Đây là hai tài xế điều khiển ôtô trong hai vụ tai nạn ở huyện Tân Lạc.

Vụ thứ nhất xảy ra vào lúc 23h30 ngày 1/12 tại Km 92 quốc lộ 12B thuộc địa phận thị trấn Mãn Đức.

Tài xế Hải lái xe đầu kéo biển kiểm soát tỉnh Phú Thọ đi hướng Hòa Bình - Lạc Sơn và va chạm với xe máy không biển số chở ba người là Bùi Xuân Thưởng (17 tuổi), Bùi Văn Anh (16 tuổi), Bùi Văn Tập (19 tuổi) đi chiều ngược lại.

Tai nạn khiến Thưởng, Anh, Tập tử vong tại chỗ. Ôtô và xe mô tô hư hỏng nghiêm trọng.

Cuộc họp có sự tham dự của ông Vũ Chiến Thắng, Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ, Hòa Thượng Thích Thanh Nhiễu - Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng trị sự Trung ương Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cùng đại diện các ban ngành.

Ông Vũ Chiến Thắng Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ yêu cầu tăng cường tuyên truyền nhận thức rõ nguy hiểm, vai trò từng cá nhân trong cộng đồng. (Ảnh: Quang Vinh)

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đánh giá, việc Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam có công văn từ sớm, chỉ đạo kịp thời các cơ sở tôn giáo thực hiện nghiêm khuyến cáo của Bộ Y tế, phát khẩu trang cho khách thập phương và Phật tử, tạm dừng các lễ hội, tạm dừng các khóa tu đông người, chỉ tổ chức các lễ cầu an quy mô nhỏ… là rất tích cực.

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đề nghị Giáo Hội Phật giáo Việt Nam tiếp tục triển khai tuyên truyền tích cực, dài hơn hơn đến Phật tử và người dân đi lễ thực hiện các biện pháp vệ sinh phòng dịch. Bộ Y tế vẫn sẽ tiếp tục cung cấp thông tin chính thống, kịp thời tới Giáo hội và các cơ quan hữu quan. Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhận định, hiện việc kiểm soát dịch bệnh được thực hiện tốt, nhưng không vì thế mà chủ quan.

Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho biết, ngay sau khi có Công điện của Thủ tướng Chính phủ, Giáo hội đã có văn bản gửi Ban Trị sự giáo hội các tỉnh thành đề nghị thực hiện nghiêm túc.

Hàng loạt các lễ hội lớn như Yên Tử, Tam Chúc… dừng khai hội, lễ hội chùa Hương giảm quy mô. Các khóa tu, lớp học ở chùa Giác Ngộ (TP.HCM) hoãn tổ chức. Đặc biệt, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã chỉ đạo Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Vĩnh Phúc dừng mọi hoạt động, kể cả lễ giỗ Tổ - chỉ có nội bộ nhà chùa làm lễ.

Thượng tọa Thích Đức Thiện cho biết, số lượng người dân đi lễ rất thưa vắng do ý thức được việc phòng chống dịch bệnh, Giáo hội sẽ tiếp tục có văn bản khuyến cáo đến các chùa, không được chủ quan, không để điều đáng tiếc xảy ra.

"Các cháu được cho nghỉ học vì nCoV nhưng lại được bố mẹ cho đi đến các di tích đông người" - bà Ninh Thị Thu Hương chia sẻ.

Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Bộ VHTT&DL Ninh Thị Thu Hương cho rằng, nhiều nơi vẫn chủ quan lơ là với dịch bệnh.

"Trong thời gian qua, tôi được Bộ trưởng Bộ VHTTDL giao làm Trưởng đoàn đi kiểm tra việc thực hiện phòng chống dịch bệnh tại các Lễ hội. 

Đoàn kiểm tra đi hầu như không thông báo, đến hoàn toàn bất ngờ. Chúng tôi không chỉ đi kiểm tra các lễ hội lớn mà còn kiểm tra cả các di tích nhỏ, lễ hội rất nhỏ. Cơ bản, việc tuyên truyền phòng chống dịch bệnh đang được thực hiện tốt. Tuy nhiên, cũng có nhiều nơi còn chủ quan, lơ là.

