Nhận định, soi kèo Always Ready vs Boca Juniors, 07h00 ngày 05/05

Diễn từ mở đầu với kỷ niệm hồi đầu năm nay, Han Kang tình cờ tìm thấy một tập thơ nhỏ cô viết từ năm 1979.

Tình yêu ở chốn nào?

Hẳn ở bên trong lồng ngực phập phồng của mình chứ sao.

Tình yêu là điều chi?

Chính là sợi chỉ vàng nối giữa tim người và tim ta.

Han Kang đọc diễn từ khi nhận Giải thưởng Nobel Văn chương 2024 tại Stockholm (Thụy Điển), ngày 7/12. Ảnh: Anna Svanberg/Nobel Prize.

Han Kang còn nhớ như in cảm giác khó tả khi cô bé 9 tuổi "không muốn cho ai xem cuốn 'Tập viết thơ'". Chụp ảnh bài thơ trước khi cất đi, cô cảm nhận được "nguồn mạch tiếp nối giữa những câu từ tôi viết năm xưa và con người mình hiện tại".

Mười bốn năm sau đó, Han Kang xuất bản những bài thơ đầu tiên, rồi đến truyện ngắn đầu tiên, "trở thành một người viết". Năm năm sau, cô xuất bản tiểu thuyết đầu tay mà cô viết trong ba năm. Cô ngày hôm nay, như trước kia, vẫn thấy "thích thú công việc viết thơ và cả truyện ngắn, nhưng viết tiểu thuyết luôn có sức mê hoặc đặc biệt". Bởi lẽ, khoảng thời gian đầu tư cho tiểu thuyết, từ một đến bảy năm, cho phép cô "chìm đắm trong những câu hỏi quan yếu và bức thiết", mà theo cô là xứng đáng để đánh đổi phần nào đời sống cá nhân.

Những câu hỏi trong đời một nhà văn

Khoảng thời gian viết 채식주의자 (tựa tiếng Việt: Người ăn chay, Hoàng Hải Vân dịch) từ năm 2003 đến 2005, Han Kang bị ám ảnh bởi những câu hỏi: "Một con người có thể hoàn toàn vô tội hay không? Chúng ta có thể khước từ bạo lực đến mức độ nào? Điều gì sẽ xảy ra với một kẻ từ chối thuộc về loài người, nhằm khước từ bạo lực?"

Nhân vật chính trong tiểu thuyết này đã lựa chọn từ bỏ việc ăn thịt, và sau rốt từ chối mọi loại thức ăn đồ uống ngoại trừ nước, tin rằng mình có thể hóa thành một cái cây. Phân cảnh cuối cùng là trong xe cấp cứu, vì tác giả "hy vọng Yeong-hye sẽ tiếp tục sống trong thế giới của câu chuyện này".

Đến 바람이 분다, 가라 (tạm dịch: Gió nổi rồi, đi đi; tựa tiếng Anh là Ink and Blood) kể về một phụ nữ đánh liều chính mạng sống của mình để minh chứng bạn cô không chết vì tự sát, "Chẳng phải sau rốt chúng ta phải sống sót đấy sao? Chẳng phải chúng ta cần làm chứng cho sự thật bằng chính sinh mạng của mình hay sao?" là những câu hỏi Han Kang đặt ra.

Trong tiểu thuyết thứ năm 희랍어 시간 (tựa tiếng Anh: Greek Lessons, tạm dịch: Giờ học tiếng Hy Lạp) - câu chuyện về một phụ nữ mất khả năng nói và một người đàn ông mất dần thị lực, Han Kang đi xa hơn: "Nhìn sâu vào phần dịu dàng nhất của con người, vuốt ve hơi ấm không thể phủ nhận kia, phải chăng đó là cách để sống tiếp trong thế giới phù du, bạo lực này?"

Ba tác phẩm của Han Kang đã xuất bản tại Việt Nam.

