Soi kèo góc PSV vs Juventus, 3h00 ngày 20/2

GS Ngô Bảo Châu trao đổi với các đại biểu dự hôi thảo

Giáo sư: Công việc, không phải phẩm tước

Đề cập đến vấn đề bổ nhiệm giáo sư, GS Ngô Bảo Châu cho hay, ở các nước tiên tiến đều tạo một số điều kiện để vị giáo sư được bổ nhiệm có tiếng nói trong việc phát triểnnghiên cứu chuyên môn của mình.Việc này ở Việt Nam được tổ chức một cách rất khác so với nhiều nước: Việc xét chức danh giáo sư được giao cho hội đồng chức danh giáo sư.

Gần đây,  Việt Nam đã có một số chuyển biến trong thủ tục phong và bổ nhiệm giáo sư. Cụ thể,hội đồng chức danh giáo sư nhà nước chỉ xét, công nhận đạt tiêu chuẩn chức danhgiáo sư hoặc phó giáo sư, việc bổ nhiệm thuộc về quyền của trường.

Tuy rằng việc bổ nhiệm ở cấp trường vẫn mang tính hình thức, nhưng đây là mộtchuyển biến tích cực và quan trọng về mặt chính sách. Nếu bản thân các trườngnhận thức đầy đủ vai trò tự chủ khoa học của mình, họ sẽ phải chủ động đi tìmcác nhà khoa học xuất sắc về đầu quân cho mình để cải thiện tính hấp dẫn của vịtrí giáo sư.

Tổ chức lại quy trình phong, bổ nhiệm giáo sư chắc chắn sẽ là một trongnhững biện pháp có khả năng làm chuyển biến mạnh nhất chất lượng nghiên cứugiảng dạy của các trường đại học.

Việc này cần được làm lại theo hướng ưu tiêntính tự chủ khoa học của các trường đại học và xác định rõ hơngiáo sư là một vịtrí công việc chứ không phải là một phẩm tước khoa học.

Chọn người "sống và thở" ở tiền tuyến tri thức

Theo GS Châu, quy trình tuyển chọn cán bộ giảng dạy và nghiên cứu hiện nay đang tuân thủ theoquy định chung của tuyển chọn viên chức, công chức. 

Quy trình hiện tại hầu nhưkhông có các yếu tố đặc thù cho môi trường hàn lâm, trong khi tính chất côngviệc của các nhân sự hàn lâm lại rất khác so với công việc thông thường của viênchức nhà nước.

Một đặc thù quan trọng của môi trường đại học hiện đại là lấy khả năng nghiêncứu khoa học làm tiêu chí số 1 và sự tự do học thuật - thể hiện qua quyền quyếtđịnh của Faculty(khoa)- là nền tảng hoạt động.

Tiêu chí hàng đầu cho việc tuyển dụng cho giảng viên và giáo sư đại học phảilà khả năng nghiên cứu khoa học. Chỉ có những người “sống và thở” ở tiền tuyếnvà tri thức nhân loại mới có khả năng hiểu và truyền tải những kiến thức nềntảng và những phát kiến tiên tiến nhất cho lực lượng lao động trí não tương lai.

Hệ quả tất yếu của tiêu chí trên là tiếng nói tối cao trong việc tuyển chọnphải thuộc về những người có khả năng đánh giá trình độ, khả năng và tiềm năngnghiên cứu khoa học của ứng viên.

Như vậy cấu trúc của hội đồng tuyển chọn phảikhác với hiện nay. Nó phải bao gồm những giáo sư giảng dạy tại khoa, có ý kiếnvề khoa học, không thể bao gồm nhân viên của các phòng ban, ví dụ như phòng bantổ chức cán bộ.

Cơ cấu của các hội đồng tuyển chọn cũng thể hiện các cán cân quyền lực ởtrường đại học. Ở một trường ĐH Mỹ, quyền lực nằm trong tay của Faculty, các ban bệ có trách nhiệm thực hiện quyết định của Faculty. Quyền quyết định nhân sựthuộc về Faculty là một biểu hiện rất cơ bản của tự do học thuật. Ở các trườngđại học Việt Nam hiện nay, các ban bệ thường đứng trên Faculty.

