Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ thói quen sinh hoạt hàng ngày như: chế độ ăn uống, việc tập thể dục, hút thuốc, uống rượu, căng thẳng và các yếu tố khác. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định rằng ung thư có thể được phòng ngừa trước thông qua việc thay đổi lối sống.

Ung thư - Căn bệnh lối sống

Theo Yujiro Nakayama, hầu hết các bệnh ung thư là kết quả của những tổn thương di truyền. Tuy nhiên, ông còn nhấn mạnh rằng ung thư cũng có thể được coi là một căn bệnh lối sống.

Tức là những bệnh lý liên quan đến cách chúng ta sống và sinh hoạt hàng ngày. Những thói quen không lành mạnh như ăn uống thiếu cân bằng, hút thuốc, lạm dụng rượu bia và căng thẳng là những yếu tố chính góp phần gây ra ung thư.

Ngoài ung thư, các bệnh lý khác như: béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường cũng nằm trong nhóm bệnh về lối sống.

Nhận thức rõ về mối liên hệ giữa lối sống và ung thư, BS Nakayama khuyến nghị mọi người nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa ngay từ hôm nay để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Dù không phải lúc nào cũng dễ dàng áp dụng tất cả các thay đổi cùng một lúc, nhưng ông khuyến khích mọi người bắt đầu từ những bước nhỏ và dần dần bổ sung thêm các thói quen lành mạnh.

Sáu cách phòng ngừa ung thư hiệu quả

Dưới đây là sáu cách phòng ngừa ung thư do bác sĩ Yujiro Nakayama chia sẻ:

- Bỏ hút thuốc: Đây là biện pháp quan trọng nhất trong việc giảm nguy cơ ung thư, đặc biệt là các loại ung thư liên quan đến đường hô hấp.

- Tránh uống rượu quá nhiều: Uống rượu quá mức có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư gan và ung thư vú.

- Chú ý đến chế độ ăn uống: Nên ăn ít muối, nhiều rau củ quả, và tránh ăn thực phẩm quá nóng để bảo vệ niêm mạc dạ dày và đường ruột.

- Phát triển thói quen tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên giúp cơ thể khỏe mạnh, cân bằng hormone và giảm nguy cơ béo phì - một yếu tố có liên quan đến ung thư.

- Duy trì cân nặng lý tưởng: Không nên để cơ thể quá gầy hoặc quá béo, vì cả hai tình trạng này đều có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư.

- Kiểm tra tình trạng nhiễm virus: Việc phát hiện sớm các virus như viêm gan B và C có thể giúp giảm nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư gan.

Đặc biệt tránh xa thuốc lá

BS Yujiro Nakayama đặc biệt nhấn mạnh vai trò của việc bỏ thuốc lá trong phòng ngừa ung thư.

Ông chỉ ra rằng, người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư cao hơn 1,5 lần so với người không hút. Tuy nhiên, không chỉ những người trực tiếp hút thuốc mới gặp nguy hiểm.

Những người không hút thuốc nhưng sống cùng người hút thuốc cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do hít phải khói thuốc thụ động. Theo một nghiên cứu đáng tin cậy, nguy cơ mắc ung thư phổi của người hút thuốc thụ động cao hơn 1,3 lần so với người không bị phơi nhiễm khói thuốc.

BS Nakayama đã đưa ra một phép so sánh rất sinh động: Những người hút thuốc giống như những người muốn tránh tai nạn giao thông nhưng lại cố ý vượt đèn đỏ khi qua đường, bất chấp rủi ro.

"Một số người có thể may mắn thoát khỏi hiểm nguy, nhưng liệu có đáng để mạo hiểm tính mạng khi chúng ta hoàn toàn có thể chờ đèn xanh và an toàn qua đường?", BS Nakayama nói.

BS Nakayama còn thẳng thắn cho biết, các bác sĩ phẫu thuật thường gặp khó khăn khi phải thực hiện phẫu thuật cho người hút thuốc. Điều này không chỉ vì nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật cao hơn, mà còn vì những người hút thuốc có xu hướng có nhiều đờm hơn, dẫn đến việc ho nhiều sau phẫu thuật.

Điều này không chỉ gây khó khăn trong quá trình hồi phục mà còn làm tăng cảm giác đau đớn tại các vết thương sau khi phẫu thuật.

Nhiều bác sĩ phẫu thuật thậm chí đã đề nghị rằng nếu bệnh nhân không thể bỏ thuốc lá, họ nên hoãn phẫu thuật hoặc trong một số trường hợp, từ chối thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân hút thuốc.