Gia đình Han Kang rời Gwangju vào tháng 1/1980, chỉ 4 tháng trước vụ thảm sát kinh hoàng. Năm 12 tuổi, cô tình cờ xem một tuyển tập hình ảnh về sự kiện, được những người sống sót và gia quyến những người bỏ mạng bí mật xuất bản. Tâm hồn non nớt chưa hiểu thấu ý nghĩa lịch sử của ấn phẩm đó, song cả hình ảnh những gương mặt bị hủy hoại vì dùi cui, lưỡi lê và súng đạn, lẫn bức ảnh chụp hàng dài người xếp hàng trước bệnh viện đại học để hiến máu cho nạn nhân bị trúng đạn, đều dấy lên nơi cô bé cùng một câu hỏi: "Con người có thể làm điều này với đồng loại của mình sao?"

Năm 2012, gác lại mong muốn viết một cuốn sách tươi sáng, Han Kang đi tìm lời giải đáp cho cô bé năm xưa, bắt tay viết 소년이 온다 (bản dịch tiếng Việt lấy tựa Bản chất của người, Kim Ngân dịch). Cô đọc một cuốn sách ghi chép lời của hơn 900 nhân chứng, rồi tiếp tục đọc về những sự kiện bạo lực khác, và sau rốt, mở rộng ra cả những cuộc thảm sát đã tiếp diễn xuyên suốt lịch sử nhân loại.

Những năm ở độ tuổi ngoài 20, Han Kang luôn viết mấy dòng sau trên đầu mỗi trang nhật ký:

"Hiện tại có cứu rỗi được quá khứ?

Kẻ còn sống có cứu rỗi được người đã khuất?"

Nhưng dòng nhật ký của một giáo viên trẻ tuổi dạy lớp buổi đêm ở Gwangju, người quyết định ở lại dù biết quân đội sắp đến, sau đó hy sinh, đã khiến Han Kang tìm được lối đi cho tiểu thuyết của mình, đồng thời đảo ngược hai câu hỏi trên:

"Quá khứ có cứu rỗi được hiện tại?

Người đã khuất có cứu rỗi được kẻ còn sống?"

작별하지 않는다 (tựa tiếng Anh: We Do Not Part, tạm dịch: Không lời từ biệt) - tiểu thuyết về những người sống sót sau thảm sát Jeju - khởi nguồn từ một giấc mơ của Han Kang vào năm 2014, đến 2021 mới hoàn thành và xuất bản, khám phá những câu hỏi: "Chúng ta có thể yêu thương đến nhường nào? Giới hạn của ta nằm ở đâu? Chúng ta cần bao nhiêu yêu thương để đến cuối cùng vẫn giữ được bản chất con người của mình?"

Bước tiếp trên hành trình một người viết

Từ bấy, Han Kang chưa hoàn thành tiểu thuyết tiếp theo, nhưng cô tiết lộ trong diễn từ rằng cuốn sách này liên hệ với 흰 (tựa tiếng Việt: Trắng, Hà Linh dịch) - tác phẩm tưởng nhớ người chị gái đã rời trần thế chỉ hai giờ sau khi chào đời của cô.

Cô nói mình "bước qua những cuốn sách đã viết, đến khi rẽ vào một khúc quanh và nhận ra chúng không còn trong tầm mắt". Những tác phẩm ấy "sẽ có cuộc sống độc lập và số phận của riêng mình", cũng như mọi nhân vật của cô:

"Những linh hồn đó sẽ đi xa đến đâu - những linh hồn đã tụ lại trong sắc cam đậm sâu sau mí mắt khép, bao phủ tôi trong ánh sáng ấm áp khôn tả? Những ngọn nến đó sẽ đi xa đến đâu - những ngọn nến sáng lên ở nơi xảy ra thảm sát, trong mỗi khung thời gian và không gian bị bạo lực khôn lường tàn phá, những ngọn nến trên tay những ai nguyện thề không bao giờ nói lời từ biệt? Ánh sáng đó có truyền từ bấc này sang bấc khác, từ trái tim này sang trái tim khác, qua sợi chỉ vàng?"

Cô bé Han Kang năm xưa viết trong tập thơ: "Tình yêu ở chốn nào? Tình yêu là điều chi?"

Tác giả Han Kang mùa thu năm 2021, thấy hai câu hỏi luôn thường trực trong tâm trí:

"Cớ sao thế giới lại tàn bạo và bi thương đến thế?

