Làng chài miền Tây giữa núi rừng

Ánh hoàng hôn buông trên mặt hồ lấp loáng. Làng chài dưới chân cầu Đắk Hil (xã Krông Nô, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk) í ới gọi nhau chong đèn đi thả lưới. Họ là những hộ dân hơn 10 năm nay sống bằng nghề đánh bắt, nuôi cá bè trên dòng suối Đắk Hil.

Vừa gỡ tấm lưới vá chằng vá đụp, ông Phạm Văn Thia (52 tuổi, cư dân làng chài) vừa chia sẻ: “Ở đây chỉ có 38 hộ dân thôi. Chúng tôi đều là người miền Tây và đều chọn việc đánh bắt, nuôi cá bè để mưu sinh”.

“Hơn 10 năm trước, chúng tôi không hẹn mà gặp tại đây, tạo thành làng chài miền Tây giữa núi rừng thế này. Hồi rời quê, ai cũng hồ hởi, mang theo nhiều ước vọng. Bây giờ thì…”, ông Thia ngập ngừng.

Năm 2009, khi thủy điện Buôn Tua Srah (huyện Krông Nô) tích nước, đi vào hoạt động, con suối Đắk Hil hình thành một lòng hồ rộng lớn. Chưa từng bị khai thác, nguồn thủy sản trong lòng hồ vô cùng phong phú.

Những hộ dân chuyên nghề cá thạo tin ở các tỉnh miền Tây như: Đồng Tháp, Kiên Giang, Tiền Giang… bắt đầu đổ về hồ đánh cá. Họ chọn chân cầu Đắk Hil làm điểm dừng chân, dựng bè, mưu sinh bằng nghề chài lưới.

Người dân trong làng chài chủ yếu mưu sinh bằng nghề nuôi cá bè, đánh bắt thủy sản.

Tin lành bay xa, nhiều hộ dân khác cũng từ bỏ quê nhà, mang theo giấc mơ đổi đời tìm đến chân cầu Đắk Hil lập nghiệp. Ông Thia là một trong số đó. Ông nói, năm 2009, nghe lời “thiên hạ”, ông gom góp vốn liếng dưới quê lên lòng hồ Đắk Hil.

Tiền bạc ông đem theo chỉ đủ đóng cái bè và một chiếc ghe nhỏ. Ông Thia định bụng ráng làm ăn vài năm, có vốn rồi về quê kinh doanh. Thế mà, hơn mười năm qua, ông chỉ “dư được bà vợ cùng 2 đứa con”, giấc mơ trở về quê cũng tan biến.

Cạnh bên bè cá gia đình ông Thia là “cơ ngơi” của ông. Võ Văn Bích. Ông nói, ở quê làm ruộng, làm rẫy mất mùa liên tục nên ông dắt díu vợ con lên lòng hồ thủy điện dựng bè nuôi cá. Bây giờ, hơn 11 miệng ăn của gia đình đều trông chờ vào bè cá và việc chài lưới của ông.

Dù thưa vắng người, làng chài miền Tây giữa lòng hồ thủy điện vẫn tạo nét độc đáo rất riêng giữa núi rừng Tây Nguyên. Không biết từ lúc nào, cầu Đắk Hil đã trở thành điểm buôn bán cá loại cá khô. Tại đây, có hàng chục sạp hàng khô cá đủ các loại.

Ông Bích cho biết, lênh đênh hơn chục năm trên mặt hồ, ông vẫn chưa có mảnh đất cắm dùi, giấc mơ đổi đời nhạt dần theo con nước.

Thế nhưng, những hàng quán ấy vẫn chưa thể kéo làng chài ra khỏi sự túng quẫn, khó khăn. Nhìn bè cá ọp ẹp, xiêu vẹo như muốn đổ nhào xuống mặt nước, ông Bích giọng buồn buồn nói: “Tôi Nghèo, nghèo đến nỗi, bây giờ có chết cũng không có đất mà chôn”.

