HLV Hoàng Anh Tuấn nói về việc Tiến Linh nhường cầu thủ Brazil đá phạt đền

Ngày ấy, Bạch Tuyết là đào chính trong các vở diễn của đoàn Dạ Lý Hương, được nhiều chàng trai mến mộ. Năm 1966, cầu thủ Tam Lang ngỏ lời làm quen và chinh phục được trái tim nghệ sĩ Bạch Tuyết. Một năm sau, hai người lên xe hoa.

Cuộc hôn nhân hạnh phúc kéo dài 7 năm, sau đó cặp đôi chia tay vì NSND Bạch Tuyết không sinh được con trai nối dõi cho nhà chồng.

Nghệ sĩ kể lại: "Chồng cũ của tôi khi đó là một bậc đại trượng phu, sống rất đàn ông, rộng lượng. Ông thương tôi, nhưng tôi biết ông ấy phải có trách nhiệm với nhà chồng. Ngày chia tay, chúng tôi ngồi khóc với nhau. Tôi mới nói "thôi, anh về lấy vợ đi để cho vui lòng gia đình". Chúng tôi chia tay không có bi kịch".

Sau khi cuộc hôn nhân đầu tiên đổ vỡ, NSND Bạch Tuyết suy sụp suốt nhiều tháng. Bà tìm đến cửa Phật, lao đầu vào công việc để quên đi mối tình đau khổ. Những năm sau này, nghệ sĩ vẫn dành cho chồng cũ sự trân trọng. 

Năm 1974, NSND Bạch Tuyết tình cờ gặp gỡ người chồng thứ 2 - một người đàn ông Việt kiều sống tại Pháp.

Trong chương trình Phụ nữ quyền năngnăm 2021, nghệ sĩ Bạch Tuyết kể, ban đầu bà không biết đối phương là tỷ phú, chỉ khi sống với nhau 6 tháng thì bà mới biết về sự thật này. Đó cũng là lúc nghệ sĩ phát hiện mình mang bầu. 

"Sau khi sinh con xong, tôi mới nói với ông ấy rằng điều này là bất ngờ, chứ không phải thấy ông ấy giàu mà tôi làm vậy. Tôi nói với ông ấy rằng tôi rất thích làm mẹ đơn thân", nghệ sĩ Bạch Tuyết chia sẻ.

Nói về cuộc hôn nhân với người chồng thứ 2, "cải lương chi bảo" cho biết chồng bà mang quốc tịch Pháp nhưng suốt hơn 30 năm sống cùng gia đình chồng, bà luôn từ chối nhập tịch.

"Tôi luôn muốn giữ quốc tịch Việt Nam vì tôi là nghệ sĩ cải lương của Việt Nam", nữ nghệ sĩ nói. Bà khẳng định không thể rời quê hương vì không muốn xa khán giả, xa cội nguồn nghệ thuật nước nhà.

Có với nhau 1 cậu con trai nhưng NSND Bạch Tuyết và chồng Việt kiều không gắn bó cùng nhau đến tuổi xế chiều. Diễn viên vởĐời cô lựucũng không chia sẻ về lý do cuộc hôn nhân thứ 2 tan vỡ. Con trai duy nhất của bà hiện đã trưởng thành, sống ổn định tại Mỹ.

An hưởng tuổi già ở biệt thự tiền tỷ

Sau những thăng trầm đời tư, NSND Bạch Tuyết lựa chọn "đóng cửa trái tim", an hưởng tuổi già. Bà sống trong một biệt thự màu trắng rộng rãi tại TP Thủ Đức.

Căn biệt thự xây dựng năm 2015, được nữ nghệ sĩ tự tay lên ý tưởng. Không gian sống của Bạch Tuyết có sân vườn, thảm hoa cỏ bao quanh, hồ bơi rộng rãi như một khu nghỉ dưỡng biệt lập. Ước tính giá căn nhà lên tới hàng chục tỷ đồng.

Sống độc thân tuổi xế chiều nhưng NSND Bạch Tuyết cho biết bà không có thời gian để buồn, để cô đơn.

Nữ nghệ sĩ chia sẻ với phóng viên Dân trí: "Tôi học hỏi điều mới mỗi ngày và niềm vui tự đến với mình. Hằng ngày, tôi ngồi thiền, đọc sách. Nếu tôi không tặng sách cho mọi người thì bây giờ 10 căn nhà mới chứa đủ số sách mà tôi có. Đời sống tinh thần tôi vui lắm".

