3 năm qua, Đỗ Huy Hoàng (Sơn Tây, Hà Nội) có một thói quen chẳng giống ai. Hễ rảnh rỗi, cậu học sinh trường Trung học phổ thông Chuyên Khoa học Tự Nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) lại một mình trên chiếc xe đạp điện, lân la khắp các khu chợ lớn, nhỏ ở Hà Nội ngắm mớ linh kiện điện tử mà phần lớn bạn cùng lứa không hiểu đó là gì. 

Huy Hoàng (ngoài cùng bên phải) giành huy chương Bạc ngay lần đầu cùng đội tuyển Việt Nam tham gia kỳ thi Olympic Vật lý châu Âu 2019 tại Latvia

Huy Hoàng chính là một trường hợp đặc biệt khiến những giáo sư nổi tiếng của VinUni phải ngạc nhiên vì những ý tưởng vượt xa tầm của một học sinh cấp 3. Dự án ấp ủ của cậu học sinh có điểm trung bình môn cao tới 9,6 là tạo ra hệ thống âm thanh hoàn toàn mới có giá rẻ nhưng chất lượng không thua hàng hiệu.

Nguyên lý tạo nên chất lượng của bất kỳ hệ thống âm thanh nào cũng rất đơn giản: linh kiện càng tốt, các chi tiết phải làm từ vật liệu càng tốt thì khả năng truyền tải âm thanh càng trung thực. Dù muốn, các nhà sản xuất cũng không thể đảo ngược cách làm ấy bởi những giới hạn về kỹ thuật bán dẫn hiện tại.

Chàng trai 18 tuổi không chấp nhận điều gần như đã là nguyên lý hiển nhiên. Thay vì can thiệp bằng phần cứng, Huy Hoàng muốn lập trình lại những con chip để đo đạc sự thiếu hụt trên tín hiệu âm thanh hiện tại và lấp đầy những điểm khuyết ấy bằng kỹ thuật số. Muốn hoàn thiện, chàng trai trẻ dự tính, em sẽ cần sự chia sẻ thông tin giữa những người dùng để hệ thống tín hiệu ngày càng đồng bộ, hoàn thiện và từ đó giảm thiểu độ nhiễu âm thanh.

Ý tưởng độc đáo này lấy cảm hứng từ khả năng giao tiếp, chia sẻ thông tin bằng sóng siêu âm vô cùng hiệu quả của loài dơi và cá voi. "Nhiều người bảo em điên rồ, đâm đầu vào tường", chàng trai trẻ nói.

Đối diện với Hoàng, GS Doumanidis Charalabos Constantinos, Đại học VinUni không coi đó là chuyện viển vông của tuổi mới lớn.

Một trong những điều quan trọng để GS Doumanidis ủng hộ quyết định trao Học bổng Tài năng 100% chuyên ngành Kỹ thuật điện cho Hoàng bởi ông nhìn thấy ở chàng trai trẻ hoài bão lớn. Đó là ước mơ có thể thay đổi mô hình sản xuất trong tương lai. Điểm khác biệt là Hoàng có cả kế hoạch chi tiết để hiện thực hóa mơ ước ấy.

"Đỗ Huy Hoàng thực sự có tố chất trở thành một nhà phát minh sáng chế và em đang trên con đường trở thành chuyên gia về hệ thống âm thanh", GS Doumanidis nhận xét.

Hỏi Hoàng, vì sao em lại muốn làm một nhà phát minh, tân sinh viên của VinUni khiến mọi  người ngạc nhiên bởi lý do xuất phát từ... sự phi lý. Theo Hoàng, phi lý ở chỗ, Mỹ nắm công nghệ lõi và trở thành cường quốc hàng đầu thế giới, vậy vì sao Việt Nam với nhiều thế hệ trẻ tài năng, đoạt nhiều giải thưởng lớn thế giới lại phải chấp nhận công nghệ tụt hậu? Chàng trai 18 tuổi muốn vượt qua những định kiến bấy lâu ấy, từ việc tự mình làm chủ công nghệ của riêng người Việt.

Ở nơi có điều kiện không thua gì những ngôi trường danh tiếng thế giới như VinUni, Hoàng tin rằng, em có đầy đủ hành trang để hiện thực hóa giấc mơ của mình.

Hành trình của chú kiến nhỏ đến giấc mơ lớn VinUni

Cũng giống với Huy Hoàng, Phạm Văn Long, cậu học sinh nghèo quê Quảng Bình không phải là học sinh có điểm IELTS vượt trội, nhưng vẫn được VinUni trao Học bổng Tài năng cho chuyên ngành Kỹ thuật điện.

