấy. Việc thứ hai, trả lại phí cho phụ huynh nhưng cần thời gian để có sự chuẩn bị. 

Chính thức đình chỉ hoạt động 40 trung tâm Apax Leaders ở TP.HCM

Ảnh: AP

Theo giáo sư  Furman, Trung Quốc ngày nay đang hội nhập nhiều hơn với phần còn lại của thế giới, trong khi Mỹ lại cô lập hơn. Ông cho rằng, để đấu một cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc, Mỹ phải thay đổi cách tiếp cận, tranh thủ các đồng minh cùng các thể chế quốc tế để thúc đẩy các yêu cầu trọng tâm hơn.

Giáo sư Furman chỉ ra rằng, thuế quan đánh vào hàng hóa Trung Quốc đã gây thiệt hại rõ ràng cho nền kinh tế Mỹ về ngắn hạn. Trong quý 2 năm nay, chúng đã góp phần làm suy giảm đầu tư kinh doanh cố định, và nhiều khả năng sẽ xén đi nửa điểm phần trăm của mức tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội năm 2019.

Đây không nhất thiết là một bản cáo trạng chính sách của ông Trump. Khi người lao động đình công, họ làm như vậy dù biết mình sẽ mất lương về ngắn hạn, vì hy vọng sẽ thu lại những gì đã mất nhờ được tăng lương dài hạn hơn.

Tuy nhiên, thị trường chứng khoán thể hiện rõ rằng các nhà đầu tư không trông mong Trung Quốc sẽ nhượng bộ để có thể bù đắp cho những thiệt hại ngắn hạn như thế. Suy giảm sau khi Tổng thống thông báo đợt áp thuế mới ngày 1/8 cho thấy ở giá trị hiện tại thì chiến lược là vô hiệu.

Tăng trưởng của Trung Quốc cũng chậm dần, nhưng phần lớn thực tế này khó có thể ghi nhận là do các hành động thương mại của Mỹ. Thay vào đó, nó chủ yếu phản ánh những hạn chế trong ý định của Bắc Kinh muốn thúc đẩy tăng trường thông qua đầu tư ngắn hạn và các doanh nghiệp nhà nước, kể cả khi tăng trưởng năng suất chậm lại.

Các diễn biến thị trường cũng góp phần làm giảm một số tác động có thể từ thuế quan, rút bớt đòn bẩy của Mỹ trong thương chiến. Đồng Nhân dân tệ yếu đi, bù đắp cho thuế khi khiến hàng xuất khẩu Trung Quốc rẻ hơn. Đây là kết quả không thể tránh khỏi từ chính sách đồng đôla mạnh của Tổng thống Trump, vốn là do thâm hụt ngân sách lớn hơn làm tăng nhu cầu nước ngoài đối với đồng đôla Mỹ, và do thuế đánh vào Trung Quốc làm giảm nhu cầu của Mỹ đối với đồng Nhân dân tệ.

Trước vòng áp thuế mới nhất, Trung Quốc đã giúp mang lại cho ông Trump đồng đôla yếu như mong đợi bằng cách can thiệp vào thị trường tiền tệ để duy trì sức mạnh cho Nhân dân tệ. Tuy nhiên, khi Bắc Kinh để cho thị trường dễ thở hơn thì chính quyền Trump lại dán nhãn "thao túng tiền tệ" cho Trung Quốc.

Vào tháng 1/2018, Trung Quốc áp mức thuế quan trung bình 8% đối với hàng nhập khẩu từ Mỹ và phần còn lại của thế giới. Để đáp trả hành động của Washington, Bắc Kinh tăng thuế quan trung bình đối với hàng hóa Mỹ lên 20,7% vào tháng 6 vừa qua, trong khi giảm xuống 6,7% với hàng hóa từ phần còn lại của thế giới, theo Chad Bown tại Viện Kinh tế quốc tế Peterson.