Vậy mà thế giới cũng lại tươi đẹp biết nhường nào?"

Cô những tưởng ấy là động lực thôi thúc ngòi bút của mình. Nhưng chẳng phải từ ngày bé thơ đến hôm nay, những câu hỏi mắc của cô luôn xoay quay tình yêu thương?: "Phải chăng âm điệu sâu thẳm và nguyên bản nhất đời tôi, ấy chính là tình yêu?"

Han Kang muốn bày tỏ lòng cảm tạ sâu sắc nhất đến những ai đã kết nối với cô qua sợi chỉ đó.

Han Kangsinh năm 1970 tại thành phố Gwangju, Hàn Quốc trước khi cùng gia đình chuyển đến thủ đô Seoul khi mới 9 tuổi. Cô có nền tảng văn học từ bé: cha cô là tiểu thuyết gia nổi tiếng Han Seung-won. Cô học chuyên ngành văn học tại Đại học Yonsei. Sự nghiệp văn chương của Han Kang bắt đầu vào năm 1993 khi 5 bài thơ của cô xuất bản trên tạp chí Văn học và Xã hội. Năm sau đó, truyện ngắn Red Anchorcủa cô thắng cuộc thi Văn học mùa xuân của báoSeoul Shinmun. Cô xuất bản tập truyện ngắn đầu tiên Yeosuvào năm 1995. Năm 1998, với tài trợ của Hội đồng Nghệ thuật Hàn Quốc, cô tham gia Chương trình Viết văn Quốc tế của Đại học Iowa trong ba tháng.

Các tác phẩm đã xuất bản của cô bao gồm tuyển tập truyện ngắn Fruits of My Woman(2000), Fire Salamander(2012); tiểu thuyết Black Deer(1998), Your Cold Hands(2002), Người ăn chay(2007), Breath Fighting(2010) và Greek Lessons(2011), Bản chất của người (2014), Trắng (2016), We do not part(2021); tập thơ I Put the Evening in the Drawer(2013).

Cô giành nhiều giải thưởng văn học lớn nhỏ tại quê nhà: Giải thưởng Tiểu thuyết Hàn Quốc lần thứ 25 (1999);Giải thưởng Nghệ sĩ Trẻ Ngày nay của Bộ Văn hóa Hàn Quốc (2000); Giải thưởng Văn học YiSang (2005); Giải thưởng Văn học Dongri (2010);Giải thưởng Văn học Manhae (2014); Giải thưởng văn học Hwang Sun-won (2015); Giải thưởng Văn học Kim Yujung (2018).

Người ăn chayđoạt giải Man Booker quốc tế năm 2016, Giải thưởng San Clemete ở Tây Ban Nha năm 2019. Bản chất của ngườigiành Giải thưởng Malaparte tại Ý năm 2017. I Do Not Bid Farewell nhận giải Medicis và giải Émile Guimet của Pháp lần lượt vào năm 2023 và 2024.

Cô được chọn là tác giả thứ năm cho dự án Thư viện Tương lai (tuyển chọn tác phẩm của những nhà văn hiện nay và xuất bản trong tương lai) ở Na Uy vào năm 2019. Tác phẩm Dear Son, My Belovedsẽ lưu giữ tại Thư viện Deichman tại Oslo cho đến khi xuất bản theo lịch trình vào năm 2114.

Ngày 10/10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố Nobel Văn chương 2024 trao cho Han Kang, đưa cô trở thành người Hàn Quốc đầu tiên và nữ tác gia châu Á đầu tiên đoạt giải thưởng này.

Theo các cơ quan quản lý tại Trung Quốc, đây là quan niệm tôn sùng tiền bạc, ham thích hưởng thụ hơn lao động chân chính và cũng là khởi nguồn cho nhiều hành vi phạm tội.

Nghiêm cấm hành vi khoe cuộc sống giàu có

Theo Tân Hoa Xã, lý do Cơ quan quản lý không gian mạng hàng đầu của Trung Quốc (CAC) đã đưa ra những quy định cấm người nổi tiếng và cả người hâm mộ có lối sống phô trương là muốn ngăn chặn tư tưởng coi trọng vật chất, tôn sùng tiền bạc, tiêu xài hoang phí.