Long có hoàn cảnh không giống các bạn. Bố em bị tai nạn qua đời từ khi em mới học lớp 3. Ngôi nhà bốn người ở lại trông cả vào tiệm tạp hóa nhỏ của mẹ ở quê. Quãng thời gian dài sau đó, cậu bé Phạm Văn Long thu mình đến mức rụt rè. Suốt những năm cấp 2, thành tích cậu học sinh chưa bao giờ nằm trong tốp đầu, cố gắng lắm cũng chỉ ở mức khá.

Nhớ lại những ngày mới đi học ở trường PTTH Quốc học Huế, Long bảo, em không những nhút nhát, học tập ở mức bình thường mà còn cực kỳ "keo bo". Khoản tiền trọ cùng sinh hoạt phí chỉ 2 triệu đồng nhưng vẫn là quá lớn với mẹ Long. Thầy chủ nhiệm Lê Quốc Anh biết hoàn cảnh đã dành cho em một phòng trong gia đình mình để cậu học trò nhỏ yên tâm học tập.

Long dành phần lớn thời gian để học. Ngoài giờ trên lớp, cậu học sinh tự mày mò, ngồi giải đi giải lại những bài tập trong sách tới đêm. Học 1-2 lần không nhớ, Long chong đèn học đi học lại tới khi nào không thể quên được mới thôi.

Nhớ lại những ngày ấy, Long bảo, em có thể không nhanh nhẹn bằng nhiều người nhưng nếu mãi như vậy, em sẽ không tìm được tương lai sáng cho mình, cho cả gia đình 4 người của Long.

"Lúc đó em nghĩ, em không thể buông xuôi được. Chỉ có chăm chỉ mới bù lại tất cả, giống những con kiến bé nhỏ nhưng có thể đào sập cả ngọn núi", cậu học trò nghèo nói.

Dần dần, Long không còn thấy bài tập thầy giáo ra khó như trước nữa. Điểm trung bình của Long từ mức khá, tới lớp 11 đã lên tới 8,8 và một năm sau đó là 9,3. Trong các môn, Long giỏi nhất là Vật Lý, 2 năm liên tiếp 2018, 2019, cậu học trò sinh ra ở miền quê Đức Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình đều đạt giải Nhì trong kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia.

Hội đồng tuyển sinh của VinUni đã lắng nghe hết hành trình ấy của cậu học trò nhỏ. Có một điểm thú vị trong buổi phỏng vấn là có vài lần, các thầy giáo phải nhắc từ tiếng Anh cho câu chuyện Long kể. Ngoại ngữ của Long không quá nổi trội như nhiều người nhưng con đường để chứng minh bản lĩnh của Long thì không phải ai cũng làm được.

"Long đã chứng minh cho tất cả mọi người thấy, tài năng không chỉ thiên bẩm. Bất kỳ ai, dù có vạch xuất phát trắc trở ra sao nhưng khổ luyện, vượt khó, vẫn có thể làm nên những điều phi thường", một giáo sư trong hội đồng tuyển sinh ĐH VinUni nói.

Phạm Văn Long chia sẻ, ở một ngôi trường có những vị giáo sư danh tiếng thế giới, có chương trình tiêu chuẩn quốc tế và quá đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị như VinUni, em sẽ có cơ hội để làm những điều lớn hơn mong muốn thời học sinh.

"Em học tốt môn Vật Lý, em muốn dùng khả năng của mình, học ngành Kỹ thuật điện, để làm ra những thiết bị hỗ trợ cho cuộc sống con người. Mới là ý tưởng, nhưng em muốn làm ra những thiết bị sử dụng năng lượng thay thế như nhiệt hạch, phân hạch", chàng trai trẻ quả quyết.

Còn một hành trình dài để cậu học trò nghèo chạm đến mong muốn ấy. Thế nhưng, có một điểm chung giữa Đỗ Huy Hoàng và Phạm Văn Long - những sinh viên lứa đầu tiên của VinUni là dù nói về ước mơ lớn nhường nào, hai bạn trẻ vẫn khiến người đối diện có niềm tin. Đơn giản vì với bản lĩnh, đam mê mãnh liệt, khả năng sáng tạo sẵn có, cùng với tất cả những gì tốt nhất từ VinUni, những con người trẻ tuổi ấy đủ sức làm nên những điều lớn lao. 

Minh Tuấn

- Chúng em yêu nhau nhưng gia đình hai bên phản đối bởi mẹ em mất vì bệnh. Gia đình anh ấy cho rằng em là con út nên dễ di truyền.

TIN BÀI KHÁC

Nơi quê nhà, 4 đứa con thơ dại, đứa lớn nhất mới 13 tuổi thẫn thờ ngóng tin bố. Cháu Lại Thị Kim Anh (con gái đầu của anh Mùi) hỏi: “Mẹ ơi! Bố đâu rồi? Sao đợt này bố lâu về với chúng con thế?”. Vợ anh đang mang thai ở tháng thứ 6 lau vội những giọt nước mắt, trấn an các con. Người phụ nữ ấy xác định lần "vượt cạn" này sẽ không có chồng bên cạnh.