Quyền lực của hệ thống quan liêu thể hiện quy trình tuyển chọn rắc rốivà không đồng nhất. Quy trình này đủ rắc rối để cho Faculty không có khả năng thựchiện vai trò quyết định của mình nếu không có sự hỗ trợ của các phòng ban.

Đốivới các ứng viên, tình hình còn khó khăn hơn nữa. Nếu không quen biết, họkhông có khả năng vượt qua những rào cản mang tính chất hành chính.

Nói tóm lại,  tuyển chọn cần phải được minh bạch hóa, tuyển ứng viênvới một quy trình mở. Trong tuyển chọn phải ưu tiên hàng đầu tiêu chí khoahọc, và cả quyền quyết định về cho những người có thẩm quyền khoa học.

Ràng buộc lớn nhất: Chế độ thu nhập cứng nhắc

GS Ngô Bảo Châu cho rằng, chế độ thu nhập cứng nhắc hiện tại là một trong nhữngràng buộc lớn nhất cho mọi chính sách nhân sự đại học. Và có lẽ, đây là yếu tố chủđạo làm nên các vị trí hàn lâm thiếu tính hấp dẫn các cá nhân xuất sắc. 

Cán bộnghiên cứu giảng dạy đại học là công chức hoặc viên chức nhà nước, chế độ thunhập của họ được điều chỉnh bởi quy định chung về thang lương của công viên chứcnhà nước.

Với thang lương hiện tại, mức lương cơ bản của giảng viên đại họckhông đảm bảo cho họ một mức sống trung lưu trong xã hội (mức sống trung lưu cao cho giảng viên nghiên cứu luôn là điều kiện cầncho một hệ thống giáo dục tốt, để nghiên cứu tốt thì ứng viên tuyệt đối cần thời gian tư duytự do, không bị ràng buộc bởi "cơm, áo, gạo, tiền").

Theo GS Châu, một trong những chính sách phổ biến ở các trường ĐH Việt Nam là“tạo nguồn”. Các sinh viên giỏi được giữ lại trường, trong nhiều trường hợp đượchỗ trợ du học, làm luận văn tiến sĩ ở nước ngoài. Những người này bị ràng buộcbởi một lời hứa sau khi học xong sẽ quay lại làm việc cho trường. Trong một sốtrường hợp, họ bị ràng buộc bởi Chính phủ khi nhận học bổng.

Bỏ qua một số tiêu cực ắt có trong việc lựa chọn những sinh viên được ưu tiênđi nước ngoài, biện pháp tạo nguồn hiện đang là biện pháp mang lại hiệu quả tíchcực nhất trong bối cảnh hiện tại. Nhờ cơ chế tạo nguồn mà nhiều trường ĐH ViệtNam còn duy trì được việc trẻ hóa đội ngũ với những nhà khoa học trẻ, ít nhiềucó trải nghiệm trong môi trường quốc tế.

Tuy nhiên,  quy trình tạo nguồn cũng phản ánh những điểm yếu nhấttrong công việc xây dựng đội ngũ giảng dạy và nghiên cứu của các trường đại học.Đó là sự thiếu hấp dẫn của vị trí làm việc, thiếu tính cạnh tranh trong tuyểndụng và thiếu tính linh hoạt trong tổ chức cán bộ.

Tính thiếu hấp dẫn của vị trí làm việc là nguyên nhân khiến người ta cần ràngbuộc bằng cam kết những sinh viên được đi học ở nước ngoài. Các ràng buộc này sẽcó những hệ lụy như phương pháp tạo nguồn mang nặng tính chủ quan; các trườngchỉ ưu tiên tuyển chỉ những người mình đào tạo ra, những đối tượng mình “quyhoạch”…Những  người trẻ được đàotạo từ nguồn “khác” trở nên hãn hữu. Thiếu cạnh tranh, tất yếu chấtlượng giảm.

Về mặt học thuật, sự thiếu "máu mới" trong tuyển dụng và đào tạo sẽ dẫn đến trì trệ trong nghiên cứu. Thầy và trò cùng một lò ra sẽ có ítcác giao thoa ý tưởng cần thiết trong nghiên cứu khoa học.