Trước đó, một số ca sĩ trẻ như Châu Chấn Nam (sinh năm 2000), Hoàng Minh Hạo (sinh năm 2002), Ngu Thư Hân (sinh năm 1995), Ngô Tuyên Nghi xây dựng hình ảnh cậu ấm cô chiêu, xuất thân từ các gia đình trâm anh thế phiệt. Họ thường xuyên mặc đồ hiệu, đeo đồng hồ đắt tiền, đi xe sang khiến fan ngưỡng mộ.

Tuy nhiên, sau đó khi thông tin gia đình của các thần tượng này vướng vào những món nợ khổng lồ đã khiến công chúng thay đổi cách nhìn về họ.

Nhiều thần tượng xây dựng hình ảnh thiếu gia, tiểu thư giàu có, sau đó bị vỡ mộng.

Theo Sina, trong khi Châu Chấn Nam sở hữu bộ sưu tập đồng hồ hàng hiệu, có chiếc trị giá gần 1 triệu USD, thì cha của anh lừa đảo hàng chục triệu USD, khiến nhiều người không có nhà để ở.

Thừa hưởng cuộc sống nhung lụa, trên trang cá nhân, Ngu Thư Hân thường khoe những món đồ hàng hiệu, du lịch bằng du thuyền hay tham dự sự kiện thời trang, gặp gỡ những gương mặt nổi tiếng giới showbiz. Trong khi đó, mẹ của cô bị hạn chế tiêu dùng do không thể trả nợ.

Bà Trần Kiến Bình - mẹ của Hoàng Minh Hạo - dính líu đến 4 vụ án kinh tế. Tài khoản của sao nam sinh năm 2002 đã đóng băng vì nghi ngờ liên quan đến một số khoản tiền của mẹ.

Nhiều khán giả bình luận các ca sĩ trên sống sang chảnh bất chấp việc gia đình khó khăn. Cũng có ý kiến cho rằng họ lừa dối công chúng khi xây dựng hình ảnh thiếu gia tiểu thư giàu có, biết đầu tư kinh doanh từ khi còn trẻ. Từ đó, công chúng thấy phản cảm với những ngôi sao khoe khoang gia thế, chỉ biết dát đồ hiệu lên người.

Các cơ quan quản lý Trung Quốc cũng nhận định việc khoe khoang cuộc sống giàu có giúp các ngôi sao được giới trẻ ngưỡng mộ, nâng cao danh tiếng. Song, đây chỉ là hình ảnh được dày công xây dựng. Lối sống phù phiếm này khiến những người hâm mộ trẻ tuổi bị ảnh hưởng về quan niệm, có tư tưởng sùng bái người giàu và muốn làm ra tiền để hưởng thụ bằng mọi cách.

Lối sống này cũng tạo ra những kỳ vọng không hợp lý, khiến nhiều người trẻ khao khát trở thành ngôi sao để có cuộc sống sang chảnh. Song, thế giới giải trí phức tạp khiến không ít người sa ngã, nhận trái đắng.

"Giới trẻ vốn là những người có xu hướng mơ mộng nhiều hơn nên câu chuyện đẹp đẽ về thành quả chưa đạt được đã chiếm trọn trí tưởng tượng của họ", Global Timesnhận định.

Hậu quả khi chạy theo cuộc sống sang chảnh

TheoSina, tháng 3/2021, nữ ca sĩ, người mẫu Quách Mỹ Mỹ gây chú ý khi bị bắt lần hai vì tội buôn bán thực phẩm giảm cân nguy hại. Trước đó, cô bị kết án 5 năm tù vì tội tổ chức sòng bạc và móc nối bán dâm.

Nguyên nhân dẫn đến sự sa ngã của Quách Mỹ Mỹ chính là việc chạy theo cuộc sống sang chảnh, phải kiếm tiền bằng mọi giá để hưởng thụ.

Theo Sina, Quách Mỹ Mỹ sinh năm 1991, khởi nghiệp bằng nghề ca sĩ, người mẫu. Tên tuổi của Quách Mỹ Mỹ một thời được nhớ đến với hình ảnh chân dài ăn mặc mát mẻ, chuyên có những bức ảnh khoe thân phản cảm.