Gia đình anh Mùi thuộc một trong những hộ nghèo nhất xóm. Cả nhà 6 miệng ăn chỉ trông chờ vào 3 sào lúa, 1 sào trồng hoa màu lấy rau đem bán ngoài chợ. Anh làm thêm nghề hàn tự do lúc nông nhàn.

Công việc vốn dĩ bấp bênh, chưa kể dịch Covid-19 liên tục bùng lên khiến việc ít đi, thu nhập càng giảm, thế nên đối với anh, chỉ kiếm đủ ăn là may mắn lắm rồi, chưa nói đến tích lũy.

Vợ chồng vỡ kế hoạch, mang thai con thứ 5. Anh Mùi sốt ruột vì biết đến lúc sinh nở sẽ rất tốn kém nên ra sức làm lụng, đi khắp nơi tìm việc những mong kiếm thêm chút tiền lo cho đứa con sắp chào đời.

Đợt dịch Covid-19 qua đi, anh nhận công việc thời vụ. Khoảng 9h30 ngày 11/3/2021, trong lúc đang hàn, anh không may vướng vào đường dây cao thế dẫn đến điện giật.

10h sáng cùng ngày, gia đình nhận được tin, vội vã đến Bệnh viện huyện Thuỷ Nguyên (thành phố Hải Phòng). Qua đánh giá ban đầu, bác sĩ xác định tình trạng rất nặng nên tiến hành sơ cứu rồi chuyển anh lên tuyến trung ương.

Thời điểm tới Bệnh viện Bỏng Quốc gia, các bác sĩ đánh giá anh bị bỏng độ 5, bỏng hoàn toàn phần mặt, cổ, ngực, chân. Đặc biệt, hai chân anh Mùi bỏng đến xương đã bị hoại tử. Vậy là chưa kịp kiếm tiền nuôi các con sau dịch, người cha khốn khổ ấy đã phải đối mặt với tử thần.

Gia đình kiệt quệ

Ngay khi nhận được tin dữ, gia đình anh Mùi chạy vạy khắp nơi vay mượn, mong cứu anh thoát khỏi cơn hiểm nghèo. Bà con lối xóm biết được hoàn cảnh đều tỏ ra thương xót, đặc biệt cám cảnh cho mấy đứa trẻ vẫn còn non nớt và người vợ bầu vượt mặt. Nhưng cùng cảnh nghèo, mọi người cũng chỉ gom góp được 5 triệu đồng giúp anh.

Số tiền ít ỏi nhanh chóng hết sạch, thậm chí còn không đủ tiền đưa anh Mùi ra Hà Nội cấp cứu. Ngày hôm sau, người thân trong gia đình phải vay mượn thêm để đóng viện phí 30 triệu đồng. 

Bởi không có bảo hiểm y tế nên khoản tiền mới vay cũng nhanh chóng cạn sạch. Chạy đôn chạy đáo vay thêm 50 triệu đồng nữa, chị Phạm Thị Cúc, vợ anh cũng bất lực vì chồng cần dùng nhiều loại kháng sinh đắt tiền mới duy trì được tính mạng. Chỉ trong vòng chưa đầy 1 tuần, chi phí điều trị cho chồng đã lên tới hơn 100 triệu đồng.

Không có bảo hiểm y tế, anh Lại Văn Mùi đang rất cần cộng đồng giúp đỡ

Đến nay, tình trạng anh Mùi vẫn hết sức nguy kịch. Các bác sĩ thông báo hai chân anh đã hoại tử vì cháy đến xương. Người đàn ông bất hạnh đó đứng trước nguy cơ phải cắt cả hai chân để cứu hai lá phổi cùng các bộ phận khác trên cơ thể.

Ngồi thẫn thờ trông em trai, anh Lại Văn Bính đau đớn thốt lên: “Thực sự hoàn cảnh em tôi quá trớ trêu. Cái ác nhất là không có bảo hiểm y tế. Cả nhà tôi đều nghĩ giờ cứu mạng người là quan trọng nhất nên huy động hết cả họ hàng hỗ trợ. Nhưng cứ dăm ba ngày hết sạch vài chục triệu đồng thế này, lên đến hơn 100 triệu rồi mà cũng chưa xong. Chúng tôi thật hết cách rồi".

Từ ngày anh Mùi gặp nạn, người thân trong gia đình không dám cho chị Cúc vào viện dù trong lòng chị đang rối bời. Người phụ nữ bầu vượt mặt, ngồi thẫn thờ bên mấy đứa nhỏ chỉ cầu mong một phép màu xảy đến với chồng mình.