Sự ràng buộc này cũng cực kì thiếu linh hoạt cho cả cá nhân những giảng viênđược đi học và cho quy hoạch cán bộ của trường.

Kết quả của quá trình dài như vậy sẽ bị chi phối bởi nhiều rủi ro và trên thực tế không có gì để đảm bảo chất lượng đầu ra ngoài "niềm tin". 

Bên cạnh đó, một kế hoạch dài hơi sẽ hạn chế đáng kể tính linh hoạt trong chính sách khoa học của các trường đại học, trong khi môi trường quốc tế biến động đòi hỏi các trường phải liên tục thích nghi...

Một số đề xuất "> Đề xuất mạnh mẽ của GS Ngô Bảo Châu về nhân sự - Mới đây, VietNamNet nhận được phản ánh về những sai phạm trong cách tính điểmthi công chức giáo dục ở huyện Chương Mỹ năm 2014. Chúng tôi đã có buổi làm việc với UBND huyện Chương Mỹ, Hà Nội và phòng Nội vụhuyện Chương Mỹ. Đơn thư bạn đọc cho biết: "Trong kì thi tuyển công chức giáo dục mẫu giáo,tiểu học, THCS vừa qua tôi có tham dự kì thi tuyển công chức tại hội đồng thihuyện Chương mỹ. Đối chiếu cách tính điểm thực hành, điểm khóa luận tốt nghiệpvà trung bình điểm học tập thì thấy cách tính tổng điểm của Phòng Nội vụ huyệnChương Mỹ có phần vênh nhau và lệch so với quy chế. Từ trái qua phải: Phó Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Đinh Mạnh Hùng và phó Trưởng phòng Nội vụ huyện Chương Mỹ Nguyễn Hữu Thìn (Ảnh: Văn Chung) Thư phản ánh còn nêu, Phòng Nội vụ huyện Chương Mỹ còn tính điểm sai của rấtnhiều trường hợp khác. Theo phản ánh của một số ứng viên, mặc dù có điểm khóa luận tốt nghiệp làtrên 90 điểm nhưng khi tính điểm tốt nghiệp thì Hội đồng tuyển dụng lại hạ mứcđiểm chỉ còn hơn 80 điểm. Trước sự vô lý này, ứng viên đã trực tiếp lên làm việc với Phòng Nội vụ huyệnChương Mỹ thì nhận được câu trả lời: Điểm đó là cộng môn thi điều kiện tốtnghiệp vào khoá luận tốt nghiệp sau đấy lấy điểm trung bình. Các ứng viên này khẳng định, việc tính điểm tốt nghiệp theo cách của Hội đồngtuyển dụng viên chức huyện Chương Mỹ đưa ra là hoàn toàn trái với các quy địnhbởi theo điều 12 Nghị định 29 của Chính phủ về tuyển dụng, xử lý và quản lý viênchức nêu rõ: “Điểm tốt nghiệp được xác định bằng trung bình cộng kết quả các mônthi tốt nghiệp hoặc điểm bảo vệ luận văn của người dự xét tuyển và được quy đổitheo thang điểm 100, tính hệ số 1”. Như vậy theo quy định này, đối với những người bảo vệ luận văn thì điểm tốtnghiệp chính là điểm bảo vệ luận văn, hoàn toàn không ràng buộc đến điểm môn thiđiều kiện tốt nghiệp. Trước thắc mắc sai sót trong tuyển dụng giáo viên 2014 tại địa phương, chiều27/8, VietNamNet có buổi làm việc với UBND huyện Chương Mỹ, Hà Nội vàphòng Nội vụ huyện Chương Mỹ. Phó trưởng phòng Nội vụ huyện Chương Mỹ Nguyễn Hữu Thìn cho biết: Theo quyđịnh của Nghị định 29 và công văn hướng dẫn của thành phố thì điểm tốt nghiệpcủa ứng viên được xác định bằng trung bình cộng kết quả các môn thi tốt nghiệphoặc điểm bảo vệ luận văn của người dự xét tuyển và được quy đổi theo thang điểm100, tính hệ số 1. “Tuy nhiên trong bảng điểm của thí sinh không có điểm luận văn mà chỉ cóđiểmkhóa luận. Nếu thay từ khóa luận thành luận văn thì chúng tôi sẽ dễ áp dụnghơn.