“Lúc bỏ quê đi, tôi nghĩ cứ lên đây làm vài năm rồi ky cóp mua miếng đất cắm dùi, cho con cái đi học. Bây giờ, tôi có thêm 3 cháu nội, 2 cháu ngoại rồi mà vẫn chưa có mảnh đất cắm dùi, vẫn bám víu vào bè cá mà sống”, ông chia sẻ thêm.

Ước mơ được lên bờ

Ông Bích nói, dù là dân miền sông nước nhưng bây giờ, ông cũng như những hộ dân còn lại đã ngao ngán, chán chường cảnh lênh đênh trên mặt nước. Bây giờ, họ ao ước được lên bờ. Thế mà, giấc mơ ấy vẫn xa xôi và mờ mịt như sương sớm núi rừng Tây Nguyên.

Ông nói: “Cái nghề “đâm Hà Bá” bạc lắm, làm hôm nay thì biết hôm nay chứ ngày mai chẳng biết thế nào. Năm ngoái, đợt xảy ra cơn bão số 12, nửa đêm mưa lớn, gió mạnh thổi tốc mái nhà, đánh vỡ bè cá… Mọi người sợ quá ôm con, dẫn vợ lên bờ xin ở nhờ để trốn bão”.

Ông chia sẻ, ông không muốn phải “ở nhờ”, “trốn bão nhờ” nữa. Thế nhưng, việc lên bờ đối với ông bây giờ quá đỗi xa xôi. Theo ông, vì sống tạm cư trên lòng hồ nên 38 hộ dân ở đây chỉ được đăng ký tạm trú dài hạn chứ chưa được cấp hộ khẩu.

Kinh tế khó khăn, vướng nhiều thủ tục pháp lý, nhiều trẻ em trong làng chài dù đã đến tuổi nhưng vẫn không được đến trường.

Thế nên, họ không được hưởng các chính sách phúc lợi xã hội. Trẻ em cũng gặp nhiều hạn chế trong việc đến trường. Đưa mắt nhìn 5 đứa cháu đang hồn nhiên chơi đùa ở góc nhà, ông Bích buồn rầu nói: “Sắp nhỏ nay đã đến tuổi đến trường rồi mà chưa có điều kiện cho đi học”.

Cùng hoàn cảnh, đứa con 5 tuổi của ông Thia cũng chưa một lần được đến trường. Ông nói: “Tôi tính năm nay nếu trúng cá sẽ mua cái xe, gởi thằng nhỏ ra trường ngoài xã rồi đưa đón nó đi học. Nếu thất học, nó cũng chỉ mãi loanh quanh cái bè cá như cha nó thôi”.

Nói xong, ông ngồi nhẩm đầu ngón tay rồi cho biết, ở xóm chài này có hơn chục em đang độ tuổi đến trường mà vẫn chưa được đi học. Thậm chí, một số gia đình vì không có điều kiện nên phải cho con nghỉ học ở nhà bán cá, đi thả lưới.

Các hộ dân trong xóm chài nói rằng, họ muốn lên bờ, tìm lấy một miếng đất để an cư, bởi chẳng biết trụ được với cái nghề chài lưới, nuôi cá bè đến bao giờ.

“Không biết khi nào chúng tôi mới có được miếng đất, có cái nhà trên bờ để bớt khổ. Sống lênh đênh như thế này bao nhiêu năm nay mà chẳng tích góp được gì, đến khi chết cũng chẳng biết chỗ nào để chôn cất”, bà Thúy vợ ông Bích tâm sự. 

Người cố níu con chữ cho những đứa trẻ 'hoang dã' trên cao nguyên đá

“Mình cứ nghĩ mãi đến chi tiết ấy và không hiểu nổi tại sao lại có người muốn bán đứa con dứt ruột đẻ ra. Cứ thế thôi mà thương nó”.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (Bình Dương) cho rằng, nếu tiền lương cứ tăng theo cách để chống lạm phát hoặc chỉ đặt mục tiêu để bảo đảm đời sống thì không khuyến khích được cán bộ, công chức, viên chức.