Trung Quốc giảm nhập khẩu từ Mỹ nhưng lại tăng nhập khẩu từ nơi khác. Xuất khẩu của nước này ra phần còn lại của thế giới cũng tăng lên. Như vậy, Trung Quốc không cần vội đưa ra các nhượng bộ mà ông Trump đòi hỏi, mà thậm chí còn chưa rõ những nhượng bộ nào sẽ khiến Mỹ giải quyết.

Một loạt yêu sách mà chính quyền Trump đưa ra tựa như "danh sách mua sắm", đòi Trung Quốc mua thêm các sản phẩm của Mỹ như đậu tương và máy bay Boeing. Một loạt yêu sách khác là Trung Quốc phải thay đổi mô hình kinh tế, bớt dựa vào các doanh nghiệp nhà nước, mở cửa hơn nữa cho đầu tư trực tiếp nước ngoài, và tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ.

Chuỗi yêu sách thứ 3, xét về phương diện đe dọa an ninh quốc gia từ những công ty như Huawei, được đưa vào và ra khỏi các cuộc đàm phán khi chính quyền tìm cách ngăn cấm công nghệ Trung Quốc.

Giáo sư Furman cho rằng, chính quyền Trump cần phải thay đổi triệt để chiến lược của mình.

Bước đầu tiên nên là hợp tác thay vì quay lưng lại các đồng minh. Điều đó có nghĩa là tạm gác các cuộc thương chiến như ông Trump đe dọa nhằm vào các đối tác thân cận. Mỹ cũng nên thắt chặt quan hệ với đối tác, sử dụng các tổ chức đa phương và các quy định quốc tế, kiện Trung Quốc lên Tổ chức thương mại Thế giới (WTO), nơi các chính quyền trước của Mỹ đã làm với tỷ lệ thành công cao.

Một bước tích cực nữa là từ bỏ "danh sách mua sắm". Yêu cầu Trung Quốc mua máy bay Boeing không phải là cách lôi kéo châu Âu về phía mình trong cuộc thương chiến hiện tại. Những yêu cầu như vậy thậm chí càng thúc đẩy mô hình kinh tế thống kê của Trung Quốc trong khi giúp ích rất ít cho nền kinh tế Mỹ về trung và dài hạn.

Sự thay đổi cuối cùng sẽ là áp dụng một giao thức nhất quán để đối phó với các mối đe dọa an ninh quốc gia của Bắc Kinh. Nếu gián điệp được nhà nước chỉ đạo thông qua thiết bị viễn thông là nguy cơ thực sự thì Mỹ nên giải quyết vấn đề này và không phát tín hiệu sẵn sàng đổi an ninh lấy việc mua thêm hàng hóa Mỹ. Quan điểm cho rằng an ninh quốc gia là một đòn mặc cả thương mại khác cho thấy chính quyền Trump đang đàm phán với ý đồ xấu, một lần nữa càng khó giành được sự ủng hộ của đồng minh.

Cả ba thay đổi này sẽ cho phép Mỹ tập trung đấu với Trung Quốc về sự chuyển giao công nghệ cưỡng bức, về luật sở hữu trí tuệ lỏng lẻo, về đối xử thiên kiến với các công ty nước ngoài, ưu đãi các công ty trong nước thông qua các doanh nghiệp nhà nước, cùng nhiều hành xử khác mà Mỹ đang phơi bày.

Một cách tiếp cận như vậy mới có thể giành được sự ủng hộ của những người cải cách ở bên trong Trung Quốc, vì họ hiểu rằng hầu hết những hành xử mà Mỹ muốn chấm dứt hiện nay cũng chính là rào cản đối với khả năng của Trung Quốc chuyển sang một giai đoạn mới của tăng trưởng nhờ sáng tạo.

Nhưng sự tiếp cận ấy liệu có thuyết phục được ông Trump?

XEM VIDEO TỰ TẠO CỦA BÀI:

Thanh Hảo