Những ai quá quan trọng việc khổ mấy cũng phải về quê ăn Tết thì tốt nhất nên ở sau "lũy tre làng" cho rồi. Thoát ly là để tìm cuộc sống tốt đẹp hơn, để thế hệ sau đỡ khổ như cha ông, chứ không phải là bắt nhau quay lại chịu khổ. Giờ tôi mong con tôi thành công ở xứ người hơn là cứ phải về ngồi trong bữa cơm Tất niên cuối năm, dù biết bản thân tôi cũng rất buồn. Nếu vì bữa cơm đó mà bắt con vất vả thì tôi đâu cần bươn chải cả đời để cho con cái bay xa làm gì?

Nhà nước, doanh nghiệp đều chỉ cho nghỉ từ 28 Tết, trong khi vé tàu, xe đâu có bán sớm mà đặt trước cả năm. Chưa kể, không phải ai cũng biết mình có được nghỉ Tết như bình thường không hay phải ở lại trực nên chuyện lên kế hoạch từ sớm để đỡ vất vả như một số người nói là bất khả thi.

Tôi quan niệm rằng, nếu cảm thấy cha già, mẹ héo thì tranh thủ về thăm ngày thường (xin nghỉ phép không lương chẳng hạn) chứ sao cứ phải đến Tết mới kéo nhau về thăm cha, thăm mẹ. Cái gì cũng muốn để đến Tết, rồi lại kêu khổ, kêu mệt cũng vì Tết. Vậy Tết còn ý nghĩa gì? Tôi cũng trải qua hơn nửa thế kỷ đón Tết, tại gia có, tại quê có, xứ người cũng có nốt, nên hiểu rất rõ cả khía cạnh kinh tế và tình cảm của những người xa xứ.

>> 30 triệu đồng chua cay một lần về quê ăn Tết

Những người nói về quê cha mẹ không cần gì cả chỉ cần con cháu về thôi, thực ra chỉ là những lời sáo rỗng. Nói dễ, làm mới khó. Bản thân tôi sinh ra ở phố, khi về quê cũng phải quà cáp cho người này, người kia đúng thủ tục để khỏi áy náy. Cho nên, tôi hiểu cái khó của những người không có điều kiện kinh tế mà cứ phải gồng mình vì cái "tiếng" cho mình và cho cha mẹ.

Chính vì thế tôi "cấm" các con về thăm mình vào những dịp lễ Tết để tránh cho chúng phải suy nghĩ, lo toan nhiều. Đó cũng là một điều nên làm cho con. Khi viết những dòng này, tôi đã xác định Tết này chỉ có hai vợ chồng già với nhau, còn con cái cách nửa vòng trái đất, cứ gọi điện, video call từ xa là được rồi.

Nếu phải lựa chọn, tôi vẫn muốn con ở lại làm ăn, xây dựng cuộc sống riêng, lo đầy đủ cho các con của chúng (cháu của tôi) là được. Chứ bắt tội con về quê ăn Tết kéo theo đủ thức phiền toái. Ừ thì cha mẹ không yêu cầu con mình phải cho mình tiền, nhưng họ hàng, anh em, làng xóm mà không có tí quà cho họ thì kiểu gì cũng bị nói này nói nọ. Chưa kể ,tiền mừng tuổi cho tụi nhỏ mà ít thì còn mất mặt hơn với mấy câu mỉa mai như "tưởng thế nào"...

Tóm lại, tôi cho rằng, các ông bố, bà mẹ cũng nên biết nghĩ cho con mình nhiều hơn. Đừng vì chút thể diện hay tỉnh cảm kiểu cảm tính mấy ngày Tết, thỏa mãn ý muốn cá nhân, mà để con cháu mình phải khổ, phải gồng mình về quê mỗi mùa Tết đến.

Tuan Tu Minh Hoang

>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.

Thực sự, giáo dục chuyên nghiệp rất quan trọng. Nó không chỉ là sự kế thừa, phát triển, đảm bảo những kinh nghiệm, tri thức của tổ tiên loài người giao lại cho thế hệ tương lai. Các bạn có biết "thành quả kinh tế" của mỗi người chính là sự tổng hợp từ "tư liệu sản xuất (vốn, nguồn lực... cho sản xuất) và phương thức sản xuất (trình độ khai thác, vận hành, quản lý...). Ở đâu đó vẫn có nhiều vùng lạnh thổ, quốc gia rất giàu tài nguyên, nguồn lực, vốn... như ở châu Phi, hay một số nước trong khu vực chúng ta, nhưng lại để người dân sống rất khổ cực, nghèo khổ, không phát triển được. Vậy họ phạm phải điều gì vậy?

Thứ họ thiếu chính là "trình độ vận hành, quản lý" hiệu quả, hiện đại. Đây chính là mục tiêu của giáo dục nói chung và giáo dục chuyên nghiệp nói riêng. Ngày nay, đa số công việc của loài người hiện tại là hoạt động theo mô hình cộng sinh, kế thừa... Tất cả sản phẩm của chúng ta làm ra, cung cấp cho thị trường không phải là thành quả của riêng ta mà là nhờ tri thức, đóng góp của nhân loại, cộng đồng trong đó. Ví dụ, một nông dân chế tạo một chiếc máy gieo hạt đã kế thừa rất nhiều thành quả của nền khoa học cơ bản về cơ khí, tự động hóa, hóa chất như xăng dầu, vật lý (điện), sinh học (cây, con giống)...

Hay một bà bán bánh mỳ cũng phải thừa kế rất nhiều từ thành tựu khoa học khi bột làm bánh là thành quả của nền sản xuất khoa học giống cây, máy xay bột... và đặc biệt là thị trường được xây dựng trên cơ sở mật độ dân số đông đảo từ nền khoa học xây dựng (nhà lầu trên cao mới có thể quần tụ đông đảo), thành quả của giáo dục (nhờ đó khách hàng của bà mới có thu nhập cao để ăn bánh mỳ)...

