Giải thưởng Top các nhà máy xuất sắc quy tụ các dự án hàng đầu về sáng tạo hay các dự án có ý nghĩa lịch sử quan trọng, đóng góp lợi ích chung to lớn cho ngành công nghiệp điện. Hai đơn vị khác cũng được trao giải thưởng là Nhà máy điện Columbia ở Washington và nhà máy điện hạt nhân Ringhals ở Thụy Điển. Việc bình chọn giải thưởng do các biên tập viên của tạp chí POWER thực hiện.

Hình ảnh bên ngoài của tổ máy số 6 của nhà máy điện hạt nhân Novovoronezh

Nhà máy điện hạt nhân Novovoronezh là đơn vị đầu tiên ứng dụng và vận hành công nghệ của mỗi thế hệ thuộc lò phản ứng nước nhẹ (VVER), bao gồm phiên bản mới nhất của công nghệ này là lò phản ứng thuộc thế hệ thứ III VVER-1200 tại tổ máy 6 trong tháng 2/2017. Đây được coi là dấu mốc giúp nhà máy điện hạt nhân Novovoronezh trở thành một phần quan trọng của lịch sử hạt nhân hiện đại và là một trung tâm đào tạo lý tưởng trong ngành công nghiệp hạt nhân.

Trong quá trình bình chọn, Ban giám khảo đều ghi nhận tổ máy VVER-1200 được xây dựng theo công nghệ VVER tiên tiến nhất đồng thời tuân thủ tất cả các yêu cầu về an toàn hậu “thảm họa Fukushima” (đây là lý do tại sao tổ máy này được coi là lò phản ứng thuộc thế hệ thứ III+).

Tua bin công suất 1200 MW của tổ máy số 6

Giải thưởng Top các nhà máy xuất sắc còn ghi nhận ưu điểm vượt trội về công nghệ của tổ máy 6 vì đây là tổ máy đầu tiên và duy nhất của công nghệ lò VVER thế hệ thứ III+, với tuổi thọ hoạt động gấp đôi so với các thế hệ trước, hiệu suất cao nhờ các tính năng tự động hóa tiên tiến, qua đó giảm nhu cầu nhân lực đồng thời có độ an toàn cao nhờ kết hợp độc đáo các tính năng an toàn chủ động và thụ động.

Tấn Tài

Đây là diễn đàn để các nhà hoạch định chính sách, các nhà quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học chia sẻ kinh nghiệm, hợp tác giữa các Bộ, các ngành Trung ương và các tỉnh, thành trong cả nước đối với các vấn đề của chuyển đổi số..., đồng thời là cơ hội để các địa phương trong cả nước gặp gỡ, chia sẻ, trao đổi những mô hình đã triển khai thành công, cũng như tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình chuyển đổi số ở địa phương, nhằm từng bước xây dựng chính quyền số hiện đại, đồng bộ, góp phần tích cực cho nhiệm vụ cải cách hành chính, phục vụ người dân và doanh nghiệp, đảm bảo quốc phòng - an ninh và phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Sớm ban hành cơ sở dữ liệu dùng chung

Chia sẻ tại hội thảo, ông Nguyễn Phú Tiến - Phó Cục trưởng phụ trách, Cục Chuyển đổi số quốc gia, Bộ TT&TT cho biết, 3 trụ cột chuyển đổi số gồm Chính phủ số - kinh tế số - xã hội số có tính tương hỗ với nhau, khi thúc đẩy một trụ cột sẽ kéo theo phát triển những trụ cột còn lại.

Trong năm 2022, các chỉ số chuyển đổi số quốc gia đều đạt trên giá trị trung bình; 100% các bộ, tỉnh đều có chỉ số tăng so với năm 2021. Định hướng năm 2023 “Năm dữ liệu số”, các bộ, ngành, địa phương tập trung xây dựng dữ liệu, triển khai nền tảng, phân tích dữ liệu.

