Nhận định, soi kèo Ludogorets vs Septemvri Sofia, 22h30 ngày 3/3: Tin vào cửa dưới

Bài viết này nhằm cung cấp một hướng dẫn cho độc giả Việt Nam, giúp giải thích những vấn đề then chốt và bối cảnh để các bạn tự đưa ra quan điểm của mình về những gì sẽ diễn ra trong ngày bầu cử, và kết quả sẽ mang ý nghĩa gì, không chỉ cho nước Mỹ mà còn cho cả thế giới. Tôi sẽ không chia sẻ ý kiến cá nhân hay cố gắng thuyết phục bạn ủng hộ ứng viên nào. Thay vào đó, bài viết tập trung vào việc hiểu rõ những gì đang tiềm ẩn rủi ro khi người dân Mỹ đưa ra quyết định. Ở phần cuối, tôi sẽ đưa ra một dự đoán, không nhằm áp đặt quan điểm, mà để minh họa rằng cuộc bầu cử này không chỉ quyết định ai sẽ trở thành tổng thống tiếp theo mà còn cho thấy nước Mỹ đang thay đổi ra sao.

Nhìn từ xa, có thể nghĩ rằng câu hỏi trọng tâm là liệu người Mỹ thích Trump hay Harris hơn. Nhưng cuộc bầu cử này còn vượt xa sự đối đầu giữa hai nhân vật. Đây là chương mới nhất trong những xung đột kéo dài và sâu sắc giữa các phe phái lâu đời trong xã hội Mỹ. Để hiểu rõ những phức tạp này, việc nắm bắt bối cảnh lịch sử và văn hóa chính trị của Mỹ là rất cần thiết.

Các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ thường làm nổi bật những sự chia rẽ lớn trong xã hội. Ngay cả khi có một người chiến thắng rõ ràng, khoảng cách chênh lệch thường rất nhỏ. Ví dụ, năm 2008, Barack Obama đã đánh bại John McCain một cách thuyết phục, nhưng vẫn có gần 60 triệu người Mỹ bỏ phiếu cho McCain, trong khi khoảng 70 triệu người ủng hộ Obama. Các cuộc bầu cử sau đó còn sát nút và gây tranh cãi hơn. Thực tế này cho thấy, bất kể ai thắng cử, sẽ luôn có một lượng lớn người dân không hài lòng và không ủng hộ người thắng cuộc.

Nhiều người nhận thấy rằng, quảng cáo và các khẩu hiệu kêu gọi quyên góp thường xuyên xuất hiện bên cạnh mỗi thông tin về bầu cử. Không phải ngẫu nhiên mà bầu cử Mỹ đều là những cuộc cạnh tranh sát nút. Dữ liệu khảo sát cho thấy phần lớn cử tri Mỹ vốn đã quyết định sẽ bầu cho ai. Ngay cả khi ứng viên yêu thích của họ mắc sai lầm hay làm điều đáng xấu hổ, họ vẫn tiếp tục ủng hộ. Phe đối lập hầu như không thể làm gì khiến họ thay đổi được.

Nếu vậy, tại sao phải chi nhiều tiền? Câu trả lời nằm một phần ở việc duy trì sự hứng khởi của cử tri, đảm bảo rằng họ không bị phân tâm. Ngoài ra, vẫn có một bộ phận nhỏ cử tri có thể bị thuyết phục bởi các chiến dịch sôi động và ấn tượng. Cả hai đảng đều đầu tư mạnh vào việc bao phủ truyền thông nhằm thu hút những cử tri chưa quyết định. Điều này khiến các chiến dịch tranh cử luôn giữ được không khí sôi sục, căng thẳng và đầy cảm xúc. Nhưng nó cũng khiến bầu cử ở Mỹ tốn kém khủng khiếp.

Bên cạnh sự sát sao trên tổng thể, cần hiểu rõ sự chia rẽ theo khu vực. Dù phiếu bầu toàn quốc có thể sít sao, sẽ có những nơi mà Trump nhận được sự ủng hộ áp đảo, với tỷ lệ lên tới 70-80%, trong khi ở các khu vực khác, phần lớn sẽ nghiêng về Harris. Những khác biệt rõ rệt này phản ánh sự phân hóa sâu sắc trong xã hội Mỹ, có thể khiến các mâu thuẫn càng thêm gay gắt khi cuộc bầu cử diễn ra.

Tôi muốn chia sẻ một quan sát cá nhân để làm nổi bật sự chia rẽ ngày càng lớn trong xã hội Mỹ. Sau khi sống ở nước ngoài, bao gồm cả thời gian ở Việt Nam, tôi vừa trở về Mỹ trong một chuyến thăm ngắn. Khi đứng trong một khu ngoại ô trên bờ Tây, tôi thấy những dãy nhà nhỏ nhưng khá đẹp. Hỏi giá, tôi được biết những căn nhà này có giá hơn một triệu USD - mức giá mà chỉ một bộ phận nhỏ người Mỹ có thể chi trả. Sự chia rẽ về tài sản và lối sống này phản ánh sự tách biệt xã hội rộng lớn hơn, ảnh hưởng đến cách mọi người bầu cử và cách các chiến dịch chính trị được triển khai. Điều này thường dẫn đến việc các ứng viên tập trung vào một số khu vực nhất định, bỏ qua những khu vực khác.