Năm 20 tuổi, vì muốn nổi tiếng nhanh, Quách Mỹ Mỹ bắt đầu vin vào chiêu trò thị phi để gây chú ý trong dư luận. Trên mạng xã hội, cô khoe cuộc sống xa hoa, thượng lưu không kém cạnh giới nhà giàu thế giới. Hình ảnh gợi cảm bên siêu xe, biệt thự cùng những phát ngôn gây sốc của Quách Mỹ Mỹ khiến dư luận dậy sóng.

Việc làm của Quách Mỹ Mỹ giúp cô nổi tiếng khắp Trung Quốc, thậm chí còn trở thành "gương mặt" đại diện cho lớp phụ nữ đi theo chủ nghĩa tôn sùng và khoe khoang tiền của thái quá.

Quách Mỹ Mỹ vướng vòng lao lý vì chạy theo lối sống phô trương.

Tháng 7/2014, cô bị bắt giữ sau khi một đường dây cá độ bóng đá xuyên quốc gia bị triệt phá. Lúc này, dư luận mới vỡ lẽ thu nhập của cô này đến từ việc tổ chức sòng bạc và móc nối bán dâm.

Tại sở cảnh sát, cô thừa nhận quan hệ với nhiều người đàn ông để có tiền trang trải cuộc sống. "Có rất nhiều đàn ông muốn tôi hầu hạ họ. Mức giá cho mỗi lần bán dâm của tôi không dưới 15.000 USD. Có khách còn trả cho tôi đến 35.000 USD, sau đó anh ta gửi thêm tiền vé máy bay và 15.000 USD tiền boa", cô cho biết.

Năm 2019, khi được thả ra, Quách Mỹ Mỹ vẫn tiếp tục khoe cuộc sống sang chảnh trên mạng xã hội. Sau đó, cô đi vào con đường phạm pháp khi bán thực phẩm giảm cân nguy hại.

"Vì thói hám danh lợi, tôi đã phạm sai lầm lớn, đi vào con đường sa ngã. Tôi rất hổ thẹn và hối hận về những việc làm của mình", Quách Mỹ Mỹ rơi những giọt nước mắt sám hối phía sau song sắt nhà tù.

Một trường hợp khác là á hậu Hoa hậu Đài Loan - Tạ Y Kỳ. Dù sở hữu hai tấm bằng đại học, có thể viết sách, chơi nhạc, biết hai ngoại ngữ, nhưng cô không mặn mà với công việc nghệ thuật. Tạ Y Kỳ bị bắt vì hành nghề bán dâm và môi giới mại dâm. Cô còn là vợ bé của vài doanh nhân Đài Loan.

Người mẫu hạng A Hong Kong - Trương Khả Nghĩa, nữ diễn viên từng xuất hiện trong MV của Châu Kiệt Luân là Tiêu Y Đình, diễn viên Phạm Nhược Hi... cũng chấp nhận con đường phục vụ các ông chủ giàu có để có tiền sử dụng hàng hiệu. Theo Sina, sau khi vướng vòng lao lý, họ bị tẩy chay khỏi giới giải trí, mất hết danh tiếng và sự nghiệp.

Do đó, để ngăn chặn việc phát sinh những quan niệm tôn sùng vật chất, các cơ quan quản lý của Trung Quốc cấm các hành vi phô trương sự giàu có như xóa các video khoe đồ hiệu, đi du thuyền, ăn uống sang chảnh, đóng giả làm chủ tịch...

Đồng thời, Tổng cục Quảng bá Phát thanh Truyền hình Quốc gia Trung Quốc (NRTA) cũng áp dụng hình thức phạt nặng với những ngôi sao vi phạm đạo đức, pháp luật, nhằm răn đe họ phải sống chuẩn mực, làm gương cho người hâm mộ.

Theo Zing

Đặng Luân bị 'phong sát' mất trắng sự nghiệp khi trốn thuế chục triệu USD

Vài tiếng ngắn ngủi sau scandal trốn thuế, tên tuổi Đặng Luân bị 'phong sát' triệt để trong làng giải trí. 