Nhiệm vụ quý 4 năm 2023, các bộ, ngành, địa phương tập trung tổ chức triển khai, đạt hiệu quả các nhiệm vụ Thủ tướng đã giao, các kế hoạch chuyển đổi số của bộ, ngành, địa phương đã phê duyệt.

Ông Nguyễn Phú Tiến kiến nghị, từ nay đến cuối năm bộ, ngành, địa phương nào chưa ban hành cơ sở dữ liệu dùng chung thì xem xét sớm ban hành. Khi ban hành cơ sở dữ liệu dùng chung rồi thì phải xác định rõ trách nhiệm địa phương trong cơ sở dữ liệu đó...

Cùng với đó cần rà soát, hoàn hiện các văn bản pháp lý để làm sao giảm thiểu những văn bản giấy mà người dân và các cơ quan nhà nước phải sử dụng khi làm các thủ tục hành chính.

“Các bộ, ngành, địa phương quyết tâm làm sao rà soát các văn bản pháp lý để giảm thiểu thủ tục hành chính, giảm thiểu hồ sơ dựa trên kết nối chia sẻ dữ liệu. Chúng ta phải có kho dữ liệu dùng chung, để khi người dân đã cung cấp dữ liệu cho cơ quan nhà nước thì chỉ cung cấp một lần”, ông Tiến chia sẻ.

Tại hội thảo, các nhà quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học đã chia sẻ định hướng phát triển công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong giai đoạn tới; trao đổi, đề xuất kiến nghị các giải pháp nhằm triển khai nội dung về chuyển đổi số, dữ liệu số, các nền tảng, sản phẩm ứng dụng công nghệ…

Nâng cao hiệu quả xây dựng Chính quyền số

Chia sẻ trong phiên thảo luận của ban Dữ liệu và các nền tảng hỗ trợ nâng cao hiệu quả xây dựng Chính quyền số, ông Nguyễn Hữu Hạnh, Giám đốc Sở TT&TT tỉnh Sóc Trăng đã chia sẻ kinh nghiệm trong triển khai, vận hành Trung tâm giám sát, điều hành IOC (Trung tâm IOC).

Ông Hạnh cho biết, 2 năm qua, tỉnh Sóc Trăng đã và đang xây dựng, từng bước hoàn thiện Trung tâm IOC phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh. Việc triển khai trung tâm IOC trên địa bàn tỉnh đã đạt được một số kết quả ban đầu khá tích cực. Một số lĩnh vực số liệu khá đầy đủ, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo.

Theo ông Hạnh, về lâu dài thì xây dựng kho dữ liệu, ngắn hạn thì lựa chọn lĩnh vực có hiệu quả ngay để tạo hiệu ứng lan toả và phải làm theo yêu cầu của đơn vị sử dụng; quyết liệt, triệt để hoàn thiện từng sản phẩm một.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc xây dựng dữ liệu số hiện nay vẫn còn khó khăn, vướng mắc. Đó là, dữ liệu còn rời rạc, phân tán, thiếu cập nhật; việc chia sẻ dữ liệu, nhất là của Trung ương cho địa phương là rất khó; Dữ liệu danh mục thiếu thống nhất, quá trình làm sạch dữ liệu tốn nhiều thời gian;…

Từ những khó khăn, vướng mắc, các đại biểu đề xuất, cần có các cơ chế bắt buộc các chủ quản chia sẻ dữ liệu; có quy định cụ thể thống nhất trong luật, trong Nghị định, thông tư của các ngành, các lĩnh vực về việc sử dụng dữ liệu trong các cơ sở dữ liệu, các hệ thống thông tin chuyên ngành để có giá trị chứng minh tương đương với văn bản giấy…

“Để đảm bảo các cơ sở được cập nhật, tôi đề xuất cần từng bước thay thế các thao tác báo cáo khi cập nhật dữ liệu. Nếu chúng ta thay thế được việc báo cáo bằng dữ liệu cập nhật thì các cơ sở dữ liệu sẽ dễ dàng cập nhật hơn, theo đúng như Bộ công an đánh giá là đúng - đủ - sạch - sống”, ông Trần Kim Kha, Giám đốc Sở TT&TT tỉnh Bình Định đề xuất.

