Trong tham luận “Xu hướng ứng dụng phần mềm nguồn mở trong chuyển đổi số trên thế giới và tại Việt Nam” tại hội thảo phát triển phần mềm nguồn mở năm 2017 với chủ đề “Chuyển đổi số và phần mềm nguồn mở đối với các tổ chức, doanh nghiệp Việt Nam” diễn ra ngày 5/12 tại Hà Nội, Chủ tịch VFOSSA Nguyễn Hồng Quang nhấn mạnh, chuyển đổi số là việc tất yếu phải làm với mọi tổ chức và doanh nghiệp nếu muốn tiếp tục tồn tại và phát triển bền vững. Quá trình chuyển đổi số đang diễn mạnh mẽ trên thế giới, với mọi ngành nghề và lĩnh vực của nền kinh tế.

Khẳng định phần mềm nguồn mở đóng vai trò động lực và dẫn dắt quá trình chuyển đổi số, Chủ tịch VFOSSA Nguyễn Hồng Quảng cho rằng, các tổ chức và doanh nghiệp cần tận dụng tối đa những ưu thế của PMNM cho quá trình chuyển đổi số của mình.

Nhận định về phần mềm nguồn mở và chuyển đổi số tại Việt Nam, ông Nguyễn Hồng Quang chia sẻ: “Ở Việt Nam, theo quan sát của chúng tôi, quá trình chuyển đổi số đã và đang âm thầm diễn ra. Sự phát triển và phổ biến của các mạng xã hội, sự phát triển của thương mại điện tử, các mạng 3G, 4G, Chính phủ/ chính quyền điện tử, dịch vụ công trực tuyến, thanh toán trực tuyến, nộp thuế trực tuyến, thông quan trực tuyến, Uber, Grab... là những dấu hiệu cho thấy chúng ta đã và đang bị cuốn theo xu thế chuyển đổi số không thể cưỡng lại của thế giới”.

Tuy nhiên, Chủ tịch VFOSSA cũng nhận xét, có thể thấy phần lớn tổ chức và doanh nghiệp Việt Nam dường như còn chưa nắm được chuyển đổi số là gì và ý thức được tầm quan trọng của nó để có chiến lược thích ứng phù hợp.
“Chỉ có một số doanh nghiệp lớn về CNTT như CMC, FPT, VNG theo chúng tôi được biết đã có nhận thức và đề xuất chiến lược về chuyển đổi số. Các tổ chức và doanh nghiệp không phải CNTT hình như vẫn quan niệm việc này không liên quan hoặc chưa liên quan đến mình. Rõ ràng, vấn đề “nâng cao nhận thức” cần được đẩy mạnh trong các tổ chức, các trường Đại học và các doanh nghiệp của tất cả các ngành nghề”, ông Quang nói.

Thông tin trên trang của FPT, ông Đỗ Cao Bảo, Phó Tổng FPT cho hay, cuộc cách mạng 4.0 sẽ tác động sâu rộng đến toàn bộ hệ thống sản xuất, hệ thống quản lý và quản trị. Lâu nay chúng ta luôn đuổi theo thế giới nhưng càng chạy càng xa. Trong khi chúng ta hay nói "đi tắt đón đầu" nhưng đây mới thực sự là khúc cua lớn, là cơ hội để chúng ta thực hiện, bắt kịp thế giới và doanh nghiệp phải nhìn thấy được cơ hội này.

Ông Bảo phân tích, cuộc cách mạng công nghiệp sẽ làm nhiều ngành nghề mất đi nhưng đồng thời cũng sinh ra nhiều nghề mới. Các doanh nghiệp điện tử có thể viết ra những phần mềm thông minh để bán ra nước ngoài hoặc áp dụng cho chính các doanh nghiệp trong nước.

Những loại hình như Uber, Grab, kinh doanh online là những thứ được sinh ra từ cuộc cách mạng 4.0 và nó đang tạo ra sự cạnh tranh với các loại hình vận tải hành khách. Nếu taxi truyền thống không thay đổi thì họ sẽ chết. Vì vậy, họ phải tự xây dựng cho mình những phần mềm thông minh để ứng dụng vào hệ thống.

“Nhà nước có thể bảo vệ doanh nghiệp trong nước bằng cách làm chậm đi sự ảnh hưởng nhưng để cản trở hoàn toàn thì không bao giờ được. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nên nhìn thấy rằng còn rất nhiều lĩnh vực khác như xe tải, ở nước ta chưa xuất hiện loại hình mới thì các doanh nghiệp nên nghĩ đến và làm ngay”, ông Bảo nói.

Vẫn theo phân tích của ông Đỗ Cao Bảo, phần mềm kết nối gia sư, kết nối phụ huynh, kết nối người mua với người bán, người cần thuê với người làm thuê... Tất cả cuộc sống xung quanh chúng ta đều có thể được kết nối qua hệ thống tự động thông minh. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cần tận dụng khúc cua này để phát triển.