Khoảng hơn 19h ngày 27/8, tại lán nương của gia đình, ăn cơm xong, Phạ có bảo vợ gói ít bánh để cúng rằm tháng 7 nhưng chị M. không đồng ý và nói lại “gói hay không kệ mày”.

Phạ bảo M. “không gói lấy gì cho con ăn” nhưng M. cũng không nghe nên 2 người xảy ra cự cãi.

Sau đó, Phạ đi lấy dao vót đũa nhưng M. vẫn tiếp tục chửi Phạ. Do bị chửi nhiều, Phạ quát và dọa sẽ “chém cho vài phát”.

Chị M. liền đi đến chỗ Phạ và lấy con dao vứt ra ngoài lán. Bực tức, Phạ đã chạy đến chỗ giường ngủ của mình lấy một khẩu súng kíp đã được nhồi thuốc và đạn bi chĩa nòng súng về phía vợ.

Thấy vậy, chị M. vén áo lên và nói “ăn thịt thì bắn đi”.

Bị thách thức, Phạ đứng khom lưng trên giường, kéo búa đập rồi bóp cò. 

Sau tiếng súng nổ, chị M. hét lên “chết rồi, chết rồi” và ngã xuống, phần bụng bị chảy máu.

Chị M. được các con đưa đi cấp cứu và đang được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lai Châu. 

Chuyện thuyết phục mở Internet  

Chia sẻ với VietNamNetthời kỳ đó, nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh cho biết, chuyện thuyết phục trong nội bộ trước khi quyết định mở Internet cũng đầy thách thức bởi có nhiều luồng thông tin khác nhau. Trong nước khó khăn về trình độ công nghệ, nhất là giải trình rõ và thuyết phục được các cơ quan có trách nhiệm về những lợi ích to lớn Internet mang lại cho sự phát triển kinh tế xã hội đất nước và khả năng quản lý được hoạt động của nó.

Đã có nhiều câu hỏi về những mặt tiêu cực khi mở Internet, chẳng hạn như sợ lộ bí mật hay sẽ có nhiều kẻ lợi dụng nói xấu, xuyên tạc chế độ... 

“Thậm chí thời kỳ đó, Quy chế tạm thời về quản lý, thiết lập, sử dụng mạng Internet ở Việt Nam kèm theo Nghị định ban hành ngày 21/3/1997 còn quy định 'Các mạng thông tin máy tính và các cơ sở dữ liệu của các cơ quan Đảng, Chính phủ, An ninh Quốc phòng không được đấu nối với mạng'. Rất mừng, các nhà khoa học Việt Nam, nhiều cơ quan thông tin đại chúng đã nhận thấy sức mạnh của Internet nên tích cực ủng hộ và thúc đẩy để mở”, ông Nguyễn Khánh nói.

Về mặt kỹ thuật, có thể mở Internet sớm hơn bởi trước đó đã có nhiều thử nghiệm. “Một số người mong muốn mở ra sớm hơn, nhưng tôi cho rằng cần phải chuẩn bị kỹ cả về điều kiện kỹ thuật, hạ tầng, mạng lưới, nguồn nhân lực, các cơ chế chính sách quản lý và quan trọng nhất là sự chuẩn bị về mặt tư tưởng”, ông Nguyễn Khánh cho biết.

Giáo sư Đặng Hữu nhớ lại: “Tôi là một trong những người có nhu cầu thông tin và phải sử dụng Internet. Vì vậy, tôi đã tìm cách thuyết phục Đảng và Chính phủ cho mở. Những người thời đó tích cực cùng tôi thuyết phục gồm: Anh Phan Đình Diệu, anh Nguyễn Đình Ngọc, anh Chu Hảo, anh Mai Liêm Trực… Nếu không có Internet, rất khó làm việc vì bắt buộc phải liên hệ với nước ngoài. Trong khi đó, liên hệ qua điện thoại hay fax còn quá đắt đỏ. Hơn nữa, nhu cầu tìm kiếm thông tin phục vụ cho công tác nghiên cứu rất lớn. Chưa có Internet nên chúng tôi sử dụng gần như là “chui” để liên hệ ra bên ngoài. Hồi đó, chúng tôi có đưa ra khái niệm “Kinh tế tri thức”, nếu không có mạng không thể có kinh tế tri thức".