Thời gian qua, đoàn đã đi kiểm tra ở một số chùa như Tam Chúc, Cái Bầu, tại đây, việc tuyên truyền có gián đoạn. Không có các biện pháp thực hiện phòng dịch ở Tam Chúc. Có gia đình còn mang cả trẻ con đi lễ, nhưng không hề đeo khẩu trang. Các cháu được cho nghỉ học để ở nhà phòng dịch nhưng lại được bố mẹ cho đi đến các di tích đông người. Chỉ có khoảng 50% người đi lễ đeo khẩu trang, vào chùa hầu hết là bỏ khẩu trang ra.

Việc tuyên truyền phòng dịch ở chùa Tam Chúc khiến cho đoàn kiểm tra thấy chưa yên tâm. Không hề có hệ thống loa hay biển báo nhắc nhở du khách. Đề nghị Giáo hội có biện pháp tuyên truyền tích cực hơn.

Một số lễ cầu an đầu năm ở Lảnh Giang (Hà Nam), Đền Mẫu (Hưng Yên), khóa lễ chỉ khoảng 20 người nhưng không ai đeo khẩu trang cả. Chùa Ba Vàng phát nilon buộc giầy cho du khách, những chiếc túi này sau đó quay vòng, cứ trao tay hết người này đến người kia như thế nguy cơ lây lan nCoV không nhỏ. Chính vì thế cần có những biện pháp mạnh hơn nữa để cả hệ thống chính trị vào cuộc. Bộ VHTT&DL sẽ cùng các bộ ngành để kiểm soát dịch an toàn hiệu quả nhất", bà Ninh Thị Thu Hương chia sẻ.

Thượng tọa Thích Đức Thiện chia sẻ, đeo khẩu trang đi lễ chùa không có gì là bất kính cả.

Thượng tọa Thích Đức Thiện cũng nhấn mạnh rằng, nếu Phật tử có đi lễ chùa mà đeo khẩu trang khấn vái cũng không có gì là bất kính cả, nó vẫn vẫn đảm bảo niềm tin tâm linh. Hiện các khóa tụng kinh cũng vẫn đeo khẩu trang.  

Chùa Vĩnh Nghiêm TP.HCM là cơ sở tôn giáo đầu tiên thực hiện phát khẩu trang cho người dân đi lễ. Hiện việc trang bị khẩu trang, nước rửa tay diệt khuẩn được thực hiện ở nhiều chùa trên toàn quốc.   

Ông Vũ Chiến Thắng, Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ nhận định, dịch bệnh diễn ra vào đầu năm, lại đúng vào mùa lễ hội, chính vì thế các hoạt động tâm linh tôn giáo phải quán triệt các biện pháp phòng chống dịch bệnh. Ông Vũ Chiến Thắng yêu cầu Giáo hội Phật giáo Việt Nam tiếp tục quán triệt các khuyến cáo của Bộ Y tế và Bộ VHTTDL. Tăng cường tuyên truyền nhận thức rõ nguy hiểm, vai trò từng cá nhân trong cộng đồng, không chỉ là trên văn bản. Trong các khóa tu, khóa lễ nên lồng nội dung tuyên truyền vào. Nên thành lập các ban thiện nguyện, có kiểm tra, nhắc nhở phê bình, không tuyên truyền suông, tuyên truyền chung chung. Đồng thời mở chuyên mục trên các trang thông tin của Giáo hội khuyến cáo liên tục, nhắc nhở tại các cơ sở thờ tự.

Trong thời gian tới, Ban Tôn giáo Chính phủ sẽ tiếp tục làm việc với các tôn giáo khác cũng về vấn đề phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây ra. 

Tình Lê

Khách đi lễ Yên Tử được phát khẩu trang miễn phí

Dù không tổ chức khai hội như mọi năm nhưng vì là nơi đất Phật nên Chùa Đồng, Yên Tử vẫn có những tốp du khách hành hương về với chốn tổ linh thiêng.

Sáng 11/2, Ban Tôn giáo Chính phủ phối hợp cùng Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Bộ VHTT&DL tổ chức Hội nghị triển khai Công tác phòng chống dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây ra.

Cuộc họp có sự tham dự của ông Vũ Chiến Thắng, Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ, Hòa Thượng Thích Thanh Nhiễu - Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng trị sự Trung ương Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cùng đại diện các ban ngành.