Đây là vấn đề các trường đại học cần xem xét, thống nhất lại khi cấp bảngđiểm cho thí sinh. Căn cứ vào bảng điểm này, Phòng Nội vụ huyện Chương Mỹ đã cộng 2 điểm này rồi chia đôi ra điểm tốt nghiệp của ứng viên (Ảnh: Văn Chung) Cũng trong bảng điểm tên là Điểm thi tốt nghiệp hệ đào tạo đại học chính quycủa ứng viên thắc mắc ghi rõ điểm khóa luận tốt nghiệp của ứng viên và điểm thitốt nghiệp Khoa học Mác-Lê nin. Chúng tôi hiểu đó là 2 điểm tốt nghiệp nên cộngvào và chia đôi ra điểm tốt nghiệp cuối cùng của thí sinh”- ông Thìn giải thích. Tiếp thu ý kiến của thí sinh, bản thân ông Thìn và phó Chủ tịch UBND huyệnChương Mỹ, Hà Nội Đinh Mạnh Hùng cho biết cũng lúng túng, cần xin ý kiến chỉ đạocấp trên để xử lí. Nhận được đơn thư của thí sinh, ngày 26/8, Phó Chủ tịch Đinh Mạnh Hùng đã cóvăn bản số 739 gửi sở Nội vụ TP.Hà Nội và Sở GD-ĐT Hà Nội xin ý kiến chỉ đạo thísinh có đơn xin hủy kết quả xét tuyển và cách tính điểm xét tuyển viên chứcngành giáo dục năm 2014. Trưởng phòng Thìn cho biết thêm: Theo tìm hiểu của ông, không ít huyện nhưChương Mỹ trong đợt tuyển dụng viên chức giáo dục vừa qua cũng đang gặp vướngmắc khi tính điểm tốt nghiệp cho thí sinh vì bảng điểm của thí sinh cũng như sựkhông đồng nhất giữa hai từ khóa luận-luận văn. Nói thêm về khâu tuyển dụng viên chức giáo dục tại địa phương, ông Hùng chobiết: Năm 2014, huyện này 325 chỉ tiêu giáo viên cho 3 cấp học là mầm non, tiểuhọc, THCS. Số hồ sơ ứng tuyển là 2151, tỉ lệ gần 1/7. “Mọi khâu từ tổ chức coi thi, chấm thi và công bố kết quả được làm chặt chẽ.Nếu kỳ thi thực hành thí sinh không thi soạn giáo án mà thi phỏng vấn thì huyệnsẽ bố trí camera giám sát như đã thực hiện ở kỳ tuyển dụng công chức khác. Phần công bố điểm, nhận kết quả trong đêm hôm trước, hội đồng chỉ có tôi và 1đồng chí nữa biết. Ngay đầu giờ sáng hôm sau tôi niêm yết và công bố để các ứngviên biết, tránh chuyện “đi đêm” giữa các giám khảo với ứng viên" - ông Hùng nói.Chỉ cần phát hiện có dấu hiệu, biểu hiện như vậy lập tức các cán bộ này sẽ bị xửlí nặng dù là ai. Rồi ông đưa dẫn chứng làm nghiêm để tuyển người có năng lực, trong đợt tuyểngiáo viên vừa qua, nhiều con em nông dân đã ăn mừng. Không ít con các lãnh đạohuyện Chương Mỹ như con của Phó chủ tịch thường trực huyện, lãnh đạo các phòngban của huyện vẫn trượt trong đợt tuyển dụng này. 200-300 triệu đồng cũng không chạy được. Văn Chung    "> '300 triệu không mua được suất giáo viên'

Các sản phẩm mà Sonos yêu cầu ITC cấm nhập khẩu bao gồm loa thông minh Google Home, điện thoại và máy tính Pixel, thiết bị phát video Chromecast. Những mặt hàng này sản xuất tại Trung Quốc rồi vận chuyển tới Mỹ.