Vậy, chúng ta nên kỳ vọng gì vào thứ Ba tới? Dưới đây là một số nhận định. Trước hết, nhiều chuyên gia đồng ý rằng thành công của Kamala Harris sẽ phụ thuộc phần lớn vào việc bà thể hiện thế nào ở các "bang dao động" như Georgia và Pennsylvania, những bang mà Biden đã thắng sát nút vào năm 2020. Nếu Harris giữ được những bang này, bà có cơ hội lớn. Nếu Trump chiến thắng ở đó, ông có thể giành thắng lợi. Cử tri trẻ, từ 35 tuổi trở xuống, có thể đóng vai trò quyết định. Một sự thay đổi nhỏ cũng có thể định đoạt kết quả.

Thứ hai, dù chúng ta tập trung nhiều vào ứng viên, không tổng thống nào có thể thắng cử mà không xây dựng được một liên minh vững chắc. Liên minh của Trump chủ yếu bao gồm cử tri nông thôn, thị trấn nhỏ và những người sống ở thành phố ủng hộ các giá trị truyền thống của đảng Cộng hòa. Liên minh của Harris đa dạng hơn, bao gồm các nhóm thiểu số, người có thu nhập thấp đến trung bình, và giới chuyên nghiệp đô thị có học vấn cao. Cả hai ứng viên sẽ phải khơi dậy sự nhiệt tình của các nhóm ủng hộ mình, ngay cả khi điều đó khiến họ xa lánh phía bên kia.

Cuối cùng, hãy nhớ rằng cuộc bầu cử này không chỉ là bầu tổng thống. Còn rất nhiều cuộc bầu cử khác, bao gồm các ghế trong Quốc hội Mỹ, cũng sẽ diễn ra. Quốc hội đã mất uy tín trong mắt công chúng và những năm tới có thể là thời gian quyết định liệu họ có thể khôi phục quyền lực và ảnh hưởng hay tiếp tục suy giảm. Những biến động này có thể làm cho chính trị Mỹ thêm phần hỗn loạn và khó đoán.

Tóm lại, có hai điều nổi bật, bất kể ai thắng. Thứ nhất, các tổng thống tương lai có thể sẽ phải tập trung nhiều hơn vào các vấn đề nội địa, khi chính trị Mỹ ngày càng trở nên khó lường. Thứ hai, cuộc bầu cử này cho thấy sự chia rẽ sâu sắc trong xã hội Mỹ, và những vấn đề đó sẽ không dễ dàng giải quyết. Chính sách đối ngoại của Mỹ chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng, nhưng tác động cụ thể như thế nào vẫn là điều khó dự đoán. Tôi khuyến khích các độc giả Việt Nam tự rút ra kết luận, và hy vọng bài viết này mang lại cái nhìn rõ ràng hơn về những động thái phức tạp đang diễn ra.

David Pickus

Đa phần các ca F0 mới đều đã được tiêm hai mũi vaccine, triệu chứng có phần nhẹ hơn. Bệnh nhân của tôi thường mô tả chỉ sốt nhẹ, ho, sổ mũi như cảm cúm thông thường. Nhưng vẫn có một số có bệnh nền, lớn tuổi và diễn tiến nặng. Vài hôm trước, tôi tiếp nhận một ca F0 gọi đến và phải liên hệ để chuyển viện ngay vì diễn tiến xấu quá nhanh. Bệnh nhân ung thư phổi, nhưng vẫn sinh hoạt được bình thường. Bà bị sốt, thử test nhanh ra kết quả dương tính với Covid. Nồng độ oxy trong máu vừa 95% buổi sáng, đến trưa đã tụt xuống còn 80%. Nhập viện, bà phải thở máy ngay và tiên lượng tử vong.

Nước ta đang bước vào giai đoạn bình thường mới, nhưng không phải là bình thường.

Phải hiểu giai đoạn này là thế nào? Nghĩa là Việt Nam vẫn chưa khống chế được toàn bộ dịch, vẫn còn khả năng cao xuất hiện làn sóng dịch mới. Nghĩa là chúng ta có thể đi làm ăn, sinh hoạt, sản xuất để cuộc sống không ách tắc, nhưng nếu không tự phòng vệ tốt, cơn bão Covid sẽ quay lại.

Làm sao để duy trì nhịp sống mà không làm tình hình dịch tăng lên?

Làm công tác kiểm soát nhiễm khuẩn lâu năm trong bệnh viện, tôi luôn thấy rằng việc thuyết phục mọi người, từ nhân viên y tế đến bệnh nhân, thân nhân người bệnh tuân thủ các biện pháp phòng chống lây nhiễm không hề dễ.