Ông Vũ Chiến Thắng Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ yêu cầu tăng cường tuyên truyền nhận thức rõ nguy hiểm, vai trò từng cá nhân trong cộng đồng. (Ảnh: Quang Vinh)

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đánh giá, việc Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam có công văn từ sớm, chỉ đạo kịp thời các cơ sở tôn giáo thực hiện nghiêm khuyến cáo của Bộ Y tế, phát khẩu trang cho khách thập phương và Phật tử, tạm dừng các lễ hội, tạm dừng các khóa tu đông người, chỉ tổ chức các lễ cầu an quy mô nhỏ… là rất tích cực.

Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đề nghị Giáo Hội Phật giáo Việt Nam tiếp tục triển khai tuyên truyền tích cực, dài hơn hơn đến Phật tử và người dân đi lễ thực hiện các biện pháp vệ sinh phòng dịch. Bộ Y tế vẫn sẽ tiếp tục cung cấp thông tin chính thống, kịp thời tới Giáo hội và các cơ quan hữu quan. Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhận định, hiện việc kiểm soát dịch bệnh được thực hiện tốt, nhưng không vì thế mà chủ quan.

Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam cho biết, ngay sau khi có Công điện của Thủ tướng Chính phủ, Giáo hội đã có văn bản gửi Ban Trị sự giáo hội các tỉnh thành đề nghị thực hiện nghiêm túc.

Hàng loạt các lễ hội lớn như Yên Tử, Tam Chúc… dừng khai hội, lễ hội chùa Hương giảm quy mô. Các khóa tu, lớp học ở chùa Giác Ngộ (TP.HCM) hoãn tổ chức. Đặc biệt, Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam đã chỉ đạo Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo tỉnh Vĩnh Phúc dừng mọi hoạt động, kể cả lễ giỗ Tổ - chỉ có nội bộ nhà chùa làm lễ.

Thượng tọa Thích Đức Thiện cho biết, số lượng người dân đi lễ rất thưa vắng do ý thức được việc phòng chống dịch bệnh, Giáo hội sẽ tiếp tục có văn bản khuyến cáo đến các chùa, không được chủ quan, không để điều đáng tiếc xảy ra.

"Các cháu được cho nghỉ học vì nCoV nhưng lại được bố mẹ cho đi đến các di tích đông người" - bà Ninh Thị Thu Hương chia sẻ.

Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở, Bộ VHTT&DL Ninh Thị Thu Hương cho rằng, nhiều nơi vẫn chủ quan lơ là với dịch bệnh.

"Trong thời gian qua, tôi được Bộ trưởng Bộ VHTTDL giao làm Trưởng đoàn đi kiểm tra việc thực hiện phòng chống dịch bệnh tại các Lễ hội. 

Đoàn kiểm tra đi hầu như không thông báo, đến hoàn toàn bất ngờ. Chúng tôi không chỉ đi kiểm tra các lễ hội lớn mà còn kiểm tra cả các di tích nhỏ, lễ hội rất nhỏ. Cơ bản, việc tuyên truyền phòng chống dịch bệnh đang được thực hiện tốt. Tuy nhiên, cũng có nhiều nơi còn chủ quan, lơ là.

Thời gian qua, đoàn đã đi kiểm tra ở một số chùa như Tam Chúc, Cái Bầu, tại đây, việc tuyên truyền có gián đoạn. Không có các biện pháp thực hiện phòng dịch ở Tam Chúc. Có gia đình còn mang cả trẻ con đi lễ, nhưng không hề đeo khẩu trang. Các cháu được cho nghỉ học để ở nhà phòng dịch nhưng lại được bố mẹ cho đi đến các di tích đông người. Chỉ có khoảng 50% người đi lễ đeo khẩu trang, vào chùa hầu hết là bỏ khẩu trang ra.

Việc tuyên truyền phòng dịch ở chùa Tam Chúc khiến cho đoàn kiểm tra thấy chưa yên tâm. Không hề có hệ thống loa hay biển báo nhắc nhở du khách. Đề nghị Giáo hội có biện pháp tuyên truyền tích cực hơn.

Một số lễ cầu an đầu năm ở Lảnh Giang (Hà Nam), Đền Mẫu (Hưng Yên), khóa lễ chỉ khoảng 20 người nhưng không ai đeo khẩu trang cả. Chùa Ba Vàng phát nilon buộc giầy cho du khách, những chiếc túi này sau đó quay vòng, cứ trao tay hết người này đến người kia như thế nguy cơ lây lan nCoV không nhỏ. Chính vì thế cần có những biện pháp mạnh hơn nữa để cả hệ thống chính trị vào cuộc. Bộ VHTT&DL sẽ cùng các bộ ngành để kiểm soát dịch an toàn hiệu quả nhất", bà Ninh Thị Thu Hương chia sẻ.