“Bởi vì những người làm việc ở khu vực công, ngoài việc họ tự hào về vị trí xã hội thì họ còn phải được yên tâm về thu nhập để gắn bó lâu dài. Đó cũng là cách chống tham nhũng ngay từ đầu”, ông Huân nhấn mạnh.

Theo ông Huân, khi lương đủ cao, công chức đủ để trang trải, nuôi gia đình, xứng đáng theo mức đóng góp GDP tăng trưởng thì lúc đó họ sẽ không muốn tham nhũng và rất e ngại khi dính vào tham nhũng, bởi họ có thể sẽ mất thu nhập này.

Để cải cách toàn diện, đại biểu tỉnh Bình Dương đề xuất phải đưa ra công thức tính và căn cứ theo GDP hằng năm.

“Có thể chúng ta không kịp làm lần này, nhưng về lâu dài phải làm như thế mới là giải pháp căn cơ. Nếu làm được như thế, chúng ta cũng đỡ vất vả với việc phải đi tích trữ, huy động các nguồn ngân sách để dự trữ như hiện nay”, ông Huân gợi mở.

Mức giảm trừ gia cảnh phải tăng 30% mới hợp lý

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Tạ Văn Hạ đề nghị bên cạnh việc tăng lương cần đẩy mạnh tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy tích cực hơn nữa.

Ông Hạ nêu thực tế trước khi tăng lương thì giá cả đã tăng, nên cần có giải pháp bình ổn giá, nhất là với các mặt hàng tiêu dùng.

“Tôi ngạc nhiên là hiện nay lương chưa tăng mà đã có một số mặt hàng tiêu dùng tăng giá nhiều lần”, ông Hạ nêu vấn đề.

Vì vậy, đại biểu lưu ý cần khống chế việc tăng giá theo tâm lý, lợi dụng tăng lương để tăng giá, nếu không việc tăng lương không còn ý nghĩa.

Theo ông Hạ, khi lương tăng cần quan tâm đến thuế thu nhập cá nhân, nghiên cứu thêm về mức giảm trừ gia cảnh.

“Khi tăng lương lên 30%, mức sống tăng lên thì mức giảm trừ gia cảnh cũng phải tăng 30%, thậm chí là 50% thì mới hợp lý”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục nói.

Chính phủ đặc biệt quan tâm đến kiểm soát giá

Cùng mối quan tâm, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cho hay, trong 20 năm qua chúng ta đã có 14 lần điều chỉnh mức lương cơ sở. Trong đó, có 2 lần tăng lương cơ sở làm tăng lạm phát: Năm 2008 khi tăng lương cơ sở 20%, lạm phát tăng từ 6,3% lên 23%; năm 2011 tăng lương cơ sở 13,7%, lạm phát tăng từ 9,2% lên 18,6%.

Theo ông Ngân, thực tế lạm phát tăng không chỉ do lương cơ sở mà còn do lạm phát thế giới, giá dầu thế giới tăng, tỉ giá tăng…

Do đó, trong thời gian tới, ông Ngân đề nghị Chính phủ cần quan tâm đến một số vấn đề. Đó là chính sách tiền tệ cần linh hoạt theo lạm phát mục tiêu 4% và phải giữ cho được ổn định tỷ giá.

Đồng thời, việc điều chỉnh các hàng hóa dịch vụ do Nhà nước quản lý như học phí, giá dịch vụ khám chữa bệnh… phải giãn ra, không cùng một lúc và phải cách xa ngày 1/7.

Cùng với đó là chuẩn bị nguồn hàng, đảm bảo cung hàng hóa, không để xảy ra thiếu hàng; thúc đẩy sản xuất.