Trong khi nhiều nghệ sĩ an nhàn tuổi già, NSND Bạch Tuyết vẫn miệt mài hoạt động nghệ thuật. Ở tuổi 78, bà không ngừng thử nghiệm những vai trò mới như đóng phim, làm nội dung mạng xã hội... Mỗi ngày, nghệ sĩ dành 4 tiếng để học trực tuyến, tích lũy thêm kiến thức về ngoại ngữ.

Bà thích làm việc với nghệ sĩ trẻ, thích tìm hiểu các xu hướng âm nhạc của Việt Nam và thế giới để không "cảm thấy lạc hậu". Ngôi sao gạo cội thường xuyên cho ra mắt những ca khúc cải lương được chuyển thể từ nhạc trẻ, tìm tòi hướng đi để cải lương đến gần hơn với thế hệ hiện đại.

Năm 2022, Bạch Tuyết "gây sốt" khi kết hợp với Hoàng Dũng trong ca khúc Về nghe mẹ ru.Giữa tháng 6 vừa qua, bà hợp tác cùng Wowy phát hành bản rap kết hợp cải lương mang tên Tia sáng cuối cùng.

"Khi làm những điều mới, tôi cố gắng học hỏi để bớt sai. Khi học thêm nhiều điều mới mẻ, mình có thêm được nhiều giá trị cho bản thân. Mình mới mẻ thì mình sẽ đẹp hơn, chỉn chu hơn. Nếu không chịu bước ra vùng an toàn thì không bao giờ thay đổi tốt hơn được", Bạch Tuyết bộc bạch với phóng viên Dân trí.

Mỗi buổi tối, nếu không có lịch làm việc, nghệ sĩ Bạch Tuyết luôn dành thời gian vào YouTube, TikTok và Facebook để đọc từng bình luận của khán giả. Bà trân trọng sự cổ vũ của người hâm mộ, nhưng cũng không phản ứng lại nếu có những ý kiến trái chiều về các dự án âm nhạc.

Nhiều năm tìm niềm an vui bên Phật pháp, nghệ sĩ cho rằng con người cần hướng đến những nguồn năng lượng tích cực thay vì bận tâm đến những ồn ào, thị phi và điều tiêu cực xung quanh.

NSND Bạch Tuyết sinh năm 1945, là tên tuổi gạo cội của cải lương Việt Nam, được mệnh danh là "cải lương chi bảo" (bảo vật của nghệ thuật cải lương).

Bà từng đoạt giải thưởng Thanh Tâm năm 1965, nổi tiếng với các vở kinh điển: Thái hậu Dương Vân Nga (vai Thái hậu), Đời cô Lựu (vai cô Lựu), Tuyệt tình ca (vai Lê Trường An), Lục Vân Tiên(vai Kiều Nguyệt Nga)...

NSND Bạch Tuyết cũng là Tiến sĩ Nghệ thuật học đầu tiên của chuyên ngành Cải lương Việt Nam.

VN-Index đóng cửa ngày trên 1.242 điểm, tích lũy thêm 7,4 điểm so với hôm qua. Sắc xanh cũng được ghi nhận ở thị trường HNX và UPCoM.

Theo Bộ, "xét tuyển sớm" là các đợt xét tuyển trước đợt chung của Bộ (sau kỳ thi tốt nghiệp THPT). Như vậy, với 80% chỉ tiêu xét ở đợt chung, các trường vẫn được sử dụng đa dạng phương thức (học bạ, điểm thi đánh giá năng lực, tư duy, chứng chỉ quốc tế...). Tuy nhiên, điểm chuẩn đợt sớm không thấp hơn đợt xét tuyển chung. Nếu dùng nhiều phương thức, đại học phải quy đổi tất cả về chung một thang điểm.

Bộ cho rằng những thay đổi này nhằm điều tiết tuyển sinh đại học công bằng hơn, không ảnh hưởng đến thí sinh. Nhưng nhiều chuyên gia không đồng tình.

PGS.TS Lê Hữu Lập, nguyên Phó giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, nhìn nhận công bằng trong tuyển sinh là các thí sinh được đánh giá, lựa chọn trên một chuẩn chất lượng, ví dụ thông qua một kỳ tuyển sinh chung.