Thượng tọa Thích Đức Thiện chia sẻ, đeo khẩu trang đi lễ chùa không có gì là bất kính cả.

Thượng tọa Thích Đức Thiện cũng nhấn mạnh rằng, nếu Phật tử có đi lễ chùa mà đeo khẩu trang khấn vái cũng không có gì là bất kính cả, nó vẫn vẫn đảm bảo niềm tin tâm linh. Hiện các khóa tụng kinh cũng vẫn đeo khẩu trang.  

Chùa Vĩnh Nghiêm TP.HCM là cơ sở tôn giáo đầu tiên thực hiện phát khẩu trang cho người dân đi lễ. Hiện việc trang bị khẩu trang, nước rửa tay diệt khuẩn được thực hiện ở nhiều chùa trên toàn quốc.   

Ông Vũ Chiến Thắng, Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ nhận định, dịch bệnh diễn ra vào đầu năm, lại đúng vào mùa lễ hội, chính vì thế các hoạt động tâm linh tôn giáo phải quán triệt các biện pháp phòng chống dịch bệnh. Ông Vũ Chiến Thắng yêu cầu Giáo hội Phật giáo Việt Nam tiếp tục quán triệt các khuyến cáo của Bộ Y tế và Bộ VHTTDL. Tăng cường tuyên truyền nhận thức rõ nguy hiểm, vai trò từng cá nhân trong cộng đồng, không chỉ là trên văn bản. Trong các khóa tu, khóa lễ nên lồng nội dung tuyên truyền vào. Nên thành lập các ban thiện nguyện, có kiểm tra, nhắc nhở phê bình, không tuyên truyền suông, tuyên truyền chung chung. Đồng thời mở chuyên mục trên các trang thông tin của Giáo hội khuyến cáo liên tục, nhắc nhở tại các cơ sở thờ tự.

Trong thời gian tới, Ban Tôn giáo Chính phủ sẽ tiếp tục làm việc với các tôn giáo khác cũng về vấn đề phòng chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus corona gây ra. 

Tình Lê

Khách đi lễ Yên Tử được phát khẩu trang miễn phí

Dù không tổ chức khai hội như mọi năm nhưng vì là nơi đất Phật nên Chùa Đồng, Yên Tử vẫn có những tốp du khách hành hương về với chốn tổ linh thiêng.

"Như bạn có thể thấy ở đây, khu vực tôi đang đứng ở thành phố Jeonju này năm 2010 khi mà Hàn Quốc đang bàn thảo dự án thì toàn bộ là đồi núi hầu như không có nhà cửa, dân cư thưa thớt. Làm thế nào để nó trở thành thành phố di sản phi vật thể để mọi người đến đây du lịch có thể thưởng thức? Nhà nước đã thông qua dự án này và làm nó trong 2 năm. Năm 2011 tôi cũng đến đây họ còn đào ngổn ngang, song mỗi năm đến tôi thấy một khác. Tuy nhiên cái khác ở đây so với Việt Nam là họ làm có tổ chức và nhà nước đã cùng địa phương có một chiến lược đầu tư bài bản nên không phá vỡ cảnh quan.

Các ngôi nhà vẫn được xây dựng theo truyền thống, có thay đổi nhưng không quá kỳ dị. Người dân xây dựng nhà mà có kiểu mái nhà truyền thống thì nhà nước hỗ trợ một phần. Đặc biệt ở đây mọi người sống hài hòa vừa khai thác di sản, vừa diễn giải di sản, vừa kinh doanh di sản nhưng không có chặt chém hay giành giật, tất cả yên ả không lộn xộn, ngày cuối tuần và ngày có lễ hội luôn đông đúc. Đó là cách chúng ta cần học từ Hàn Quốc, cùng cộng đồng sử dụng và khai thác di sản trên cơ sở các quyền lợi được tính toán thỏa thuận từ trước. Phải có chiến lược, khi được danh hiệu thì cần phải quy hoạch nhưng ta quá thiếu một tầm nhìn chiến lược, có danh hiệu rồi mà nhiều kế hoạch còn trên giấy chưa thành hành động?"

TS Lý cho rằng công trình mọc lên ở Mà Pì Lèng cho thấy nhu cầu của người dân là có thật nhưng cần quy hoạch bài bản.