Hai thành tố cơ bản trong công cuộc chuyển đổi số

Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng, thành viên Ban Chỉ đạo chuyển đổi số quốc gia cho biết, dữ liệu số và nền tảng số là hai thành tố cơ bản trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia. Dữ liệu được sinh ra từ các nền tảng và được khai thác bởi các nền tảng. Có dữ liệu thì nền tảng mới hoạt động hiệu quả. Chính vì vậy, các bộ ngành và địa phương cần tập trung kết nối chia sẻ dữ liệu, mở dữ liệu để khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên này.

“Dữ liệu số không phải phần cứng cũng không phải phần mềm, không phải nền tảng số mà tài sản của các bộ, ngành, địa phương, là tài sản của quốc gia. Tôi mong muốn các bộ, ngành, địa phương thúc đẩy chuyển đổi số. Điều đầu tiên cần làm là tập trung phát triển dữ liệu ngành, dữ liệu địa phương mình. Cần tập trung kết nối chia sẻ dữ liệu, mở dữ liệu để khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên này. Dữ liệu càng được chia sẻ, càng được dùng nhiều thì càng tạo ra giá trị”, ông Dũng nói.

Diễm Phúc

“Thị trường hiện nay đang khó khăn, nhưng chúng tôi nhận thấy cần thiết phải đầu tư vào những thời điểm như thế này”, Nishimura nói trong buổi họp báo, đề cập đến sự sụt giảm toàn ngành đè nặng lên doanh thu của Micron. “Điều này nhằm đảm bảo nguồn cung cấp chip tiên tiến phục vụ mục đích an ninh kinh tế của Nhật Bản trong tương lai”.

Bloombergnhận định, động thái của Tokyo đánh dấu “một chiến thắng” cho Micron khi hãng chip Mỹ vật lộn với tình trạng bất ổn ở Trung Quốc, cũng là một trong những thị trường lớn nhất của công ty.

Micron đang bị Bắc Kinh tiến hành điều tra, khiến một nửa doanh số tại đại lục đứng trước rủi ro.

Trong khi đó, Nishimura cho biết Nhật Bản phân bổ tối đa 167 tỷ Yên hỗ trợ chi phí sản xuất của Micron và 25 tỷ Yên làm kinh phí phát triển. Công ty bán dẫn trụ sở Boise, Idaho nói rằng họ lên kế hoạch chi khoảng 500 tỷ Yên để sản xuất trên quy trình “1-gamma” tại quốc gia Đông Á này.

“Chúng tôi tự hào là công ty đầu tiên sử dụng EUV tại Nhật Bản cũng như áp dụng quy trình sản xuất 1-gamma tại nhà máy ở Hiroshima”, Sanjay Mehrotra, CEO Micron nói trong một tuyên bố.

Cam kết hỗ trợ tài chính của Tokyo được đưa ra trong bối cảnh những nỗ lực tương tự tại Mỹ đang gặp trở ngại do vấn đề thiếu hụt lao động và chậm giải ngân. Công ty đúc chip lớn nhất thế giới, TSMC, vào tháng 7/2023 cho hay họ phải dời lịch sản xuất của nhà máy ở Arizona cho tới đầu năm 2025.

Mặt khác, việc xây dựng xưởng đúc của TSMC tại Nhật Bản đang tiến hành tương đối suôn sẻ, khi công trường hoạt động cả ngày đêm và chính quyền cam kết thanh toán gần một nửa chi phí.