Tại Việt Nam, kỳ thi tốt nghiệp THPT có mục đích chính là xét tốt nghiệp, không đủ độ khó và phân hóa để chọn người tài vào đại học. Với điểm học bạ ở phổ thông, việc chấm điểm có độ chênh giữa các địa phương, nhà trường.

Do đó, các trường có thương hiệu có xu hướng xét dựa trên điểm thi đánh giá năng lực, tư duy hay chứng chỉ quốc tế như SAT, ACT... Điều này hợp lý bởi các kỳ thi này được thiết kế dùng cho xét tuyển vào đại học. Nhưng khi các trường sử dụng đa dạng phương thức trên, chỉ tiêu xét bằng điểm thi tốt nghiệp ngày càng giảm, tính bất công bằng lại lộ ra, bởi không phải thí sinh nào cũng có điều kiện để học và thi các kỳ thi riêng hay lấy chứng chỉ quốc tế. Sự bất công bằng này đã được Bộ nhiều lần chỉ ra.

Tuy nhiên, việc khống chế 20% chỉ tiêu xét tuyển sớm, theo ông Lập, vẫn không giúp việc tuyển sinh trở nên công bằng.

Ông phân tích quy định này có ưu điểm là chỉ tập trung tuyển những thí sinh thực sự nổi trội trước. Nhưng việc các trường tuyển bằng nhiều phương thức lại không phụ thuộc vào việc xét sớm hay muộn (trước hay sau kỳ thi tốt nghiệp THPT).

Các trường có thể vẫn sử dụng tiếp các phương thức trên ở kỳ xét tuyển chung, sau khi dành 20% xét sớm. Điều này làm quá trình tuyển sinh trở nên phức tạp, do độ ảo tăng, thí sinh cũng phải chờ đợi.

Về lý thuyết, các trường vẫn có quyền giảm mạnh, thậm chí không dùng kết quả thi tốt nghiệp ở đợt xét tuyển chung, dành chỉ tiêu cho những phương thức khác.

"Như vậy, bài toán bất công bằng cho những thí sinh ở khu vực khó khăn, không có điều kiện học và thi các kỳ thi riêng và chứng chỉ quốc tế, vẫn không được giải quyết", ông Lập nói.

Đồng tình, TS Hoàng Ngọc Vinh, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cũng cho rằng việc giới hạn 20% chỉ tiêu xét tuyển sớm chủ yếu mang tính kiểm soát hành chính. Bởi không có căn cứ khoa học nào chứng minh giới hạn này là công bằng cho thí sinh và các trường.

Theo ông, công bằng trong tuyển sinh là làm sao để tất cả thí sinh có cơ hội như nhau khi tiếp cận các kỳ thi, phương thức xét tuyển. Hiểu theo cách này, việc giới hạn chỉ tiêu xét tuyển sớm không những không mang lại công bằng, mà còn có thể tạo ra sự bất bình đẳng.

Ông đặt giả thuyết các trường vẫn sử dụng 80% chỉ tiêu ở đợt xét tuyển chung để xét bằng chứng chỉ ngoại ngữ, hay điểm thi đánh giá năng lực thì "giới hạn xét tuyển sớm không thay đổi được điều gì". Thí sinh vùng sâu vùng xa vẫn gặp khó khăn khi tiếp cận, ôn luyện các kỳ thi này.

"Con số 20% rất phiến diện, chủ quan, ảnh hưởng quyền tự chủ của các trường. Cơ quan quản lý nên đóng vai trò là 'bà đỡ' đưa ra giải pháp, điều chỉnh phù hợp, không nên áp đặt cơ học", ông nói.

"> Siết xét tuyển sớm vẫn 'không công bằng' Siêu máy tính dự đoán Argentina vs Brazil, 07h00 ngày 26/3

Tang lễ của NSND Bùi Đình Hạc bắt đầu từ 7h30 đến 8h45 ngày 7/7 tại Nhà tang lễ số 5 Trần Thánh Tông (Hà Nội). Lễ truy điệu và đưa tang từ 8h45 đến 9h5 cùng ngày.

Từ sớm, đông đảo người thân, bạn bè, đồng nghiệp, hậu bối của đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc tề tựu để nói lời tiễn biệt với ông. NSND Bùi Đình Hạc qua đời chiều 1/7 tại Hà Nội, hưởng thọ 90 tuổi.