Quay trở lại với Diễn đàn thế giới 2019 về Di sản văn hóa phi vật thể, sự kiện thu hút rất nhiều chuyên gia di sản quốc tế đại diện cho nhiều quốc gia với những kinh nghiệm riêng của mỗi nước trong việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể lẫn vật thể rất đáng quan tâm. Hàn Quốc là một trong những quốc gia phát triển nhất ở châu Á, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ. Văn hóa đại chúng của Hàn Quốc cũng xâm nhập khắp các quốc gia trên thế giới nhưng đây cũng là đất nước có nhiều di sản và cũng có cách bảo tồn di sản ấn tượng và phát triển hài hòa với cuộc sống hiện đại.

Do vậy, như lời ông Gi Hyung Keum, Tổng giám đốc của trung tâm ICHCAP thì "Di sản văn hóa phi vật thể vẫn tồn tại và ở gần chúng ta hơn chúng ta tưởng, làm gia tăng giá trị cho cuộc sống hiện tại của chúng ta. Tại hội nghị này, chúng tôi muốn tìm ra cách các di sản sống ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại của chúng ta thế nào. Và cũng qua diễn đàn này, có thể một trong số chúng ta khám phá ra vẻ đẹp của di sản văn hóa phi vật thể trong cuộc sống hiện đại và một trong số đó sẽ trở thành những người bảo vệ cho những di sản ấy trong tương lai".

Làng cổ Hanok ở Jeonju được quy hoạch bài bản với 800 nhà cổ và với thỏa thuận về lợi ích đồng thuận với dân.

TS Lê Thị Minh Lý cho biết bà có may mắn được tham gia các hoạt động của UNESCO và ICHCAP từ 2006. Bà nhận thấy diễn đàn này là bước tiến của cả 13 năm qua của trung tâm hạng 2 của UNESCO về di sản văn hóa phi vật thể khu vực châu Á Thái Bình Dương của Hàn Quốc.

"Với chức năng của họ là thông tin và thiết lập mạng lưới thì diễn đàn này là một mạng lưới rộng hơn, mạng lưới của thế giới về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể nên có thể thấy các diễn giả đến từ khắp nơi trên thế giới từ châu Á, châu Mỹ đến châu Âu và cả những nước châu Á rất nhỏ như Bhutan.

Tất cả cùng đến đây để chia sẻ những kinh nghiệm về bảo tồn di sản của quốc gia mình, các biện pháp bảo tồn di sản và lợi ích di sản mang lại cho con người, đặc biệt trong sự phát triển bền vững như hiện nay phải khai thác nó để phát triển du lịch như thế nào, làm thế nào vừa bảo vệ di sản vừa không làm mất bản sắc của mình. Với bản thân tôi, diễn đàn lần này còn có ý nghĩa đặc biệt nữa, đó là lần đầu tiên họ đề cập đến vấn đề làm thế nào để kết nối các di sản của hai quốc gia, đó là Bắc và Nam Triều Tiên.

Tôi chia sẻ với họ kinh nghiệm và cố gắng của Việt Nam, dù chúng ta đi trước họ 44 năm nhưng không phải ngay một lúc chúng ta đã vượt qua được biên giới câu chuyện đất nước từng bị chia cắt mà cố gắng mỗi ngày. Công cụ hữu hiệu mà chúng tôi có là mang văn hóa đến tất cả mọi người cho dù ở thể chế chính trị nào thì văn hóa vẫn là một vì họ cùng một mẹ đẻ ra, cùng sống trên mảnh đất này, uống chung một dòng nước, thờ chung một tổ tiên thì vẫn có những điểm chung nhau. Do vậy hãy lấy điểm chung đó để hóa giải những cái không ai muốn trong lịch sử. Phải nhìn câu chuyện đó với cách tiếp cận rộng mở hơn mà văn hóa chính là thứ giúp chúng ta làm điều đó".

Ông Ban Ki-moon phát biểu tại sự kiện.

Ý kiến của đại diện đến từ Việt Nam cũng hoàn toàn trùng hợp với điều mà ông Ban Ki-moon, nguyên Tổng thư ký Liên hợp quốc chia sẻ trong bài phát biểu tại sự kiện: "Nếu nhìn vào truyền thống, di sản văn hóa phi vật thể có thể là cách để đẩy mạnh kinh tế của nhiều cộng đồng.