Quan trọng nhất là phải kiểm soát lạm phát tâm lý, lạm phát tin đồn, lạm phát domino, "té nước theo mưa" và phải tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử phạt nghiêm minh những vấn đề liên quan đến pháp luật về giá.

Báo cáo làm rõ thêm một số nội dung, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định, việc tăng lương lần này Chính phủ đặc biệt quan tâm đến kiểm soát về giá, chỉ số CPI.

“Chúng tôi đã có đánh giá báo cáo khả năng CPI tăng 0,7% trong khi GDP tăng trưởng đóng góp 0,21%. Cho nên việc tăng này chủ yếu là tâm lý, nhu cầu do tăng lương cũng có nhưng không cao. Bởi vì cung cầu hàng hóa đáp ứng được, đặt biệt là hàng hóa thiết yếu”, Phó Thủ tướng phân tích.

Phó Thủ tướng tiếp thu ý kiến của các đại biểu và cam kết Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt hơn.

Chính phủ đảm bảo nguồn kinh phí 913.300 tỷ để tăng lương

Tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp) khiến bạn mệt mỏi, lo lắng, thay đổi tâm trạng và đói mọi lúc. Điều này là do bệnh gây ra sự sản xuất quá mức hormone tuyến giáp thúc đẩy sự thèm ăn. Rối loạn chuyển hóa năng lượng cũng có thể xảy ra do cường giáp. Suy giáp hay cường giáp có thể kiểm soát bằng thuốc, phẫu thuật hoặc kết hợp cả hai.

Lượng đường trong máu thấphay hạ đường huyết là tình trạng không có đủ nhiên liệu hoặc glucose trong máu, dẫn đến mệt mỏi, yếu tay chân, chóng mặt. Hạ đường huyết thường xảy ra do đói, hoạt động thể chất quá sức. Bổ sung một lượng carbs phù hợp có thể cải thiện tình trạng này.

Mang thai.Một số bà bầu bị nghén, buồn nôn và chán ăn trong thai kỳ. Một số khác lại thèm ăn hơn bình thường và cảm thấy đói liên tục. Tình trạng này xảy ra do thay đổi nội tiết tố trong thai kỳ. Ngoài ra, tốc độ trao đổi chất của cơ thể tăng trong thai kỳ nhằm hỗ trợ sự phát triển cho thai nhi. Trao đổi chất tăng khiến mẹ bầu thấy đói thường xuyên hơn.

Rối loạn lo âu.Căng thẳng, trầm cảm hay rối loạn lo âu, đều kích thích sản sinh ra nhiều cortisol hơn bình thường. Đây là một trong những hormone kích thích đói. Người mắc các tình trạng tâm lý này thường cảm thấy thoải mái, giải tỏa hơn khi được ăn. Để giảm căng thẳng trong cuộc sống, mỗi người nên sắp xếp cân đối giữa công việc và giải trí, nên đọc sách, nghe nhạc, tập yoga hoặc thiền giúp cải thiện tâm trạng.

Bệnh tiểu đườngkhiến cơ thể gặp khó khăn trong việc tái tạo và chuyển hóa năng lượng. Ngoài ra, khi lượng đường trong máu tăng cao, cơ thể giải phóng insulin nhiều hơn mức cần thiết, khiến bạn đói. Bên cạnh triệu chứng đường huyết cao gây cảm giác đói liên tục, bệnh tiểu đường còn khiến người bệnh khát nước, đi tiểu liên tục, sụt cân.

Mất ngủhay ngủ không đủ giấc, rối loạn giấc ngủ làm thay đổi sự cân bằng của các hormone gây đói (leptin và ghrelin), gây đói liên tục kèm với cảm giác thèm ăn. Người hay mất ngủ có xu hướng tìm đến các món ăn vặt có nhiều calo và chất béo hơn để thỏa mãn cơn thèm ăn, không tốt cho sức khỏe.

Anh Chi(Theo WebMD)