Ông là nhà làm phim tài năng của điện ảnh cách mạng Việt Nam, là đạo diễn của nhiều phim truyện nổi tiếng như như Nguyễn Văn Trỗi(năm 1966), Đường về quê mẹ(năm 1971), Hoa thiên lý(năm 1973), Hà Nội 12 ngày đêm(năm 2002)... NSND Bùi Đình Hạc thực hiện nhiều phim tài liệu gây tiếng vang như Hồ Chí Minh - Chân dung một con người(1989), Nguyễn Ái Quốc đến với Lênin, Đường về Tổ quốc...

NSND Bùi Đình Hạc nguyên là Giám đốc Hãng phim Tài liệu và Khoa học T.Ư, nguyên Cục trưởng Cục Điện ảnh Việt Nam, Ủy viên BCH Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam khóa 4, Phó Tổng Thư ký Hội Điện ảnh Việt Nam khóa I...

NSƯT Chiều Xuân cùng chồng - nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân có mặt từ sớm để nói lời tạm biệt đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc. Chiều Xuân là diễn viên chính trong phim Hà Nội 12 ngày đêm. “Thời gian trôi nhanh quá, mới ngày nào cháu được cùng miệt mài là diễn viên của bác trong Hà Nội 12 ngày đêm,giờ bác đã đi xa. Thế hệ diễn viên, nghệ sĩ chúng cháu luôn biết ơn vì được làm việc với bác”, NSƯT Chiều Xuân viết.

Nữ nghệ sĩ nhớ mãi hình ảnh một người đạo diễn gần gũi, luôn chỉ bảo lứa diễn viên trẻ. Đối với NSƯT Chiều Xuân, đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc là một người thầy, người cha thương mến. Sự ra đi của đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc khiến nữ nghệ sĩ buồn đau.

Đạo diễn, NSND Lê Hồng Chương cho Tiền Phong biết đạo diễn Bùi Đình Hạc có những đóng góp to lớn cho nền điện ảnh nước nhà. “Đạo diễn Bùi Đình Hạc được đào tạo bài bản về làm phim ở Liên Xô cũ nên lối làm phim của ông cũng theo hướng truyền thống, cổ điển của điện ảnh. Đây cũng là phong cách làm phim của nhiều đạo diễn Việt Nam bây giờ. Điều đầu tiên tôi cần học hỏi đạo diễn Bùi Đình Hạc là sự đam mê, tính cẩn trọng trong công việc”, đạo diễn, NSND Lê Hồng Chương chia sẻ.

Trong điếu văn, Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành khẳng định NSND Bùi Đình Hạc đóng góp hết sức cho sự nghiệp phát triển nền điện ảnh dân tộc, cũng như nền văn hóa nghệ thuật của Việt Nam. "Ông là một nhân cách lớn, nghệ sĩ tài năng, một con người biết rung cảm sâu sắc trước những biến động trong đời sống xã hội của dân tộc và sẵn sàng lên tiếng bảo vệ lẽ phải trong cuộc sống cũng như trong sáng tác", Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành nêu.

Cục trưởng Cục Điện ảnh Vi Kiến Thành nhận định đạo diễn, NSND Bùi Đình Hạc là người có tấm lòng vị tha với đồng nghiệp và cấp dưới, là người trung thực, đức độ, chân thành, thân thiện, cởi mở, sâu sắc, với tình cảm ấm áp. "Ông luôn quan tâm đến việc giúp đỡ những nghệ sĩ trẻ cả ở trong và ngoài nước, bồi dưỡng lớp đạo diễn trẻ kế cận, tìm mọi cách để họ tìm được tiếng nói riêng, phong cách nghệ thuật độc đáo của riêng mình", ông nêu.

Với gia đình, NSND Bùi Đình Hạc là người cha, người ông đôn hậu, người chồng thủy chung, sống rất tình cảm, hết lòng vì con cháu, luôn đề cao lẽ sống trung thực, thẳng thắn, nhân ái, luôn sẵn sàng chia sẻ, động viên, góp ý cho mỗi thành viên gia đình những lúc khó khăn… Ông là tình yêu, là niềm tự hào, là tấm gương trong cuộc sống, trong lao động của mỗi thành viên trong gia đình.