Di sản văn hóa phi vật thể cũng có thể bảo vệ những người yếm thế cũng như các dân tộc thiểu số và mang tới cho họ kế sinh nhai, việc làm. Di sản văn hóa phi vật thể cũng có thể giúp đẩy mạnh du lịch. Nhưng làm thế nào để di sản văn hóa phi vật thể có thể thúc đẩy an ninh và hòa bình? Thông qua sự hiểu biết về văn hóa và truyền thống, chúng ta có thể biến xung đột thành hòa hợp và hiểu biết lẫn nhau. Và cuối cùng di sản văn hóa phi vật thể có thể đóng góp cho công cuộc toàn cầu hóa". 

Không chỉ dừng lại ở việc chia sẻ các câu chuyện bảo tồn văn hóa của từng quốc gia thông qua các bài tham luận, rất nhiều cuộc thảo luận được tổ chức trong khuôn khổ diễn đàn lần này, nơi các chuyên gia di sản khắp nơi trên thế giới tranh luận về các vấn đề bảo tồn là những bài học đắt giá cho nhiều nước, trong đó có Việt Nam. Bảo tồn di sản với thế giới không phải là câu chuyện cũ, thậm chí nó còn được quan tâm đặc biệt như những di sản sống cần bảo tồn đặc biệt.

Như chia sẻ của G Marc Jacobs, chuyên gia di sản đến từ ĐH Antwerp, Bỉ, có một câu chuyện liên quan đến những người giàu và di sản khiến ông thực sự ấn tượng. Sau sự kiện cháy nhà thờ Đức Bà ở Paris, chỉ sau vài giờ khi nhà thờ vẫn cháy, tin tỉ phú Francois-Henri Pinault - chủ tịch của Kering và Groupe Artémis đã tuyên bố đóng góp 100 triệu Euro để giúp cho công việc phục chế lại di sản văn hóa này. Còn tỷ phú Bernard Arnault sở hữu các thương hiệu xa xỉ thuộc tập đoàn LVMH cũng đóng góp 200 triệu Euro để phục chế nhà thờ Đức Bà. Điều đó cho thấy các di sản văn hóa luôn có giá trị sống và nhận được sự quan tâm đặc biệt trong đời sống hiện đại.   

Nhà thờ Đức bà Paris cháy là phép thử cho sự quan tâm về di sản của giới siêu giàu.

Bích Hạnh 

Từ 10-12/10, Diễn đàn thế giới 2019 về Di sản văn hóa phi vật thể chủ đề “di sản văn hóa phi vật thể với đời sống đô thị” đã diễn ra tại thành phố Jeonju - Hàn Quốc với sự tham gia của hàng chục chuyên gia về di sản đến từ khắp nơi trên thế giới. Đặc biệt lần đầu tiên có sự tham dự ông Ban Ki-moon, nguyên TTK LHQ cũng như TS Lê Thị Minh Lý - Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam.

Tại đây bà đã chia sẻ câu chuyện thực tế về câu chuyện di sản ở Việt Nam, nơi từng bị chia cắt hai miền vì chiến tranh và nay đã thống nhất sau 44 năm. Câu chuyện của bà nhận được sự khen ngợi và ủng hộ của rất nhiều chuyên gia quốc tế, đặc biệt là các chuyên gia về di sản tại Hàn Quốc, nơi cho đến nay vẫn bị chia cắt hai miền Nam Hàn và Bắc Triều Tiên.

Đây đã là lần thứ 20 TS Lý đến Hàn Quốc, đặc biệt bà là một trong những người chứng kiến sự thay đổi rõ rệt nhất tại Jeonju – thành phố di sản sống, nơi hiện đặt trụ sở của Trung tâm quốc gia về di sản văn hóa phi vật thể cũng như Trung tâm Thông tin quốc tế và Mạng lưới di sản văn hóa phi vật thể khu vực Châu Á- Thái Bình Dương (ICHCAP), tổ chức cấp hai trực thuộc UNESCO. Đứng từ trụ sở ICHCAP nhìn sang ngôi làng xây dựng nhà truyền thống Hanok, TS Lý cho biết Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi từ cách làm của Hàn Quốc để nhận diện vấn đề gây ồn ào ở Mã Pì Lèng, Việt Nam những ngày gần đây.

Phía sau TS Minh Lý là khu vực trong lòng di sản được quy hoạch bài bản tại thành phố Jeonju.