Nhiều thách thức lớn cho doanh nghiệp Việt trong CMCN 4.0

Ban Kinh tế Trung ương vừa chủ trì tổ chức hội thảo - triển lãm quốc tế về phát triển công nghiệp thông minh - Smart Industry World 2017 với chủ đề “Định hình và phát triển nền sản xuất công nghiệp trong tương lai” tại Hà Nội. Bên cạnh triển lãm các sản phẩm, giải pháp của các doanh nghiệp đã triển khai công nghiệp thông minh, sự kiện còn có 3 phiên hội thảo chuyên đề: “Đổi mới các ngành sản xuất với các công nghệ đột phá: xu hướng và giải pháp”, “Thúc đẩy phát triển thương mại dịch vụ trong kỷ nguyên số” và “Chiến lược xây dựng đô thị thông minh”.

Trong phát biểu tại phiên hội thảo chuyên đề “Đổi mới các ngành sản xuất với các công nghệ đột phá: xu hướng và giải pháp” diễn ra chiều qua, 5/12/2017, ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, ngay tại các khu trưng bày triển lãm của các doanh nghiệp tham gia hội thảo - triển lãm Smart Industry World 2017, mọi người đêù có thể thấy được những ứng dụng thực tiễn của các công tiên tiến, hiện đại đến từ cuộc cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0  như robotics, trí tuệ nhân tạo, tự động hóa, in 3D, Internet vạn vật, điện toán đám mây, dữ liệu lớn… trong các lĩnh vực sản xuất.

Theo Thứ trưởng, hiện nay chúng ta đã có thể nhìn thấy hình ảnh những cánh tay robot khổng lồ trên những dây chuyền lắp ráp tự động điều khiển từ xa; hay hình ảnh con người tương tác, làm việc cùng robot  đang dần trở nên phổ biến. Và thậm chí, mô hình của những nhà máy số cũng đã được thử nghiệm.

Trong lĩnh vực dịch vụ, có thể dễ dàng nghe thấy và chắc chắn không ít người đã có những trải nghiệm thực tế với những mô hình kinh doanh mới hết sức thú vị như Uber, Grab trong lĩnh vực giao thông; hay Alibaba, Amazon trong lĩnh vực thương mại điện tử… Còn rất nhiều mô hình hình thành công việc từ việc ứng dụng công nghệ của cuộc CMCN 4.0 vào trong hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như đời sống kinh tế xã hội.

“Có thể nói rằng, các công nghệ này đang và sẽ tạo ra một nền sản xuất mới với khả năng linh hoạt cao trong việc đáp ứng những nhu cầu cá biệt của người dùng, tính hiệu quả trong việc sử dụng các nguồn lực của xã hội giúp cho nền sản xuất  trong tương lai có tính cạnh tranh và bền vững hơn”, Thứ trưởng nhận định.

Tại phiên hội thảo chuyên đề: “Đổi mới các ngành sản xuất với các công nghệ đột phá: xu hướng và giải pháp”, các diễn giả chia sẻ nhiều kinh nghiệm thành công của các hoạt động ứng dụng công nghệ của CMCN 4.0 để nâng cao hiệu quả sản xuất, chất lượng sản phẩm trong các doanh nghiệp lớn. Điều này, theo Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, đã tạo ra cho sản phẩm của các doanh nghiệp khả năng cạnh tranh và chỗ đứng trên thị trường, thúc đẩy sự lớn mạnh không ngừng trong suốt thời gian vừa qua và nhất là trong thời gian gần đây.

Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng cho rằng, số lượng các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay có đủ tiềm lực và định hướng chiến lược trong việc đầu tư, ứng dụng những công nghệ mới hiện đại, đặc biệt những CMCN 4.0 vào trong quá trình sản xuất còn rất khiêm tốn. Theo thống kê của Tổng cục Thống kê, trên 95% các doanh nghiệp của Việt Nam hiện nay là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, thậm chí là siêu nhỏ. Các doanh nghiệp gặp rất nhiều khó khăn về nguồn vốn, trình độ khoa học công nghệ và năng lực đổi mới còn rất thấp. Ngay cả nguồn nhân lực của các doanh nghiệp cũng thiếu cả về số lượng cũng như chất lượng.

Với những hạn chế kể trên, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước những thách thức rất lớn trong cơn lốc đổi mới của cuộc CMCN 4.0 đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải có sự nhìn nhận, đánh giá để có những bước đi phù hợp nhằm tận dụng những cơ hội mà cuộc CMCN 4.0 có thể mang lại. “Hiện nay chúng ta nói rất nhiều là trong CMCN 4.0, cơ hội lớn hơn thách thức. Tuy nhiên, ở góc độ cá nhân tôi cảm nhận là có rất nhiều thách thức với các doanh nghiệp và dường như thách thức nhiều hơn cơ hội”, Thứ trưởng chia sẻ.