Một ví dụ khác, một lập trình viên không học đại học nhưng anh ta cũng phải tự học bằng giáo trình hoặc sách vở được viết ra bởi những người có học, có bằng cấp hoặc các chuyên gia trong lĩnh vực đó. Ngôn ngữ lập trình anh ta học cũng phải được tạo ra bởi những cái đầu rất "có học", có giáo dục bài bản...

>> Bà bán xôi giỏi hơn cử nhân đại học?

Cuộc cạnh tranh về phương thức sản xuất rất khốc liệt khi mà nhiều bí mật công nghệ được liệt vào hàng bí mật cấp quốc gia, được bảo hộ với nhiều công thức bí truyền... Cũng có những thành tựu khoa học được chia sẻ sau thời gian khai thác bản quyền hết hạn, nhưng để làm chủ chúng không phải dễ với một loạt yêu cầu được đặt ra, thậm chí mất nhiều năm trời, nhiều thế hệ để tiếp thu, vận hành.

Tôi chưa thấy một công ty nào chuyên về lao động trí tuệ cao cấp lại tự đăng tuyển rằng "không cần ứng viên tốt nghiệp đại học, bằng cấp..." cả. Nhưng có nhiều công ty đã đăng tuyển với yêu cầu là "phải có bằng đại học". Rõ ràng, trong sự khan hiếm nguồn lực lao động ở một mức độ nào đó, nhiều công ty đã từ bỏ chính sách tuyển dụng bắt buộc là "phải có bằng đại học", nhưng điều đó không có nghĩa người lao động "không cần bằng cấp". Thực ra, các công ty đó chỉ đang mở rộng cơ hội, tập hợp tuyển dụng để ngoài việc có những ứng viên có bằng cấp thì vẫn có thể tuyển những ứng viên không bằng cấp nhưng lại có thể vận hành công việc hiệu quả.

Giống như trong Tiếng Anh, chúng ta có các quy tắc và bất quy tắc. Bất quy tắc chỉ là cách chúng ta thêm vào, bổ sung cho tính hoàn thiện của một số quy tắc, chứ người ta chưa bao giờ dùng "bất quy tắc" để phủ nhận hoàn toàn giá trị của "quy tắc". Giáo dục cũng vậy, vẫn còn đó những điểm chưa hoàn thiện, những góc khuất... nhưng khi chúng ta nêu ra là để bổ sung các giải pháp, tìm cách khắc phục và hoàn thiện, chứ không phải vì những "góc khuất" ấy mà gạt bỏ toàn bộ thành quả của nền giáo dục chuyên nghiệp (trong khi nhiều thế hệ đã chứng minh hiệu quả).

Việc vài người lấy ví dụ một số trường hợp thành công nhờ "tự học" để cổ xúy bỏ học, phủ nhận vai trò của nền giáo dục chuyên nghiệp là một suy nghĩ không có tính logics, tự huyễn hoặc bản thân mà thôi. Họ chỉ tự tôn thờ sự thành công của cái tôi mà phủ nhận thành công của những người khác. Do đó, tôi muốn nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục chuyên nghiệp, giáo dục bài bản, tuy rằng nó không hoàn thiện, còn nhiều khuyết điểm, góc tối.

Tự học là một phẩm chất tốt nhưng nó phải là kế thừa, bổ sung cho giáo dục chuyên nghiệp chứ chưa bao giờ là một giải pháp thay thế. Các bạn có thể thấy sự khác biệt rất lớn nếu quan sát sự chênh lệch giáo dục chuyên nghiệp giữa thành phố và nông thôn, cũng như thành quả mà chúng tạo ra khác biệt đến thế nào.

Vu Minh Tri

>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Kinh nghiệm của mẹ tôi thuộc nằm lòng, nghĩ mình cũng sẽ noi theo. Nhưng được cái, chồng tôi không vô tư như ba. Anh sống xa quê, nên việc về thăm gia đình, cha mẹ, người thân là điều tất yếu. Chi phí cho chuyện về thăm quê, ban đầu tôi cũng có ý “tham gia” nhưng anh bảo đã lo cả rồi, nên sau này tôi để anh chủ động, chỉ cần chuẩn bị thêm chút quà cho anh là được. Vì vậy, ngoài khoản chung lo cho gia đình, con cái, chuyện chồng tôi “thủ” riêng một khoản để tự lo những việc chính đáng ấy tôi biết nhưng... làm ngơ! Còn tôi, tôi cũng thủ để lo cho con cái, để phòng khi hữu sự hay giải quyết những chuyện hơi riêng tư một chút chắc anh cũng biết nhưng chẳng bao giờ hỏi. Chúng tôi coi như đó là những việc cần thiết của mỗi người nên dù không nói ra nhưng chẳng ai đòi hỏi phải công khai.

Tôi cho rằng, trong cuộc sống vợ chồng, ngoài trách nhiệm cùng chung vai gánh vác với nhau thì mỗi người đều có những việc có thể gọi là việc riêng chính đáng nhưng không tiện nói ra. Tôn trọng điều tế nhị đó là cần thiết để cả hai cùng cảm thấy thoải mái và không phải nghĩ ngợi lăn tăn. “Thủ” một chút để giải quyết vấn đề cũng cần lắm, nhưng phải phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của gia đình và mục đích sử dụng không trái với đạo đức. Đó là thủ… “chính đáng”.

Khi người ta có cái nhìn rộng lượng, thấu đáo, hiểu rõ và tạo được niềm tin ở nhau, thì việc “thủ” để làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn là nên làm và cần được tôn trọng.