"Như bạn có thể thấy ở đây, khu vực tôi đang đứng ở thành phố Jeonju này năm 2010 khi mà Hàn Quốc đang bàn thảo dự án thì toàn bộ là đồi núi hầu như không có nhà cửa, dân cư thưa thớt. Làm thế nào để nó trở thành thành phố di sản phi vật thể để mọi người đến đây du lịch có thể thưởng thức? Nhà nước đã thông qua dự án này và làm nó trong 2 năm. Năm 2011 tôi cũng đến đây họ còn đào ngổn ngang, song mỗi năm đến tôi thấy một khác. Tuy nhiên cái khác ở đây so với Việt Nam là họ làm có tổ chức và nhà nước đã cùng địa phương có một chiến lược đầu tư bài bản nên không phá vỡ cảnh quan.

Các ngôi nhà vẫn được xây dựng theo truyền thống, có thay đổi nhưng không quá kỳ dị. Người dân xây dựng nhà mà có kiểu mái nhà truyền thống thì nhà nước hỗ trợ một phần. Đặc biệt ở đây mọi người sống hài hòa vừa khai thác di sản, vừa diễn giải di sản, vừa kinh doanh di sản nhưng không có chặt chém hay giành giật, tất cả yên ả không lộn xộn, ngày cuối tuần và ngày có lễ hội luôn đông đúc. Đó là cách chúng ta cần học từ Hàn Quốc, cùng cộng đồng sử dụng và khai thác di sản trên cơ sở các quyền lợi được tính toán thỏa thuận từ trước. Phải có chiến lược, khi được danh hiệu thì cần phải quy hoạch nhưng ta quá thiếu một tầm nhìn chiến lược, có danh hiệu rồi mà nhiều kế hoạch còn trên giấy chưa thành hành động?"

TS Lý cho rằng công trình mọc lên ở Mà Pì Lèng cho thấy nhu cầu của người dân là có thật nhưng cần quy hoạch bài bản.

Quay trở lại với Diễn đàn thế giới 2019 về Di sản văn hóa phi vật thể, sự kiện thu hút rất nhiều chuyên gia di sản quốc tế đại diện cho nhiều quốc gia với những kinh nghiệm riêng của mỗi nước trong việc bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể lẫn vật thể rất đáng quan tâm. Hàn Quốc là một trong những quốc gia phát triển nhất ở châu Á, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ. Văn hóa đại chúng của Hàn Quốc cũng xâm nhập khắp các quốc gia trên thế giới nhưng đây cũng là đất nước có nhiều di sản và cũng có cách bảo tồn di sản ấn tượng và phát triển hài hòa với cuộc sống hiện đại.

Do vậy, như lời ông Gi Hyung Keum, Tổng giám đốc của trung tâm ICHCAP thì "Di sản văn hóa phi vật thể vẫn tồn tại và ở gần chúng ta hơn chúng ta tưởng, làm gia tăng giá trị cho cuộc sống hiện tại của chúng ta. Tại hội nghị này, chúng tôi muốn tìm ra cách các di sản sống ảnh hưởng đến cuộc sống hiện tại của chúng ta thế nào. Và cũng qua diễn đàn này, có thể một trong số chúng ta khám phá ra vẻ đẹp của di sản văn hóa phi vật thể trong cuộc sống hiện đại và một trong số đó sẽ trở thành những người bảo vệ cho những di sản ấy trong tương lai".

Làng cổ Hanok ở Jeonju được quy hoạch bài bản với 800 nhà cổ và với thỏa thuận về lợi ích đồng thuận với dân.

TS Lê Thị Minh Lý cho biết bà có may mắn được tham gia các hoạt động của UNESCO và ICHCAP từ 2006. Bà nhận thấy diễn đàn này là bước tiến của cả 13 năm qua của trung tâm hạng 2 của UNESCO về di sản văn hóa phi vật thể khu vực châu Á Thái Bình Dương của Hàn Quốc.

"Với chức năng của họ là thông tin và thiết lập mạng lưới thì diễn đàn này là một mạng lưới rộng hơn, mạng lưới của thế giới về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể nên có thể thấy các diễn giả đến từ khắp nơi trên thế giới từ châu Á, châu Mỹ đến châu Âu và cả những nước châu Á rất nhỏ như Bhutan.