Đây là minh chứng rõ ràng cho tác động tiêu cực của việc hút thuốc đối với sức khỏe tổng thể, không chỉ giới hạn ở việc gây ra ung thư.

Theo Aboluowang, bác sĩ phẫu thuật ung thư người Nhật Bản Yujiro Nakayama, đã chia sẻ quan điểm của mình về cách phòng ngừa ung thư. Chuyên gia này nhấn mạnh rằng, ung thư thực chất là một loại "bệnh về lối sống".

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ thói quen sinh hoạt hàng ngày như: chế độ ăn uống, việc tập thể dục, hút thuốc, uống rượu, căng thẳng và các yếu tố khác. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định rằng ung thư có thể được phòng ngừa trước thông qua việc thay đổi lối sống.

Ung thư - Căn bệnh lối sống

Theo Yujiro Nakayama, hầu hết các bệnh ung thư là kết quả của những tổn thương di truyền. Tuy nhiên, ông còn nhấn mạnh rằng ung thư cũng có thể được coi là một căn bệnh lối sống.

Tức là những bệnh lý liên quan đến cách chúng ta sống và sinh hoạt hàng ngày. Những thói quen không lành mạnh như ăn uống thiếu cân bằng, hút thuốc, lạm dụng rượu bia và căng thẳng là những yếu tố chính góp phần gây ra ung thư.

Ngoài ung thư, các bệnh lý khác như: béo phì, tăng huyết áp, tiểu đường cũng nằm trong nhóm bệnh về lối sống.

Nhận thức rõ về mối liên hệ giữa lối sống và ung thư, BS Nakayama khuyến nghị mọi người nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa ngay từ hôm nay để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Dù không phải lúc nào cũng dễ dàng áp dụng tất cả các thay đổi cùng một lúc, nhưng ông khuyến khích mọi người bắt đầu từ những bước nhỏ và dần dần bổ sung thêm các thói quen lành mạnh.

Sáu cách phòng ngừa ung thư hiệu quả

Dưới đây là sáu cách phòng ngừa ung thư do bác sĩ Yujiro Nakayama chia sẻ:

- Bỏ hút thuốc: Đây là biện pháp quan trọng nhất trong việc giảm nguy cơ ung thư, đặc biệt là các loại ung thư liên quan đến đường hô hấp.

- Tránh uống rượu quá nhiều: Uống rượu quá mức có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiều loại ung thư, bao gồm ung thư gan và ung thư vú.

- Chú ý đến chế độ ăn uống: Nên ăn ít muối, nhiều rau củ quả, và tránh ăn thực phẩm quá nóng để bảo vệ niêm mạc dạ dày và đường ruột.

- Phát triển thói quen tập thể dục: Tập thể dục thường xuyên giúp cơ thể khỏe mạnh, cân bằng hormone và giảm nguy cơ béo phì - một yếu tố có liên quan đến ung thư.

- Duy trì cân nặng lý tưởng: Không nên để cơ thể quá gầy hoặc quá béo, vì cả hai tình trạng này đều có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư.

- Kiểm tra tình trạng nhiễm virus: Việc phát hiện sớm các virus như viêm gan B và C có thể giúp giảm nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư gan.

Đặc biệt tránh xa thuốc lá

BS Yujiro Nakayama đặc biệt nhấn mạnh vai trò của việc bỏ thuốc lá trong phòng ngừa ung thư.

Ông chỉ ra rằng, người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư cao hơn 1,5 lần so với người không hút. Tuy nhiên, không chỉ những người trực tiếp hút thuốc mới gặp nguy hiểm.

Những người không hút thuốc nhưng sống cùng người hút thuốc cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do hít phải khói thuốc thụ động. Theo một nghiên cứu đáng tin cậy, nguy cơ mắc ung thư phổi của người hút thuốc thụ động cao hơn 1,3 lần so với người không bị phơi nhiễm khói thuốc.

BS Nakayama đã đưa ra một phép so sánh rất sinh động: Những người hút thuốc giống như những người muốn tránh tai nạn giao thông nhưng lại cố ý vượt đèn đỏ khi qua đường, bất chấp rủi ro.

"Một số người có thể may mắn thoát khỏi hiểm nguy, nhưng liệu có đáng để mạo hiểm tính mạng khi chúng ta hoàn toàn có thể chờ đèn xanh và an toàn qua đường?", BS Nakayama nói.