Nhận thức được sức mạnh của Internet không phải chỉ có những người làm công tác quản lý và nghiên cứu. Ngay từ năm 1996, chủ doanh nghiệp Hoàng Anh Gia Lai đã thuê 2 kỹ sư mua 2 máy tính và hàng ngày truy cập internet tìm kiếm thông tin, thị trường cho mặt hàng gỗ của mình.

Giáo sư Đặng Hữu cũng khẳng định, về mặt kỹ thuật, chúng ta đã có thể mở Internet sớm hơn, nhưng trước lo ngại về vấn đề an ninh nên việc này đã được xem xét một cách thận trọng.

Nhớ lại thời kỳ đầu, ông Mai Liêm Trực, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện cho biết, lúc đó ai cũng nghĩ Internet sẽ vào Việt Nam, nhưng có điều đưa sớm hơn hoặc chậm hơn mà thôi. Vấn đề ở chỗ liệu có mất cơ hội lần nữa hay không. “Lúc đó, chúng tôi cảm nhận Internet sẽ vào Việt Nam, nhưng có nguy cơ chậm mở và nếu cho mở sẽ bị nhiều yếu tố hạn chế nên sẽ ảnh hưởng đến tốc độ phát triển. Chúng tôi đã phải thuyết phục mở càng sớm càng tốt, thậm chí tạm thời chấp nhận cả những chỉ đạo mà mình không hài lòng rồi tính tiếp".

Khi làm Nghị định 21 về quản lý Internet, có rất nhiều tranh cãi. Cuối cùng, Thủ tướng Võ Văn Kiệt cũng sốt ruột cho việc đổi mới nên đã quyết định đây là nghị định tạm thời về quản lý, nếu có gì tiếp tục điều chỉnh.

“Có lúc tôi cũng thấy giật mình vì dám 'múa rìu qua mắt thợ', nói với chính các thầy dạy mình về Mác – Lênin, về duy vật biện chứng để chứng minh cho việc “quản đến đâu, mở đến đó” là không biện chứng. Có thể 10 năm, 20 năm nữa, chính các bạn trẻ lại thấy những tiến bộ của chúng ta hiện nay là kỳ cục không thể hiểu nổi, giống như chúng ta đi xem triển lãm về thời bao cấp ở Bảo tàng Dân tộc học”, ông Mai Liêm Trực nói.

Đến tư duy “quản” theo kịp với “mở”

Ông Mai Liêm Trực cho biết, năm 1997, không chỉ có Nghị định 21 mà đã có văn bản riêng của cấp rất cao chỉ đạo "quản đến đâu mở đến đấy" với Internet. Chúng tôi biết rằng, Nghị định 21 không ổn để cho Internet phát triển. Ngay từ đầu, Tổng cục Bưu điện đã thấy rằng cần phải thay đổi Nghị định này. Nhưng việc thuyết phục để chuyển sang tư duy "quản" phải theo kịp với "mở" rất khó khăn - bởi nếu giữ tư duy "quản theo kịp với mở" là phi biện chứng và hạn chế sự phát triển".

Việc thuyết phục chuyển từ Nghị định 21 sang Nghị định 55 là chuyện không dễ dàng. Ông Trực nhìn nhận, Nghị định 55 được ví như cuộc Cách mạng lần 2 thì hơi to tát. Nhưng đây thực sự là những trăn trở và chuyển đổi về mặt tư duy về quản lý nhà nước và đổi mới. Việc quản lý phải theo kịp với phát triển là đúng với các ngành chứ không riêng gì Internet.

Nguyên Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh đã được giới truyền thông bình chọn là một trong 10 nhân vật có công lớn nhất đưa Internet vào Việt Nam cùng với những tên tuổi như ông Mai Liêm Trực, ông Trần Bá Thái, ông Vũ Hoàng Liên, ông Đặng Hữu… 

Sự dấn thân của những người mở đường cho Internet vào Việt Nam đã tạo nên sự phát triển mạnh mẽ. Đồng thời cũng là động lực mạnh mẽ phát triển kinh tế văn hóa xã hội.