Uber chở miễn phí 1.500 tài xế về quê ăn Tết

Các công ty AI từng bị kiện vì vấn đề bản quyền. Cụ thể, vào năm ngoái, tờ New York Times đã cáo buộc OpenAI sử dụng những nội dung có bản quyền của tờ báo để đào tạo mô hình của mình mà không được phép. Tờ New York Times đưa ra bằng chứng cả ChatGPT (do OpenAI tạo ra) và Bing Chat (cấp phép GPT từ OpenAI) có khả năng sao chép gần như hoàn toàn một bài báo của New York Times nếu câu lệnh được đưa ra một cách khéo léo. 

Phủ nhận cáo buộc, OpenAI phản hồi đó là một trục trặc ngoài ý muốn do tình trạng “nhiễu dữ liệu” chứ không phải cố ý sao chép. Tuy nhiên, phía New York Times phản bác, ngay cả khi đây là một sự vô ý, việc “rò rỉ” nội dung thông qua chatbot AI có thể khiến suy giảm lượng người tìm kiếm và đọc văn bản gốc ở tờ báo, làm tổn hại tới hoạt động kinh doanh. 

Vụ việc này phần nào nêu lên những vấn đề hóc búa về vấn đề AI và bản quyền. Ngay cả khi các công ty không cố tình sao chép những nội dung có bản quyền, việc đào tạo các mô hình lớn về dữ liệu quét trên web vẫn có nguy cơ dính phải các nội dung đó. Khi AI sao chép đoạn trích của những nội dung có bản quyền, nguyên văn hoặc ở dạng diễn giải, nó có được tính là vi phạm bản quyền không? Pháp luật xử lý việc cung cấp nội dung có bản quyền một cách vô ý, nhưng có khả năng gây thiệt hại như thế nào?

Sau khi xem xét những sự khác biệt giữa nội dung do con người và do trí tuệ nhân tạo sản xuất, trong một số tình huống tương tự, con người không bị coi là vi phạm trong khi AI dính phải cáo buộc. Ví dụ, trí tuệ nhân tạo tổng hợp nội dung của một cuốn sách và bán nội dung được tóm tắt đó; còn các trang web bán nội dung sách tóm tắt được tạo nên bởi con người. Trong trường hợp này, trí tuệ nhân tạo được tính là vi phạm còn con người thì không. Đây là một trong những thách thức đặt ra cho luật sở hữu trí tuệ. 

Hướng giải quyết đã được đặt ra với định hướng cụ thể dành cho 2 loại mô hình AI (lớn và nhỏ).

Các mô hình ngôn ngữ nhỏ gồm hầu hết mô hình AI được đào tạo trên một bộ dữ liệu cụ thể, thường được dùng cho các nhiệm vụ chuyên biệt. Đối với các mô hình này, việc cung cấp đầy đủ quyền lợi cho chủ sở hữu nội dung sẽ giúp đảm bảo lợi ích đôi bên. Cụ thể, việc đảm bảo bản quyền cho những nguồn đào tạo này sẽ khuyến khích người sáng tạo ra nội dung gốc sản xuất nhiều nội dung chất lượng hơn, từ đó nâng cao chất lượng dữ liệu được dùng để đào tạo AI. 

Các mô hình ngôn ngữ lớn có thể kể đến như: mô hình của OpenAI, Google, Anthropic, Meta, Mistral; các trình tạo hình ảnh như: Midjourney, Stable Diffusion hoặc DALL-E. Đối với loại mô hình này, cách thức xử lý sẽ phức tạp hơn khi các nhà cầm quyền cần phải cân đo đong đếm phúc lợi chung dựa trên 2 yếu tố: giá trị mà dữ liệu đem lại; và thiệt hại kinh tế đối với chủ sở hữu nội dung. Cơ chế giải quyết “sau” cũng có thể được áp dụng, cho phép những nhà sáng tạo nội dung có thể khởi kiện để đòi lại khoản bồi thường cho thiệt hại kinh tế phải chịu. 

Có thể thấy, dù đã có một số định hướng ban đầu, tuy nhiên các chính sách về bản quyền và AI vẫn cần được cân nhắc cẩn thận để tiến tới sự phát triển chung của xã hội.

(Theo cepr.org)

Mong muốn có cơ hội trải nghiệm, khám phá những vùng đất mới, từ năm cấp 2, Thanh Dũng đã ước ao được đi du học. Đến mùa hè năm lớp 10, nam sinh chính thức bắt tay vào việc làm hồ sơ. Tuy nhiên, Dũng thừa nhận tại thời điểm ấy, em khá mông lung và chưa biết gì về khái niệm “màu sắc cá nhân”. Vì thế, các hoạt động Dũng tham gia vẫn chỉ mang tính rải rác, không chuyên sâu vào một mảng nhất định. 

Một lần, trong quá trình thực hiện chuyến đi tình nguyện kéo dài 7 buổi tới Trung tâm Chăm sóc và Phục hồi chức năng người tâm thần số 1 Hà Nội, Dũng đã có cơ hội giao tiếp và lắng nghe câu chuyện của các bệnh nhân tại đây. Chính những mẩu chuyện ấy đã trở thành chất xúc tác và là “mồi keo” giúp nam sinh liên kết với câu chuyện của người bạn mình về chứng đa nhân cách, từ đó nhận ra niềm đam mê thực sự của bản thân dành cho lĩnh vực Tâm lý học.