BS Nakayama còn thẳng thắn cho biết, các bác sĩ phẫu thuật thường gặp khó khăn khi phải thực hiện phẫu thuật cho người hút thuốc. Điều này không chỉ vì nguy cơ biến chứng sau phẫu thuật cao hơn, mà còn vì những người hút thuốc có xu hướng có nhiều đờm hơn, dẫn đến việc ho nhiều sau phẫu thuật.

Điều này không chỉ gây khó khăn trong quá trình hồi phục mà còn làm tăng cảm giác đau đớn tại các vết thương sau khi phẫu thuật.

Nhiều bác sĩ phẫu thuật thậm chí đã đề nghị rằng nếu bệnh nhân không thể bỏ thuốc lá, họ nên hoãn phẫu thuật hoặc trong một số trường hợp, từ chối thực hiện phẫu thuật cho bệnh nhân hút thuốc.

Đây là minh chứng rõ ràng cho tác động tiêu cực của việc hút thuốc đối với sức khỏe tổng thể, không chỉ giới hạn ở việc gây ra ung thư.

Ung thư vú có thể lây lan đến bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể bạn, nhưng có những nơi nhất định mà nó có khả năng đi đến nhiều nhất, bao gồm các hạch bạch huyết, xương, gan, phổi và não.

Ung thư vú có thể bao gồm các triệu chứng sau:

- Cục u không đau ở vú.        

- Ngứa và phát ban kéo dài quanh núm vú.

- Chảy máu hoặc tiết dịch bất thường ở núm vú.

- Vùng da trên vú sưng và dày lên.

- Vùng da trên vú sần vỏ cam hoặc nhăn nheo.

- Núm vú bị tụt hoặc lõm vào trong.

- Vùng nách sưng, đau hoặc có u.

Các triệu chứng của ung thư vú giai đoạn 4 phụ thuộc vào vị trí của ung thư và nơi nó đã di căn trong cơ thể bạn.

Nếu ung thư vú đã di căn đến xương, bạn có thể nhận thấy một cơn đau xương mới đột ngột. Ung thư vú thường di căn đến xương sườn, cột sống, xương chậu hoặc xương cánh tay và chân của bạn.

Khi bị ung thư vú, đau thường là triệu chứng đầu tiên. Nó có thể ảnh hưởng đến bất kỳ xương nào, bao gồm cả cột sống, cánh tay và chân. Đôi khi xương có thể yếu đến mức bị gãy, nhưng việc điều trị thường ngăn chặn điều đó.

Nếu ung thư liên quan đến cột sống của bạn, nó cũng có thể gây ra các vấn đề về tiểu tiện hoặc đi vệ sinh. Bạn cũng có thể bị tê hoặc yếu ở một phần cơ thể, chẳng hạn như cánh tay hoặc chân. Điều đó xảy ra khi có áp lực lên các dây thần kinh của tủy sống.

Các yếu tố sau có thể ảnh hưởng đến tiên lượng của bệnh khi bị ung thư vú di căn: tuổi, tình trạng sức khỏe chung, thụ thể hormone và thụ thể HER2 trên tế bào bị ung thư…

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), tỷ lệ sống sót sau 5 năm sau khi chẩn đoán đối với những người mắc bệnh ung thư vú giai đoạn 4 là 28%. Tỷ lệ phần trăm này thấp hơn đáng kể so với các giai đoạn trước đó. Đối với tất cả các giai đoạn, tỷ lệ sống sót sau 5 năm tổng thể là 90%.

Vì tỷ lệ sống sót cao hơn trong giai đoạn đầu của ung thư vú, nên việc chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng. Nhưng hãy nhớ điều trị ung thư vú giai đoạn 4 đúng cách có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và tuổi thọ.

Mặc dù ung thư vú di căn hiện nay không có cách chữa trị nhưng nó có thể được điều trị. Việc điều trị đúng cách có thể làm tăng cả chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của bạn.

Nếu bác sĩ nói với bạn rằng ung thư vú của bạn đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể, thì nó đã ở giai đoạn nặng. Nó đã lây lan đến đâu là một trong những điều bác sĩ sẽ cân nhắc khi họ cho bạn biết "giai đoạn" của bệnh ung thư.

Ung thư vú có thể lây lan đến bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể bạn, nhưng có những nơi nhất định mà nó có khả năng đi đến nhiều nhất, bao gồm các hạch bạch huyết, xương, gan, phổi và não.