NSND Bùi Đình Hạc ra đi nhẹ nhàng trong vòng tay gia đình. Ông sống mãi trong nỗi nhớ của gia đình, bè bạn, bao thế hệ nghệ sĩ, người sáng tạo nghệ thuật. NSND Bùi Đình Hạc được hỏa táng tại Đài hóa thân Hoàn Vũ (Văn Điển, Hà Nội) và được an táng tại nghĩa trang Nương Phồng (xã Hiền Quan, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ).

Năm 1984, NSND Bùi Đình Hạc được Nhà nước phong tặng danh hiệu nghệ sĩ nhân dân đợt 1. Năm 2007, ông được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật cho 7 tác phẩm điện ảnh đặc sắc. 

Theo TPO 

Chia sẻ với VietNamNet, nhà thơ Thiên Hà bồi hồi nhớ lại: “Quyển sách này tâm huyết của anh em chúng tôi. 2 năm trước, lúc tôi và anh Lập còn khoẻ, tôi rủ anh làm một điều gì đó để lưu lại ký ức thời trẻ. Thế là tôi bắt tay vào viết quyển sách kể về những ngày tháng hào hùng của những chiến hữu một thời gắn bó với phong trào yêu nước của sinh viên miền Nam”. 

Sau khi hoàn thành một phần cuốn sách, nhạc sĩ Tôn Thất Lập đọc qua và thấy rất vui. Nhạc sĩ tâm sự với nhà thơ Thiên Hà: “Chúng ta đúng là Sài Gòn xưa mà chưa cũ. Chúng ta vẫn còn mới”. Kể đến đây, nhà thơ Thiên Hà nghẹn ngào: “Giờ đây, những người đồng đội của tôi dần khuất bóng, tôi phải chứng kiến sự rời đi của anh Lập…”.

Tình bạn giữa nhạc sĩ Tôn Thất Lập và nhà thơ Thiên Hà bắt đầu vào những năm đầu thập niên 1960 với những dấu ấn như: Những đêm không ngủ, Dậy mà đi, Hát cho dân tôi nghe… Trong thời chiến, nhà thơ Thiên Hà và nhạc sĩ Tôn Thất Lập cùng ở mặt trận Sài Gòn tiến vào vùng giải phóng. Sau mỗi trận chiến đấu, họ lại mang thơ và nhạc ra làm chất liệu tinh thần. Trải qua những năm tháng chiến đấu, tình bạn ấy gắn bó đến hiện tại.

Nghĩ về người bạn quá cố của mình, nhà thơ Thiên Hà chia sẻ: “Anh Tôn Thất Lập chưa từng kiêu ngạo, không khoe khoang và rình rang ồn ào. Anh làm việc hết mình, sáng tác bằng cả trái tim và tâm hồn. Chính vì thế, mỗi tác phẩm của anh đều mang tính mới. Dù cho thời này, những bài đó đã cũ nhưng vẫn sống trong lòng người yêu nhạc”.

Trong tang lễ, nhà thơ nghẹn ngào chia sẻ về sự ra đi của người bạn thân. “Hôm nay, tôi rất buồn, không có cuộc chia ly nào là không có nước mắt. Tôi nhớ mãi câu nói của 2 anh em: Nếu không có bây giờ thì mai sau không cócũng như anh Lập. Tôi tin rằng sau khi anh mất đi, mọi người sẽ mãi nhớ về anh. Mong anh được an nghỉ”.

Cùng với nhà thơ Thiên Hà, sáng 28/7, một số cơ quan đoàn thể và các nghệ sĩ NSƯT Trần Vương Thạch, gia đình nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Nhạc sĩ trẻ Nguyễn Phúc Thiện... cũng đến viếng nhạc sĩ Tôn Thất Lập và chia buồn với gia đình. Ca sĩ Mỹ Tâm cũng gửi vòng hoa tới viếng người nhạc sĩ tài hoa.

Nhạc sĩ Tôn Thất Lập là gương mặt tiêu biểu trong phong trào đấu tranh đô thị của giới trẻ miền Nam trước năm 1975. Ông sinh năm 1942, qua đời sáng 26/7 tại Bệnh viện Quân Y 175 (TP.HCM) sau thời gian điều trị bệnh, hưởng thọ 81 tuổi.