Vốn yêu thích âm nhạc, trong bài luận gửi tới trường, Dũng kể về lần em tham gia vào một vở biểu diễn hòa ca, nhưng lại không được chọn vào vai diễn solo chính mà phải trở thành một giọng ca bè trầm. Điều này đã khiến em trở nên tự ti với giọng hát của mình trong một khoảng thời gian dài và nghi ngờ khả năng làm việc độc lập của bản thân. “Em luôn suy nghĩ liệu bản thân có thể thành công mà không cần dựa vào người khác hay không”, Dũng nói.

Tuy nhiên, trong chuyến đi tới Trung tâm Chăm sóc và Phục hồi chức năng người tâm thần, khi được yêu cầu biểu diễn cho các cô chú tại trung tâm nghe, nam sinh vẫn quyết tâm cầm chiếc micro lên và hát, bất chấp sự ngại ngùng và e dè của bản thân. Nhìn những khán giả đặc biệt phía bên dưới cổ vũ, lắng nghe, điều đó như nguồn động lực tiếp thêm sức mạnh cho em.  

Nhờ thế, Dũng nhận ra âm nhạc đối với những bệnh nhân ấy cũng giống như liều “tâm dược” khiến họ trở nên vui vẻ, tích cực hơn. Sau buổi hôm ấy, em tiếp tục tham gia vào một vài hoạt động khác của trung tâm, tiếp tục trò chuyện với bệnh nhân và cán bộ tại đây. Cũng vào lúc ấy, Dũng nhận ra bản thân có thể nỗ lực để vươn lên mà không cần dựa dẫm vào bất kỳ ai khác. 

Theo Dũng, hành trình từ “phía sau” sân khấu tới “phía trước” Trung tâm Chăm sóc và Phục hồi chức năng người tâm thần đã giúp em khám phá ra nhiều khía cạnh khác của bản thân, từ đó khiến em hiểu rằng chính việc tự nỗ lực và chủ động mới giúp em đóng góp hết mình cho cộng đồng và những người xung quanh. 

Ngoài ra, cũng vì yêu thích âm nhạc, dưới sự hướng dẫn của một giảng viên tại Trường ĐH Lao động Xã hội, Dũng đã tham gia vào một nghiên cứu về việc truyền thông bằng âm nhạc và cách âm nhạc ảnh hưởng tới tâm lý người tiêu dùng.

Chủ đề này của Dũng được đánh giá sáng tạo, mới mẻ, song điều này cũng khiến em gặp khó khăn vì đây là đề tài chưa có nhiều người khai thác, do đó dữ liệu thông tin còn rất hạn hẹp và khan hiếm.

Nam sinh đã phải nghiên cứu từ rất nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả các nghiên cứu của những học giả trên thế giới để cho ra được một kết quả nghiên cứu đủ sức nặng, thuyết phục và mang tính xác thực. Bài nghiên cứu này sau đó đã được đăng trên tạp chí quốc tế International Journal of Social Science & Economic Research.

Theo Dũng, việc ứng viên có bài nghiên cứu khoa học trong bộ hồ sơ sẽ được các trường đại học Mỹ đánh giá cao hơn, bởi điều đó chứng minh rằng ứng viên có khả năng nghiên cứu, tìm tòi, làm việc nhóm và làm việc độc lập.

Về thành tích học thuật, Dũng từng đạt IELTS 8.0 ngay trong lần thi đầu tiên và 1550/1600 điểm SAT. Để đạt được kết quả SAT như vậy, nam sinh cho biết bản thân cũng phải “trầy trật trong một khoảng thời gian dài”.

“Các bài đọc của SAT có nhiều từ vựng khó, vì thế một tháng trước khi thi, cuộc sống của em hầu như chỉ xoay quanh việc học từ vựng, ôn các dạng bài và “cày” đề. Quãng thời gian đó tuy áp lực và mệt mỏi nhưng cũng khiến em trưởng thành hơn. Em học được cách chịu trách nhiệm với bản thân, nỗ lực và quản lý thời gian hiệu quả”, Dũng nói.

Ngoài ra, theo Dũng, bài học đáng giá nhất em nhận được trong suốt quá trình nộp hồ sơ là sự chủ động và kiên định với sự lựa chọn của bản thân. Đó cũng là yếu tố giúp bộ hồ sơ mang tính thống nhất, khắc họa rõ ràng con người của ứng viên.

“Em nghĩ rằng bộ hồ sơ không đơn thuần chỉ thể hiện sở thích của bản thân mà còn thể hiện khát vọng, mong muốn và sự chủ động, tiên phong trong việc mang lại những thay đổi tích cực với cộng đồng... Đó chính là những yếu tố tiên quyết giúp các trường lựa chọn và sẵn sàng cấp học bổng cho ứng viên”.

Mong muốn sẽ theo học song song hai ngành Tâm lý học và Khoa học Dữ liệu, Thanh Dũng dự định trong quãng thời gian trước khi sang Mỹ học tập, em sẽ tìm hiểu trước một số môn học và trang bị các kiến thức nền tảng cần thiết để việc học tập ở bậc đại học diễn ra thuận lợi hơn.