Ung thư vú có thể bao gồm các triệu chứng sau:

- Cục u không đau ở vú.        

- Ngứa và phát ban kéo dài quanh núm vú.

- Chảy máu hoặc tiết dịch bất thường ở núm vú.

- Vùng da trên vú sưng và dày lên.

- Vùng da trên vú sần vỏ cam hoặc nhăn nheo.

- Núm vú bị tụt hoặc lõm vào trong.

- Vùng nách sưng, đau hoặc có u.

Các triệu chứng của ung thư vú giai đoạn 4 phụ thuộc vào vị trí của ung thư và nơi nó đã di căn trong cơ thể bạn.

Nếu ung thư vú đã di căn đến xương, bạn có thể nhận thấy một cơn đau xương mới đột ngột. Ung thư vú thường di căn đến xương sườn, cột sống, xương chậu hoặc xương cánh tay và chân của bạn.

Khi bị ung thư vú, đau thường là triệu chứng đầu tiên. Nó có thể ảnh hưởng đến bất kỳ xương nào, bao gồm cả cột sống, cánh tay và chân. Đôi khi xương có thể yếu đến mức bị gãy, nhưng việc điều trị thường ngăn chặn điều đó.

Nếu ung thư liên quan đến cột sống của bạn, nó cũng có thể gây ra các vấn đề về tiểu tiện hoặc đi vệ sinh. Bạn cũng có thể bị tê hoặc yếu ở một phần cơ thể, chẳng hạn như cánh tay hoặc chân. Điều đó xảy ra khi có áp lực lên các dây thần kinh của tủy sống.

Các yếu tố sau có thể ảnh hưởng đến tiên lượng của bệnh khi bị ung thư vú di căn: tuổi, tình trạng sức khỏe chung, thụ thể hormone và thụ thể HER2 trên tế bào bị ung thư…

Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (ACS), tỷ lệ sống sót sau 5 năm sau khi chẩn đoán đối với những người mắc bệnh ung thư vú giai đoạn 4 là 28%. Tỷ lệ phần trăm này thấp hơn đáng kể so với các giai đoạn trước đó. Đối với tất cả các giai đoạn, tỷ lệ sống sót sau 5 năm tổng thể là 90%.

Vì tỷ lệ sống sót cao hơn trong giai đoạn đầu của ung thư vú, nên việc chẩn đoán và điều trị sớm là rất quan trọng. Nhưng hãy nhớ điều trị ung thư vú giai đoạn 4 đúng cách có thể cải thiện chất lượng cuộc sống và tuổi thọ.

Mặc dù ung thư vú di căn hiện nay không có cách chữa trị nhưng nó có thể được điều trị. Việc điều trị đúng cách có thể làm tăng cả chất lượng cuộc sống và tuổi thọ của bạn.

Theo lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Bạc Liêu, phần lớn người bệnh đến khám và điều trị khi đã ở giai đoạn muộn, nhất là đối với phụ nữ ở vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số chưa có điều kiện để khám sức khỏe định kỳ.

Trao đổi với phóng viên, BS.CKI Trương Ngọc Dễ, chuyên khoa ung bướu, cho biết ung thư là căn bệnh vô cùng nguy hiểm bởi khả năng xâm lấn đến các cơ quan trong cơ thể nhanh và khó kiểm soát, trong đó có ung thư vú, cổ tử cung.

"Phụ nữ nên khám, tầm soát định kỳ, theo dõi các thay đổi ở cổ tử cung là rất quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu tiền ung thư hoặc ung thư. Khi phát hiện những bất thường ở vú, nên khám, làm các xét nghiệm cần thiết để phát hiện sớm khối u và điều trị kịp thời", bác sĩ Dễ chia sẻ.

Theo bác sĩ Dễ, để phòng ngừa nguy cơ ung thư, chị em nên thăm khám sức khỏe định kỳ; mỗi người có lối sống lành mạnh, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao nhằm nâng cao sức đề kháng của cơ thể; chế độ ăn uống, sinh hoạt nghỉ ngơi hợp lý;…

Để đẩy mạnh công tác chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em gái trong thời gian tới, lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Bạc Liêu đề xuất Trung ương triển khai chương trình khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt chú trọng đến sàng lọc, phát hiện sớm ung thư vú, cổ tử cung và các bệnh khác thường gặp.