Tất cả cùng đến đây để chia sẻ những kinh nghiệm về bảo tồn di sản của quốc gia mình, các biện pháp bảo tồn di sản và lợi ích di sản mang lại cho con người, đặc biệt trong sự phát triển bền vững như hiện nay phải khai thác nó để phát triển du lịch như thế nào, làm thế nào vừa bảo vệ di sản vừa không làm mất bản sắc của mình. Với bản thân tôi, diễn đàn lần này còn có ý nghĩa đặc biệt nữa, đó là lần đầu tiên họ đề cập đến vấn đề làm thế nào để kết nối các di sản của hai quốc gia, đó là Bắc và Nam Triều Tiên.

Tôi chia sẻ với họ kinh nghiệm và cố gắng của Việt Nam, dù chúng ta đi trước họ 44 năm nhưng không phải ngay một lúc chúng ta đã vượt qua được biên giới câu chuyện đất nước từng bị chia cắt mà cố gắng mỗi ngày. Công cụ hữu hiệu mà chúng tôi có là mang văn hóa đến tất cả mọi người cho dù ở thể chế chính trị nào thì văn hóa vẫn là một vì họ cùng một mẹ đẻ ra, cùng sống trên mảnh đất này, uống chung một dòng nước, thờ chung một tổ tiên thì vẫn có những điểm chung nhau. Do vậy hãy lấy điểm chung đó để hóa giải những cái không ai muốn trong lịch sử. Phải nhìn câu chuyện đó với cách tiếp cận rộng mở hơn mà văn hóa chính là thứ giúp chúng ta làm điều đó".

Ông Ban Ki-moon phát biểu tại sự kiện.

Ý kiến của đại diện đến từ Việt Nam cũng hoàn toàn trùng hợp với điều mà ông Ban Ki-moon, nguyên Tổng thư ký Liên hợp quốc chia sẻ trong bài phát biểu tại sự kiện: "Nếu nhìn vào truyền thống, di sản văn hóa phi vật thể có thể là cách để đẩy mạnh kinh tế của nhiều cộng đồng.

Di sản văn hóa phi vật thể cũng có thể bảo vệ những người yếm thế cũng như các dân tộc thiểu số và mang tới cho họ kế sinh nhai, việc làm. Di sản văn hóa phi vật thể cũng có thể giúp đẩy mạnh du lịch. Nhưng làm thế nào để di sản văn hóa phi vật thể có thể thúc đẩy an ninh và hòa bình? Thông qua sự hiểu biết về văn hóa và truyền thống, chúng ta có thể biến xung đột thành hòa hợp và hiểu biết lẫn nhau. Và cuối cùng di sản văn hóa phi vật thể có thể đóng góp cho công cuộc toàn cầu hóa". 

Không chỉ dừng lại ở việc chia sẻ các câu chuyện bảo tồn văn hóa của từng quốc gia thông qua các bài tham luận, rất nhiều cuộc thảo luận được tổ chức trong khuôn khổ diễn đàn lần này, nơi các chuyên gia di sản khắp nơi trên thế giới tranh luận về các vấn đề bảo tồn là những bài học đắt giá cho nhiều nước, trong đó có Việt Nam. Bảo tồn di sản với thế giới không phải là câu chuyện cũ, thậm chí nó còn được quan tâm đặc biệt như những di sản sống cần bảo tồn đặc biệt.

Như chia sẻ của G Marc Jacobs, chuyên gia di sản đến từ ĐH Antwerp, Bỉ, có một câu chuyện liên quan đến những người giàu và di sản khiến ông thực sự ấn tượng. Sau sự kiện cháy nhà thờ Đức Bà ở Paris, chỉ sau vài giờ khi nhà thờ vẫn cháy, tin tỉ phú Francois-Henri Pinault - chủ tịch của Kering và Groupe Artémis đã tuyên bố đóng góp 100 triệu Euro để giúp cho công việc phục chế lại di sản văn hóa này. Còn tỷ phú Bernard Arnault sở hữu các thương hiệu xa xỉ thuộc tập đoàn LVMH cũng đóng góp 200 triệu Euro để phục chế nhà thờ Đức Bà. Điều đó cho thấy các di sản văn hóa luôn có giá trị sống và nhận được sự quan tâm đặc biệt trong đời sống hiện đại.   

Nhà thờ Đức bà Paris cháy là phép thử cho sự quan tâm về di sản của giới siêu giàu.

Bích Hạnh