Đến nay chính quyền Thủ tướng Fumio Kishida đã dành hàng tỷ USD trợ cấp với mục tiêu tăng gấp ba lần sản lượng chip trong nước vào năm 2030, đưa một nước Nhật Bản có số dân già đi dần lấy lại vị thế cường quốc công nghệ.

Tokyo đang đàm phán hỗ trợ TSMC xây dựng nhà máy thứ hai tại Nhật Bản và tài trợ cho Tập đoàn Rapidus trong nước sản xuất chiptiên tiến riêng.

Micron cũng từng thâu tóm Elpida Memory Inc, một nhà sản xuất DRAM của Nhật Bản, vào năm 2013. Công ty Mỹ nói rằng họ cần tuyển dụng hơn 4.000 kỹ sư và kỹ thuật viên tại quốc gia này.

“Những công việc tốt là động lực giữ chân những người trẻ tuổi ở gần nhà hơn, từ đó tạo ra hiệu ứng lan toả tích cực cho nền kinh tế khu vực”, Nishimura chia sẻ.

“Ngôi sao cực Bắc”

Rapidus là startup bán dẫn tiềm năng của Nhật Bản, nhận được hỗ trợ tài chính từ cả chính phủ và những gã khổng lồ công nghệ nội địa khác như Sony và Toyota. Công ty này đặt mục tiêu sản xuất chip 2nm vào năm 2027, một bước nhảy vọt về công nghệ so với khả năng đúc chip bị đình trệ từ nhiều thập kỷ trước của Tokyo.

Hiện công ty khởi nghiệp đang là trọng tâm trong mục tiêu khôi phục vị thế siêu cường bán dẫn của Nhật Bản. Các nhà hoạch định chính sách kỳ vọng, khả năng đúc chip tiên tiến trong nước là rất quan trọng để giảm phụ thuộc vào nước ngoài trong kỷ nguyên AI bùng nổ, cũng như căng thẳng địa chính trị phức tạp.

Atsuyoshi Koike, CEO Rapidus, cũng từng là CEO của Western Digital, đang vận động các nhà sản xuất trong toàn bộ chuỗi cung ứng đầu tư vào Hokkaido, một tỉnh cực Bắc, cũng là nơi vận hành nhà máy thí điểm vào năm 2025 của startup 13 tháng tuổi.

Ông cũng cho biết, thay vì cạnh tranh với những doanh nghiệp bán dẫntoàn cầu về chip đa năng, startup trụ sở Tokyo sẽ tập trung vào mảng chip chuyên dụng, chẳng hạn như chip AI tiêu thụ điện năng thấp.

Trong khi đó, Hokkaido, nơi có nguồn nước sạch dồi dào, một trong những trung tâm năng lượng tái tạo hàng đầu của Nhật Bản, là địa điểm lý tưởng để phục hưng vị thế cường quốc chip.

Đến nay, chính phủ đã phân bổ 2,4 tỷ USD cho liên doanh chip này và sẵn sàng cung cấp kinh phí hằng năm tương đương để “hỗ trợ tối đa” cho Rapidus đi đúng hướng. Dù vậy, những trở ngại không phải đã hết, đặc biệt là vấn đề thiếu hụt nhân lực bán dẫn.

Hokkaido nổi tiếng với các khu trượt tuyết và nông sản, cũng đã thu hút nhiều công ty sản xuất trong nhiều năm. Tỉnh này có lợi thế ít xảy ra động đất hơn so với phần còn lại của Nhật Bản. Đồng thời, có điều kiện thiên nhiên ưu đãi dễ tiếp cận nguồn nước, thích hợp phát triển năng lượng tái tạo.

Koike cho biết Hokkaido có thể trở thành một phiên bản của thung lũng Silicon thời gian tới. Quá trình này sẽ mất thời gian, song có thể đạt được “vào khoảng năm 2030”.

Việt Nam sẽ có cơ chế thúc đẩy công nghiệp bán dẫn