Sau 60 ngày, lệnh cấm nhập khẩu sẽ có hiệu lực. Trong khoảng thời gian đó, Tổng thống Mỹ sẽ xem xét vấn đề. Theo ITC, Google vi phạm Đạo luật Thuế quan năm 1930 – ngăn chặn các hành vi cạnh tranh không lành mạnh như nhập khẩu sản phẩm vi phạm bản quyền, bằng sáng chế và sở hữu thương mại của Mỹ.

Sonos còn 2 vụ kiện vi phạm bản quyền khác với Google đang chờ xét xử tại tòa án liên bang. Vụ đầu tiên nộp đơn vào tháng 1/2020, vẫn đang chờ quyết định của ITC do liên quan đến các bằng sáng chế trùng lặp nhau. Vụ thứ hai, liên quan đến bộ bằng sáng chế khác, đang xử lý tại Tòa án quận San Francisco.

Eddi Lazarus, Giám đốc pháp lý Sonos, cho rằng dù Google thay đổi thiết kế để “hạ cấp hay loại bỏ tính năng sản phẩm nhằm thoát lệnh cấm nhập khẩu” thì các sản phẩm của Google vẫn vi phạm hàng chục bản quyền của Sonos. Ông hối thúc Google trả phí bản quyền hợp lý cho công nghệ của hãng.

Phán quyết dường như không ảnh hưởng gì nhiều đến Google do lệnh cấm nhập khẩu chỉ tác động đến những sản phẩm mới dùng công nghệ mới, không phải mảng quảng cáo trực tuyến. Alphabet, công ty mẹ Google, gộp doanh số phần cứng với các bộ phận không phải quảng cáo khác, bao gồm bán ứng dụng và truyền thông kỹ thuật số. Danh mục chiếm 18% doanh thu Alphabet trong quý III/2021.

Sonos khẳng định đã chia sẻ chi tiết về công nghệ với Google từ năm 2013 khi hai công ty hợp tác cùng nhau. Ban đầu, Google không cạnh tranh với Sonos song cuối cùng gia nhập thị trường phát nhạc năm 2015 và ra mắt Google Home năm 2016. Theo Sonos, Google vi phạm hơn 100 bản quyền của họ và đề xuất ký thỏa thuận cấp phép với Google nhưng không đạt đồng thuận.

Vụ kiện là một phần tất yếu trong quá trình mở rộng danh mục sản phẩm của Google. Google khởi đầu từ một công cụ tìm kiếm Internet hơn 2 thập kỷ trước. Ngày nay, công ty sản xuất hàng loạt phần cứng, từ smartphone đến máy tính, thiết bị nhà thông minh. Họ cũng bán hạ tầng đám mây cho các doanh nghiệp khác hay kết nối Internet tốc đọ cao cho người tiêu dùng. Sự bành trướng của Google là áp lực với các công ty nhỏ hơn về tiềm lực.

Sonos là công ty tiên phong về loa thông minh tại gia, sở hữu tính năng phát nhạc hoặc podcast từ smartphone và kết nối không dây để phát nhạc tại các phòng khác nhau. Tuy nhiên, Google, Amazon, Apple và Facebook đều lấn sang thị trường này trong vài năm qua vì xem loa thông minh là cánh cửa để giới thiệu trợ lý giọng nói đến hàng triệu gia đình khắp thế giới.

Khi các ông lớn công nghệ chịu sự giám sát ngày một lớn từ nhà chức trách và chính trị gia, các đối thủ nhỏ hơn đã thách thức những hành vi của Big Tech trước tòa án. Chẳng hạn, Epic Games – nhà sản xuất game Fortnite – kiện Apple và Google vì phí hoa hồng trên chợ ứng dụng. Facebook bị ứng dụng chia sẻ ảnh Phhoto kiện vào tháng 11/2021 do vi phạm luật chống độc quyền.

Du Lam (Theo NYT)

Pháp phạt Google, Facebook hàng trăm triệu EUR

Nhà chức trách Pháp phạt Google 150 triệu EUR và Facebook 60 triệu EUR do vi phạm quy định liên quan tới cookie trên trình duyệt web.