Có những thói quen đã tồn tại rất lâu khiến con người khó thay đổi. Trong môi trường y tế, chúng tôi "sắp đặt" làm sao để kiến thức về phòng chống lây nhiễm được truyền thông khắp nơi, mọi người đều được tập huấn, hiểu rõ các đường lây truyền của vi sinh vật, cách làm gì để phòng chống. Nhưng đến lúc làm việc, sinh hoạt, thực hành thì không ít người quên hoặc không tuân thủ.

Tôi từng làm một khảo sát. Khi hỏi nhân viên rằng biện pháp nào quan trọng nhất để phòng ngừa lây nhiễm, hơn 97% trả lời là phải vệ sinh tay, hơn 98% trả lời sẽ rửa tay khi ở trong môi trường chăm sóc bệnh nhân. Nhưng đến khi quan sát thực tế, chỉ hơn 50% rửa tay sau khi sờ vào các môi trường này.

Như vậy, giữa kiến thức và thực hành luôn có một khoảng cách. Vì sao vậy? Các nghiên cứu liên quan dịch tễ học cho biết lý do để con người không để ý tuân thủ các biện pháp phòng chống nhiễm khuẩn không phải do thiếu kiến thức mà do các các rào cản xuất phát từ tâm lý, từ nhận thức cá nhân, các thói quen và cả tác động của yếu tố văn hóa.

Mặt tích cực của Covid-19 tôi thấy rất rõ là ý thức phòng chống lây nhiễm của mọi người tăng lên. Theo khảo sát và tổng hợp từ các báo cáo của chúng tôi, trước đây, tỷ lệ tuân thủ vệ sinh tay của nhân viên y tế trong chăm sóc bệnh nhân dao động từ 50% - 70%. Trong dịch, tỷ lệ này tăng lên 90% ở hầu hết các bệnh viện tại Việt Nam, kể cả một số nước. Với dân chúng cũng vậy, giờ đây chúng ta đều có sẵn nước rửa tay tại các khu vực tiếp đón, nơi công cộng, bệnh viện, thang máy, công sở. Hầu hết mọi người đều tự giác mang khẩu trang.

Nhưng những thay đổi tích cực này dường như bắt đầu xao nhãng. Người ta dường như quên quá nhanh những mất mát do Covid-19 gây ra. Hôm qua, ngay gần nhà tôi, vài đám đông lại tụ tập ăn uống, đàn hát, không khẩu trang, không khoảng cách.

Mầm bệnh Covid-19 vẫn còn đó, trên con người, trên vật dụng, trên các bề mặt, trong môi trường kém thông khí, thậm chí cả trong không khí. Lây nhiễm dễ xảy ra khi chúng ta tiếp xúc gần với người có virus, đặc biệt trong môi trường kín. Tâm lý chủ quan, cho rằng chúng ta thoải mái mà sống chung với dịch, cho rằng có mắc bệnh cũng sẽ không sao vì nhiễm rồi, tiêm rồi có thể tạo ra cơ hội vàng cho virus tấn công cộng đồng. Thiệt thòi nhất sẽ là người yếu thế về sức khỏe.

Dự báo số F0 phát sinh trong những ngày tới sẽ tiếp tục tăng cao do nguồn lây vẫn âm thầm tồn tại trong cộng đồng. Tôi cho rằng giờ đây là lúc xốc lại chiến lược phòng dịch lâu dài của các đơn vị nhỏ nhất, là các khu phố, phường, xã, ấp và đến từng cá thể là người dân.

Chống dịch đã đến lúc được cá nhân hóa đến từng người, theo cách tiếp cận từ dưới lên, tức từ từng mắt xích trong cộng đồng là các cá thể. Làm sao để cài đặt thói quen mới vào tiềm ý thức hàng ngày của từng người? Có lẽ hô hào suông là không đủ.

Các đơn vị nhỏ nhất như ấp, khu phố, phường, xã, doanh nghiệp, cửa hàng, nếu chưa làm, có thể vẽ các đường kẻ phân chia chỗ ngồi, nơi xếp hàng, làm việc, thiết lập quy định cứng để tổ chức lại hoàn toàn không gian của mình. Các tổ dân phố có thể lập đội tự quản, phường xã có thể lập các đội tuần tra 5K, đi tuần mỗi ngày để nhắc nhở người dân cách nhau ít nhất một mét, tránh tụ tập...

Nghe thì đơn giản, ai mà chẳng biết, nhưng sẽ có rất nhiều người không làm. Vì thế, nếu cần, đội tuần tra có thể xử phạt hành vi gây nguy cơ lây lan dịch. Chẳng ai muốn thêm chế tài, nhưng khó đúng lúc còn hơn dễ bừa, thiết lập những biện pháp quyết liệt hơn là cách để cả cộng đồng có thể cùng nhau đi đường dài. Khi thói quen cộng đồng đã được ổn định, chúng ta có thể rút các đội tuần tra 5K về.

"Bình thường mới" nghĩa là vẫn không bình thường, nghĩa là cuộc chiến chống dịch đang tiếp diễn không ít cam go, là mỗi chúng ta có thể trở thành F0 bất kỳ lúc nào.

Lê Thị Anh Thư