Những tác phẩm gắn liền với tên tuổi của ông là: Xuống đường, Người đợi người, Hát trong tù, Lúa reo trên những cánh đồng, Hát cho dân tôi nghe...Ngoài sự nghiệp âm nhạc có sức ảnh hưởng, nhạc sĩ Tôn Thất Lập từng giữ chức Phó Chủ tịch Hội Âm nhạc TP.HCM, Hội Nhạc sĩ Việt Nam. 

Tang lễ nhạc sĩ Tôn Thất Lập được tổ chức tại Nhà tang lễ Quốc gia phía Nam (số 5, Phạm Ngũ Lão, P.3, Q.Gò Vấp, TP.HCM) sáng 28/7. Lễ truy điệu sẽ diễn ra lúc 6h ngày 30/7. Sau đó, linh cữu nhạc sĩ được an táng tại Nghĩa trang TP. HCM.

Phước Sáng - Cát Tường
Ảnh: Nguyễn Huế

Trăm năm giếng cổ

Sâu trong con hẻm ngoằn ngoèo của phường 1 (quận Phú Nhuận, TP.HCM) có ngôi miếu Ngũ Hành thuộc sở hữu, quản lý của gia đình ông Võ Văn Nở (56 tuổi). Tuy nhiên, ông Nở và các thành viên trong gia đình đều không nhớ rõ miếu được xây dựng từ năm nào.

Ông Nở cho biết, miếu có từ thời ông nội của mình. Ngoài thông tin miếu được sửa chữa lần đầu tiên vào năm 1949, ông không còn lưu giữ bất kỳ ghi chép, tài liệu nào. Dẫu vậy, ông và người dân địa phương vẫn nhớ như in những ký ức đẹp về ngôi miếu nhỏ cùng cái giếng nằm ở phía trước.

Theo ông Nở, khởi đầu miếu thờ Ngũ Hành nương nương hay còn gọi là 5 mẹ Ngũ Hành. Về sau, miếu thờ thêm Phật Bà Quan Âm, Bà Chúa Xứ…

Vào ngày vía Ngũ Hành nương nương, những người nằm trong ban quản lý miếu tổ chức lễ cúng rất lớn để cầu cho cuộc sống người dân ấm no, hạnh phúc, công việc làm ăn phát đạt. Mỗi khi tổ chức lễ cúng, miếu có hát bóng rỗi, diễn hát bội... thu hút người dân đến xem rất đông.

Ông Nở kể: “Xưa kia, miếu có ban, hội là những người cao tuổi, có uy tín trong làng trông giữ, lo việc cúng bái. Sau này, ban, hội tan rã. Bây giờ, tôi là người tiếp quản, nhận nhiệm vụ trông giữ miếu".

"Xưa kia, không riêng gì ngày lễ, miếu luôn có đông người đến hương khói, lấy nước từ giếng cổ. Tôi được người xưa kể lại rằng, giếng này còn có trước cả miếu Ngũ Hành. Thế nên tôi đoán giếng đã hơn 100 tuổi và là nguồn cấp nước cho những hộ dân sinh sống xung quanh", ông Nở nói thêm.

Các bậc cao niên sinh sống xung quanh ngôi miếu nhỏ nói rằng, trước đây, khu vực này có nhiều giếng đào. Mỗi giếng phục vụ nước sinh hoạt cho khoảng 4 dãy nhà. Tuy vậy, giếng trước miếu Ngũ Hành lớn và có nhiều nước hơn cả.

Đặc biệt, bất kể các giếng nhỏ xung quanh thường xuyên cạn trơ đáy vào mùa khô, giếng trước miếu Ngũ Hành mùa nào cũng đầy ắp nước và luôn trong mát. Khi các giếng nhỏ dần cạn nước hoặc nhiễm phèn, giếng cổ càng trở nên quan trọng.

Chị Võ Thị Cẩm Nhung (SN 1973) là người sinh ra và lớn lên gần giếng cổ. Chị cho biết: “Lúc trước, khi chưa có nước máy, hầu hết dân xung quanh hẻm đều phụ thuộc vào giếng này để có nước sinh hoạt, tưới tiêu hoa màu.