Ở tỉnh cần tổ chức đội ngũ y tế lưu động đến các khu vực khó khăn để khám sàng lọc cho phụ nữ tại chỗ thay vì yêu cầu họ di chuyển xa đến các cơ sở y tế, để đảm bảo phụ nữ ở các vùng sâu, vùng xa được tiếp cận với các dịch vụ y tế.

BS.CKI Trương Ngọc Dễ khuyến cáo, phụ nữ từ 20 tuổi trở lên nên tự khám vú đều đặn hàng tháng để sớm nhận ra những dấu hiệu bất thường xuất hiện ở vú.

Phụ nữ từ 30 tuổi trở lên nên khám tầm soát định kỳ tại cơ sở y tế như siêu âm tuyến vú ít nhất một năm một lần.

Đối với phụ nữ 40-49 tuổi nếu không có triệu chứng có thể cân nhắc chụp nhũ ảnh hàng năm; người trên 50 tuổi 1-2 năm chụp nhũ ảnh một lần.

Ngày 1/11, thông tin với phóng viên Dân trí, ông Nguyễn Văn Bọt, Trưởng phòng Nghiệp vụ Y (Sở Y tế tỉnh Bạc Liêu), cho biết trong những năm gần đây, số người mắc ung thư trên địa bàn tỉnh này tăng qua các năm.

Qua thống kê, năm 2021 có 270 ca mắc ung thư, năm 2022 là 333 ca và năm 2023 tăng lên 1.600 ca; 8 tháng đầu năm 2024 hơn 1.000 ca.

Trong đó, ca ung thư ở nữ giới chiếm tỷ lệ khá cao. Chỉ riêng số ca mắc mới ung thư vú, cổ tử cung đã chiếm hơn 18% vào năm 2022 và 26,2% vào năm 2023. Riêng 8 tháng đầu năm 2024 hai bệnh ung thư này chiếm đến 20,5%, rất đáng lo ngại.

Theo lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Bạc Liêu, phần lớn người bệnh đến khám và điều trị khi đã ở giai đoạn muộn, nhất là đối với phụ nữ ở vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số chưa có điều kiện để khám sức khỏe định kỳ.

Trao đổi với phóng viên, BS.CKI Trương Ngọc Dễ, chuyên khoa ung bướu, cho biết ung thư là căn bệnh vô cùng nguy hiểm bởi khả năng xâm lấn đến các cơ quan trong cơ thể nhanh và khó kiểm soát, trong đó có ung thư vú, cổ tử cung.

"Phụ nữ nên khám, tầm soát định kỳ, theo dõi các thay đổi ở cổ tử cung là rất quan trọng để phát hiện sớm các dấu hiệu tiền ung thư hoặc ung thư. Khi phát hiện những bất thường ở vú, nên khám, làm các xét nghiệm cần thiết để phát hiện sớm khối u và điều trị kịp thời", bác sĩ Dễ chia sẻ.

Theo bác sĩ Dễ, để phòng ngừa nguy cơ ung thư, chị em nên thăm khám sức khỏe định kỳ; mỗi người có lối sống lành mạnh, thường xuyên tập luyện thể dục thể thao nhằm nâng cao sức đề kháng của cơ thể; chế độ ăn uống, sinh hoạt nghỉ ngơi hợp lý;…

Để đẩy mạnh công tác chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em gái trong thời gian tới, lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Bạc Liêu đề xuất Trung ương triển khai chương trình khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt chú trọng đến sàng lọc, phát hiện sớm ung thư vú, cổ tử cung và các bệnh khác thường gặp.

Ở tỉnh cần tổ chức đội ngũ y tế lưu động đến các khu vực khó khăn để khám sàng lọc cho phụ nữ tại chỗ thay vì yêu cầu họ di chuyển xa đến các cơ sở y tế, để đảm bảo phụ nữ ở các vùng sâu, vùng xa được tiếp cận với các dịch vụ y tế.

BS.CKI Trương Ngọc Dễ khuyến cáo, phụ nữ từ 20 tuổi trở lên nên tự khám vú đều đặn hàng tháng để sớm nhận ra những dấu hiệu bất thường xuất hiện ở vú.

Phụ nữ từ 30 tuổi trở lên nên khám tầm soát định kỳ tại cơ sở y tế như siêu âm tuyến vú ít nhất một năm một lần.

Đối với phụ nữ 40-49 tuổi nếu không có triệu chứng có thể cân nhắc chụp nhũ ảnh hàng năm; người trên 50 tuổi 1-2 năm chụp nhũ ảnh một lần.