Phạm Bắc

Bé trai 5 tuổi bị vỡ sọ não, tính mạng nguy kịch

Tai nạn bất ngờ khiến bé Đinh Trọng Ngọc (5 tuổi) bị vỡ xương thái dương, tính mạng gặp nguy kịch.

Sau 11 lượt trận ở V-League 2020, cùng “số vốn” trong thời gian làm việc tại Việt Nam, bài toán về nhân sự cho đội tuyển tưởng chừng không còn là vấn đề quá khó đối với HLV Park Hang Seo.

Thế nhưng dịch COVID-19 không chỉ làm cho V-League gián đoạn gây ảnh hưởng đến kế hoạch của chiến lược gia người Hàn Quốc mà còn đẩy thuyền trưởng tuyển Việt Nam vào thế khá kẹt vì mất nhiều lựa chọn cho lần tập trung này.

Dù rất muốn, nhưng HLV Park Hang Seo sẽ không có sự phục vụ của Đặng Văn Lâm ở lần tập trung này

Nhóm cầu thủ ở CLB Đà Nẵng như Đức Chinh, Tuấn Mạnh đặc biệt những cái tên đang chơi tốt như Phan Văn Long không thể góp mặt vì Đà Nẵng đang là tâm dịch Covid-19 ở lần bùng phát mới này.

Không chỉ mất nhóm cầu thủ Đà Nẵng, thủ môn số 1 ở tuyển Việt Nam trong 2 năm qua là Đặng Văn Lâm đang thi đấu ở Thái Lan cũng vắng mặt với lý do tương tự.

Niềm an ủi duy nhất của HLV Park Hang Seo là có được Văn Hậu khi kịp hội quân sau khi hoàn thành 2 tuần cách ly theo quy định.

... đến những trăn trở khác của thầy Park

Dù chỉ là một đợt tập trung ngắn ngày, nhưng rõ ràng rất quan trọng đối với HLV Park Hang Seo bởi cuộc hội quân của tuyển Việt Nam tới đây là lần đầu tiên trong năm 2020 sau nhiều lần hoãn vì COVID-19.

Thế nên, HLV Park Hang Seo rất muốn có được đội đầy đủ nhất, đặc biệt những vị trí trong khung gỗ, bởi nhìn ở V-League đến lúc này các thủ môn đang khiến chiến lược gia người Hàn Quốc lo âu. Nhưng đáng tiếc Văn Lâm, Tuấn Mạnh đều không thể góp mặt.

Thêm hàng loạt lý do khác để ông Park phải lăn tăn thực sự

Những đề cử cho ông Park ở vị trí thủ môn đến lúc này thực sự chưa thuyết phục. điển hình như cái tên đang lên là Phạm Văn Phong chẳng hạn.

Thủ thành này đang có số bàn thua ít nhất V-League, nhưng thực tế công đầu lại thuộc về hệ thống thi đấu ở CLB Sài Gòn rồi mới đến năng lực của cựu thủ môn U23 Việt Nam dưới thời ông Miura.

Không chỉ lấn cấn vị trí người gác đến, việc chọn phương án an toàn (với các học trò cũ) hay tạo điều kiện nhiều hơn cho các cầu thủ đang đạt phong độ cao bên cạnh những cựu binh cần động lực trở lại sau một thời gian vất vả tại V-League 2020.

Nếu chọn người cũ, HLV Park Hang Seo mất đi cơ hội làm mới tuyển Việt Nam. Và ngược lại, tạo cơ hội cho các tân binh thuyền trưởng người Hàn Quốc lại không có nhiều thời gian vì cùng lúc U23 cũng được triệu tập.

Đây là vấn đề mà ông Park đang thực sự lấn cấn, bởi trong lần tập trung này tuyển Việt Nam cũng chỉ gọi chừng 30 cầu thủ là nhiều nhất có thể. Đây là con số quá ít nếu chiến lược gia người Hàn Quốc thực hiện song song 2 mục đích: Vừa an toàn, vừa tìm được quân bài mới cho đội tuyển.

Càng khó nếu V-League trở lại vào tháng 9 như tính toán, khiến lần tập trung này gần như là cơ hội duy nhất cho ông Park tuyển chọn, bổ sung quân cho tuyển Việt Nam tham dự trận giao hữu với Kyrgyzstan đầu tháng 10 trước khi đấu Malaysia tại vòng loại World Cup 2022.

HLV Park Hang Seo sẽ giải quyết vấn đề của mình như thế nào thì phải chờ, nhưng chắc chắn tuyển Việt Nam vẫn đối mặt với hàng tá khó khăn.

Mai Anh