Cũng nhờ giếng này mà người lao động nghèo ở đây có thêm nghề gánh nước thuê. Vào mùa khô, không trữ được nước mưa, những gia đình khá giả thường thuê người dân xung quanh giếng kéo nước lên, gánh đến nhà cho họ.

Nếu tôi nhớ không nhầm thì ngày ấy, các bà, các cô thường gánh nước thuê từ giếng đến tận đường Cô Bắc, Cô Giang cho người ta. Đặc biệt, vào dịp Tết, việc gánh nước thuê càng náo nhiệt”.

Tập tục đóng nắp giếng kỳ lạ

Chị Nhung nhớ như in, từ lúc lên 10 đã được mẹ giao nhiệm vụ kéo nước từ giếng cổ lên đổ vào thùng trữ trong nhà. Ngày trước, miệng giếng còn thấp, nước bên trong không sâu mà chỉ cách miệng 1-2m.

Chị chỉ cần thả dây có cột chiếc thùng nhựa xuống giếng rồi kéo nước lên. Lúc ấy, nước sinh hoạt trong gia đình đều được lấy từ giếng cổ. 

Thời điểm ấy, mỗi ngày vào đầu giờ sáng hoặc chiều tối, quanh miệng giếng lại tấp nập người đến lấy nước về nhà, hoặc gánh thuê cho người khác. Thời gian khác trong ngày, giếng được nghỉ ngơi.

Vào dịp Tết, khu vực giếng cổ đông vui, náo nhiệt hơn cả. Dịp này, người dân xung quanh thường cùng nhau đến quanh miệng giếng lấy nước rửa lạt, lá gói bánh tét, nguyên liệu làm mứt…

Đặc biệt, những ngày 28, 29 tháng Chạp, quanh miệng giếng bỗng nhiên đông đúc, náo nhiệt gấp nhiều lần ngày thường. Người người đem theo thùng, vật dụng đến giếng kéo nước, gánh về dự trữ trong nhà.

Mọi người xếp hàng, đứng quanh miệng giếng chờ đến lượt lấy nước rồi hối hả gánh về để kịp quay lại lấy chuyến sau. Nếu không, rất có thể họ sẽ không có nước dùng trong 3 ngày Tết. Bởi, đúng đêm 30, giếng sẽ đóng miệng, không phục vụ nhu cầu lấy nước của người dân nữa.

Ông Nở lý giải: “Ngày còn nhỏ, tôi đã biết đến lễ đậy nắp giếng cổ trước miếu Ngũ Hành vào đêm 30 Tết. Vào đêm giao thừa, ông từ của miếu Ngũ Hành cũng là ông nội tôi sẽ soạn lễ, thắp nhang rồi dùng vỉ sắt đặt lên miệng giếng.

Từ lúc đậy miệng giếng, không ai được mở ra, lấy nước. Đến sáng mùng 3 Tết, ông nội tôi lại soạn lễ, thắp nhang để xin mở nắp giếng. Lúc này, mọi người mới được phép đến giếng lấy nước về dùng.

Tôi không rõ lễ đậy nắp giếng ấy có từ bao giờ, cũng như nguyên nhân như thế nào. Tuy nhiên, khi tôi hỏi, ông nội nói rằng bà Thủy (vị thần cai quản vùng sông nước - PV) đã làm việc cả năm nên ba ngày Tết phải để bà nghỉ ngơi”.

Hiện nay, các hộ dân sinh sống xung quanh giếng cổ đã có nước máy sạch mát, tiện lợi. Tuy nhiên, gia đình ông Nở, gia đình chị Nhung vẫn tiếp tục gìn giữ, bảo quản giếng cổ.

Hàng ngày, những gia đình này và một số hộ dân xung quanh vẫn đến giếng lấy nước về sinh hoạt.

Chị Nhung tâm sự: “Để an toàn, bây giờ miệng giếng được nâng cao, có nắp đậy kiên cố. Hàng ngày, tôi vẫn thả gàu xuống giếng, kéo nước lên sinh hoạt vừa để tiết kiệm vừa như một cách ôn lại kí ức tuổi thơ.

Nhất là những ngày cận Tết, hình ảnh mọi người nô nức đến bên giếng thả gàu kéo nước, gánh về nhà trong không khí tươi vui, đầm ấm trong tôi lại hiện về”.

Nhớ những ngày giáp Tết thời thơ ấu, mỏi nhừ chân theo bố đi khắp đồng quê